Johann Eck: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
drobne techniczne
Linia 13: Linia 13:
|www =
|www =
}}
}}


'''Jan Mayer von Eck''' (ur. [[13 listopada]] [[1486]] w [[Egg an der Günz]], zm. [[13 lutego]] [[1543]] w [[Ingolstadt]]) – teolog, obrońca tradycyjnego [[katolicyzm]]u podczas [[reformacja|reformacji]], zaciekły przeciwnik [[Marcin Luter|Marcina Lutra]].
'''Jan Mayer von Eck''' (ur. [[13 listopada]] [[1486]] w [[Egg an der Günz]], zm. [[13 lutego]] [[1543]] w [[Ingolstadt]]) – teolog, obrońca tradycyjnego [[katolicyzm]]u podczas [[reformacja|reformacji]], zaciekły przeciwnik [[Marcin Luter|Marcina Lutra]].


O edukację Jana zadbał jego wuj, Marcin Mayer, duchowny parafii w [[Rottenburg am Neckar|Rottenburgu]]. W wieku 12 lat posłał go na [[Uniwersytet w Heidelbergu]], a następnie w [[Uniwersytet Eberharda Karola w Tybindze|Tybindze]]. Jan studiował tam nauki teologiczne i ekonomiczne, w [[1501]] wyjechał jednak z powodu plagi i osiadł we [[Fryburg Bryzgowijski|Fryburgu]], najpierw jako student teologii i prawa, później jako wykładowca. W [[1508]] wszedł do stanu duchownego w [[Strasburg]]u i po dwóch latach później otrzymał [[doktorat]] z teologii.
O edukację Jana zadbał jego wuj, Marcin Mayer, duchowny parafii w [[Rottenburg am Neckar|Rottenburgu]]. W wieku 12 lat posłał go na [[Uniwersytet w Heidelbergu]], a następnie w [[Uniwersytet Eberharda Karola w Tybindze|Tybindze]]. Jan studiował tam nauki teologiczne i ekonomiczne, w 1501 wyjechał jednak z powodu plagi i osiadł we [[Fryburg Bryzgowijski|Fryburgu]], najpierw jako student teologii i prawa, później jako wykładowca. W 1508 wszedł do stanu duchownego w [[Strasburg]]u i po dwóch latach później otrzymał [[doktorat]] z teologii.


W [[1506]] roku opublikował swoją pierwszą pracę, dał się też poznać jako mówca i orator. W późniejszych latach wydawał liczne publikacje (szczególnie broniąc tradycyjnej katolickiej wizji [[predestynacja|predestynacji]]), jak również komentarze [[Biblia|Biblii]].
W 1506 roku opublikował swoją pierwszą pracę, dał się też poznać jako mówca i orator. W późniejszych latach wydawał liczne publikacje (szczególnie broniąc tradycyjnej katolickiej wizji [[predestynacja|predestynacji]]), jak również komentarze [[Biblia|Biblii]].


== Dysputa lipska ==
== Dysputa lipska ==
W [[1519]] roku odbyła się słynna [[dysputa lipska]] pomiędzy Eckiem a [[Marcin Luter|Lutrem]], podczas której ten pierwszy był zobowiązany ośmieszać luterańskie tezy. Z tego też okresu pochodzi opis postaci i charakteru Ecka, napisany przez bezstronnego, naocznego świadka Piotra Moselanusa:
W 1519 roku odbyła się słynna [[dysputa lipska]] pomiędzy Eckiem a [[Marcin Luter|Lutrem]], podczas której ten pierwszy był zobowiązany ośmieszać luterańskie tezy. Z tego też okresu pochodzi opis postaci i charakteru Ecka, napisany przez bezstronnego, naocznego świadka Piotra Moselanusa:


<blockquote>
<blockquote>
Linia 28: Linia 26:
</blockquote>
</blockquote>


Dyskusja w Lipsku wykazała niemożliwość pogodzenia stanowiska Lutra z tradycyjnym nauczaniem Kościoła rzymskiego przede wszystkim odnośnie władzy papieskiej. Eck w przeciwieństwie do Lutra uważał, że tylko władza papieska jest gwarantem jedności Kościoła, dlatego posunął się do zaatakowania Lutra podejrzeniem o powtarzanie niektórych poglądów [[Jan Hus|Husa]]. Luter przyznał, że niektóre artykuły Husa potępione na [[Sobór w Konstancji|Soborze w Konstancji]] są "całkowicie chrześcijańskie", co Eck łatwo wykorzystał do ośmieszenia Lutra jako heretyka powtarzającego nauki potępione na Soborze w Konstancji w [[1415]] r.
Dyskusja w Lipsku wykazała niemożliwość pogodzenia stanowiska Lutra z tradycyjnym nauczaniem Kościoła rzymskiego przede wszystkim odnośnie władzy papieskiej. Eck w przeciwieństwie do Lutra uważał, że tylko władza papieska jest gwarantem jedności Kościoła, dlatego posunął się do zaatakowania Lutra podejrzeniem o powtarzanie niektórych poglądów [[Jan Hus|Husa]]. Luter przyznał, że niektóre artykuły Husa potępione na [[Sobór w Konstancji|Soborze w Konstancji]] są „całkowicie chrześcijańskie”, co Eck łatwo wykorzystał do ośmieszenia Lutra jako heretyka powtarzającego nauki potępione na Soborze w Konstancji w 1415 r.


