Ustawy norymberskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne merytoryczne, wikizacja
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
ort.
Linia 1: Linia 1:
'''Ustawy norymberskie''' ([[Język niemiecki|niem.]] ''Nürnberger Gesetze'', też ''Nürnberger Rassengesetze'' – „norymberskie ustawy rasowe”) – ustawy rasowe uchwalone przez niemiecki [[Reichstag]] 15 września 1935 i w tym samym dniu ogłoszone na zjeździe [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] ([[Zjazd NSDAP|Reichsparteitagu]]) w [[Norymberga|Norymberdze]]. Do zestawu ustaw wchodziły:
'''Ustawy norymberskie''' – ustawy rasowe uchwalone przez niemiecki [[Reichstag]] 15 września 1935 i w tym samym dniu ogłoszone na zjeździe [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] ([[Zjazd NSDAP|Reichsparteitagu]]) w [[Norymberga|Norymberdze]]. Do zestawu ustaw wchodziły:
* Ustawa o obywatelstwie Rzeszy;
* Ustawa o obywatelstwie Rzeszy;
* Ustawa o ochronie krwi niemieckiej i niemieckiej czci;
* Ustawa o ochronie krwi niemieckiej i niemieckiej czci;

Wersja z 17:32, 2 kwi 2020

Ustawy norymberskie – ustawy rasowe uchwalone przez niemiecki Reichstag 15 września 1935 i w tym samym dniu ogłoszone na zjeździe NSDAP (Reichsparteitagu) w Norymberdze. Do zestawu ustaw wchodziły:

  • Ustawa o obywatelstwie Rzeszy;
  • Ustawa o ochronie krwi niemieckiej i niemieckiej czci;
  • Ustawa o barwach i fladze Rzeszy.

Na podstawie ustaw wydano rozporządzenia wykonawcze. Pierwszym było rozporządzenie z dnia 14 listopada 1935 r., rozwijające ustalenia § 3 ustawy o obywatelstwie Rzeszy i wyłączające Żydów spod jego mocy.

Na mocy tych aktów Żydów można było pozbawić obywatelstwa Rzeszy, ochrony prawnej i własności. Nie mogli również pełnić służby w urzędach państwowych ani w wojsku. Zakazano im również wywieszać flagę państwową. Według ustawy o ochronie krwi zabraniano zawierania małżeństw między „Aryjczykami” i „nie-Aryjczykami”, zezwalano rozwiązywać już zawarte małżeństwa tego typu, zaś stosunki intymne między nimi podlegały karze (zhańbienie rasy – Rassenschande).

Wbrew swej nazwie ustawy pomijały definicję rasy. Do Żydów zaliczono aktualnych lub byłych wyznawców judaizmu, a także ich dzieci i wnuki bez względu na wyznanie[1]. Ustawy również definiowały, kogo uznawać za Żyda, za mieszańca (mischlinga) i Aryjczyka.

Ograniczenia prawne dotyczyły również Cyganów oraz przedstawicieli tzw. rasy czarnej. Ustawy stały się podstawą prawną antyżydowskiej polityki w III Rzeszy.

Współtwórcą ustaw był Hans Globke.

Ustawy norymberskie zakazujące np. małżeństw Żydów i nie-Żydów wzorowane były na ustawach, które w tamtym okresie obowiązywały w 30 stanach USA[2][3] (zakazy obejmowały nie tylko Murzynów, ale także Chińczyków, Japończyków, Filipińczyków, Hindusów, Indian) (Prawa Jima Crowa)[4][5]. Ustawodawstwo to obowiązywało w niektórych stanach USA, w oparciu o zasadę jednej kropli krwi, aż do chwili wejścia w życie Civil Rights Act (ustawa o prawach obywatelskich) z 1964 roku i Voting Rights Act (ustawa o prawie do głosowania) z 1965 roku, co nastąpiło ostatecznie w 1967 roku[6].


Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Prototyp takiej definicji zaproponowała już Liga Pangermańska w 1913 – Andrzej J. Kamiński, Koszmar niewolnictwa, Warszawa 1990.
  2. ↑ How Interracial Marriage Laws Have Changed Since the 1600s, „ThoughtCo” [dostęp 2017-08-28].
  3. ↑ Loving Day: Celebrate the Legalization of Interracial Couples [online], 31 grudnia 2007 [dostęp 2017-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2007-12-31].
  4. ↑ Jim Crow Laws - Martin Luther King Jr National Historic Site (U.S. National Park Service) [online], www.nps.gov [dostęp 2017-08-28] (ang.).
  5. ↑ Nie tylko Rosa Parks, „KrytykaPolityczna.pl”, 8 marca 2013 [dostęp 2017-08-28] (pol.).
  6. ↑ Peggy Pascoe, What Comes Naturally: Miscegenation Law and the Making of Race in America. Oxford University Press, 2009.

Bibliografia, literatura, linki zewnętrzne

Nazizm
Podstawy
Władza
Historia
Partie polityczne
Postacie
Policja i wojsko
Zrzeszenia społeczne
Ideologia i rasizm
Powiązania

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ustawy_norymberskie&oldid=59281631”