Debata została przerwana 27 lipca przez księcia Jerzego, który pilnie potrzebował wykorzystać salę zamkową do innych celów. Eck ogłosił się samozwańczo jej zwycięzcą i odbierał prezenty i honory z rąk władz Uniwersytetu w Lipsku oraz przełożonych i możnych. Jednak rok później, kiedy przyjechał do Lipska z bullą [[Exsurge Domine]] spotkał się tam z tak stanowczym oporem studentów Uniwersytetu (w liczbie ok. 150), że w obawie o swe życie musiał ratować się ucieczką do pobliskiego klasztoru.
Debata została przerwana 27 lipca przez księcia Jerzego, który pilnie potrzebował wykorzystać salę zamkową do innych celów. Eck ogłosił się samozwańczo jej zwycięzcą i odbierał prezenty i honory z rąk władz Uniwersytetu w Lipsku oraz przełożonych i możnych. Jednak rok później, kiedy przyjechał do Lipska z bullą [[Exsurge Domine]] spotkał się tam z tak stanowczym oporem studentów Uniwersytetu (w liczbie ok. 150), że w obawie o swe życie musiał ratować się ucieczką do pobliskiego klasztoru.


== Potępienie Lutra i jego zwolenników ==
== Potępienie Lutra i jego zwolenników ==
W Rzymie, w przeciwieństwie do Niemiec, bardzo ceniono Ecka jako "niezmordowanego szermierza prawdziwej wiary". W styczniu [[1520]] roku [[Leon X]] zaprosił go do Rzymu, gdzie Eck wręczył papieżowi swoje najnowsze dzieło broniące władzy papieskiej przeciwko twierdzeniom Lutra '''De primate Petri adversus Ludderum''' (Ingolstadt, 1520). W nagrodę za to dzieło otrzymał urząd papieskiego protonotariusza.
W Rzymie, w przeciwieństwie do Niemiec, bardzo ceniono Ecka jako „niezmordowanego szermierza prawdziwej wiary”. W styczniu 1520 roku [[Leon X]] zaprosił go do Rzymu, gdzie Eck wręczył papieżowi swoje najnowsze dzieło broniące władzy papieskiej przeciwko twierdzeniom Lutra '''De primate Petri adversus Ludderum''' (Ingolstadt, 1520). W nagrodę za to dzieło otrzymał urząd papieskiego protonotariusza.


Jednocześnie Eck starał się, przez jakiś czas bezskutecznie, doprowadzić do potępienia Lutra i jego zwolenników. Efektem jego energicznych zabiegów, do których włączyli się [[Teolog Dm Papieskiego|Mistrz Świętego Pałacu]] [[Silvestro Mazzolini da Prierio]], prefekt Biblioteki Watykańskiej [[Girolamo Aleandro]] oraz kardynałowie [[Kajetan (kardynał)|de Vio]] i [[Lorenzo Campeggio]], były cztery posiedzenia konsystorza, na których opracowano bullę [[Exsurge Domine]]. Eck otrzymał godność nuncjusza papieskiego i był jedną z trzech osób, którym powierzono promulgację i wykonanie tej bulli.
Jednocześnie Eck starał się, przez jakiś czas bezskutecznie, doprowadzić do potępienia Lutra i jego zwolenników. Efektem jego energicznych zabiegów, do których włączyli się [[Teolog Dm Papieskiego|Mistrz Świętego Pałacu]] [[Silvestro Mazzolini da Prierio]], prefekt Biblioteki Watykańskiej [[Girolamo Aleandro]] oraz kardynałowie [[Kajetan (kardynał)|de Vio]] i [[Lorenzo Campeggio]], były cztery posiedzenia konsystorza, na których opracowano bullę [[Exsurge Domine]]. Eck otrzymał godność nuncjusza papieskiego i był jedną z trzech osób, którym powierzono promulgację i wykonanie tej bulli.
Linia 46: Linia 44:
W latach 1521-1522 Eck przebywał ponownie w Rzymie, gdzie zdawał relację z rezultatów swojej nuncjatury.
W latach 1521-1522 Eck przebywał ponownie w Rzymie, gdzie zdawał relację z rezultatów swojej nuncjatury.


Po powrocie z Rzymu przystąpił z wielką energia do działań przeciwko luteranom. Dzięki jego wpływom (książę Bawarii był początkowo przeciwny takim działaniom), w [[1522]] roku wdrożono w Bawarii edykt religijny, na mocy którego senat Uniwersytetu w Ingolstadt otrzymał uprawnienia trybunały Inkwizycji, zapoczątkowując tym samym okres wieloletnich prześladowań religijnych.
Po powrocie z Rzymu przystąpił z wielką energia do działań przeciwko luteranom. Dzięki jego wpływom (książę Bawarii był początkowo przeciwny takim działaniom), w 1522 roku wdrożono w Bawarii edykt religijny, na mocy którego senat Uniwersytetu w Ingolstadt otrzymał uprawnienia trybunały Inkwizycji, zapoczątkowując tym samym okres wieloletnich prześladowań religijnych.


W 1523 roku Eck wyjechał do Rzymu po raz trzeci, gdzie w uznaniu za wdrożenie polityki represji w Bawarii uzyskał dla księcia Bawarii cenne koncesje kościelne.
W 1523 roku Eck wyjechał do Rzymu po raz trzeci, gdzie w uznaniu za wdrożenie polityki represji w Bawarii uzyskał dla księcia Bawarii cenne koncesje kościelne.
Linia 56: Linia 54:
W styczniu 1528 roku odbyła się w [[Berno|Bernie]] kolejna dysputa teologiczna, gdzie pod nieobecność Ecka wygrali zdecydowanie reformatorzy.
W styczniu 1528 roku odbyła się w [[Berno|Bernie]] kolejna dysputa teologiczna, gdzie pod nieobecność Ecka wygrali zdecydowanie reformatorzy.


W 1530 roku brał udział w Sejmie w Augsburgu, gdzie był najważniejszym teologiem katolickim. Zasiadał w komisji, której powierzono przygotowanie odpowiedzi na [[Konfesja Augsburska|Konfesję Augsburską]] luteran. Odpowiedź ta znana jako [[Konfutacja Konfesji Augsburskiej]], została przygotowana 13 lipca [[1530]], jednak cesarz [[Karol V Habsburg|Karol V]] nie przyjął jej ze względu na jej zbyt dużą objętość oraz zjadliwy język i zalecił rewizję refutacji. Po pięciu poprawkach [[13 sierpnia]] Refutacja została ostatecznie odczytana przed Sejmem w tej samej kaplicy, w której odczytano Konfesję Augsburską.
W 1530 roku brał udział w Sejmie w Augsburgu, gdzie był najważniejszym teologiem katolickim. Zasiadał w komisji, której powierzono przygotowanie odpowiedzi na [[Konfesja Augsburska|Konfesję Augsburską]] luteran. Odpowiedź ta znana jako [[Konfutacja Konfesji Augsburskiej]], została przygotowana 13 lipca 1530, jednak cesarz [[Karol V Habsburg|Karol V]] nie przyjął jej ze względu na jej zbyt dużą objętość oraz zjadliwy język i zalecił rewizję refutacji. Po pięciu poprawkach 13 sierpnia Refutacja została ostatecznie odczytana przed Sejmem w tej samej kaplicy, w której odczytano Konfesję Augsburską.


W tym samym miesiącu Eck brał udział w obradach komisji teologicznej, wyznaczonej przez cesarza do omówienia i pogodzenia różnic pomiędzy luteranami a katolikami. Działania te okazały się jednak bezowocne.
W tym samym miesiącu Eck brał udział w obradach komisji teologicznej, wyznaczonej przez cesarza do omówienia i pogodzenia różnic pomiędzy luteranami a katolikami. Działania te okazały się jednak bezowocne.


W [[1540]] roku brał udział w [[kolokwium w Wormacji]], gdzie zaczął okazywać pewne oznaki skłonności do kompromisu w kwestii nauki o usprawiedliwieniu. W styczniu 1541 roku udało mu się wywrzeć pozytywne wrażenie na Melanchtonie swoim podejściem do doktryny o usprawiedliwieniu przez wiarę; jednak po kilku miesiącach na Sejmie w Regensburgu zmienił swoje stanowisko na całkowicie przeciwne.
W 1540 roku brał udział w [[kolokwium w Wormacji]], gdzie zaczął okazywać pewne oznaki skłonności do kompromisu w kwestii nauki o usprawiedliwieniu. W styczniu 1541 roku udało mu się wywrzeć pozytywne wrażenie na Melanchtonie swoim podejściem do doktryny o usprawiedliwieniu przez wiarę; jednak po kilku miesiącach na Sejmie w Regensburgu zmienił swoje stanowisko na całkowicie przeciwne.


Ostatnim ważnym etapem działalności Ecka był jego konflikt z [[Martin Bucer|Martinem Bucerem]], dotyczącym antykatolickiej wymowy relacji Bucera o obradach sejmu w Regensburgu w 1541 roku.
Ostatnim ważnym etapem działalności Ecka był jego konflikt z [[Martin Bucer|Martinem Bucerem]], dotyczącym antykatolickiej wymowy relacji Bucera o obradach sejmu w Regensburgu w 1541 roku.
Linia 77: Linia 75:


== Biblia Ecka ==
== Biblia Ecka ==
Eck przetłumaczył na język niemiecki [[Biblia|Biblię]], która ukazała się po raz pierwszy w [[1537]] roku w Ingolstadt w formacie folio. W swym przekładzie naśladował przekład Lutra na tyle, na ile pozwalał na to tekst źródłowy (łacińska [[Wulgata]]). Jego przekład zawierał dodatkowo (w załączniku): Modlitwę Manassesa, Trzecią Księgę Machabejską oraz List Apostoła Pawła do Laodycejczyków.
Eck przetłumaczył na język niemiecki [[Biblia|Biblię]], która ukazała się po raz pierwszy w 1537 roku w Ingolstadt w formacie folio. W swym przekładzie naśladował przekład Lutra na tyle, na ile pozwalał na to tekst źródłowy (łacińska [[Wulgata]]). Jego przekład zawierał dodatkowo (w załączniku): Modlitwę Manassesa, Trzecią Księgę Machabejską oraz List Apostoła Pawła do Laodycejczyków.


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
Linia 87: Linia 85:
{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}


{{DEFAULTSORT:Mayer von Eck, Jan}}
{{SORTUJ:Mayer von Eck, Jan}}
[[Kategoria:Niemieccy teolodzy katoliccy]]
[[Kategoria:Niemieccy teolodzy katoliccy]]
[[Kategoria:Niemieccy duchowni katoliccy]]
[[Kategoria:Niemieccy duchowni katoliccy]]

Wersja z 13:14, 12 sie 2020

Jan Mayer von Eck
{{{alt grafiki}}}
Jan Mayer von Eck
Data i miejsce urodzenia

13 listopada 1486
Egg an der Günz

Data i miejsce śmierci

13 lutego 1543
Ingolstadt

Zawód, zajęcie

teolog

Jan Mayer von Eck (ur. 13 listopada 1486 w Egg an der Günz, zm. 13 lutego 1543 w Ingolstadt) – teolog, obrońca tradycyjnego katolicyzmu podczas reformacji, zaciekły przeciwnik Marcina Lutra.

O edukację Jana zadbał jego wuj, Marcin Mayer, duchowny parafii w Rottenburgu. W wieku 12 lat posłał go na Uniwersytet w Heidelbergu, a następnie w Tybindze. Jan studiował tam nauki teologiczne i ekonomiczne, w 1501 wyjechał jednak z powodu plagi i osiadł we Fryburgu, najpierw jako student teologii i prawa, później jako wykładowca. W 1508 wszedł do stanu duchownego w Strasburgu i po dwóch latach później otrzymał doktorat z teologii.

W 1506 roku opublikował swoją pierwszą pracę, dał się też poznać jako mówca i orator. W późniejszych latach wydawał liczne publikacje (szczególnie broniąc tradycyjnej katolickiej wizji predestynacji), jak również komentarze Biblii.

Dysputa lipska

W 1519 roku odbyła się słynna dysputa lipska pomiędzy Eckiem a Lutrem, podczas której ten pierwszy był zobowiązany ośmieszać luterańskie tezy. Z tego też okresu pochodzi opis postaci i charakteru Ecka, napisany przez bezstronnego, naocznego świadka Piotra Moselanusa:

Eck jest człowiekiem wysokiej i barczystej postawy, ma silny, prawdziwie niemiecki głos, silną budowę tak iż nie tylko do teatru, ale także i na herolda w wojsku by się nadawał. Jednak głos jego jest bardziej gruby niż doniosły, i nie ma bynajmniej tego czystego dźwięku jaki Fabiusz i Cycero zachwalają. Usta, oczy i cała twarz jego każą prędzej domyślać się w nim rzeźnika lub żołnierza niż teologa. Co zaś się jego głowy tyczy to ma on wyborną pamięć. Gdyby jednak rozum jego był równie wyborny, byłby doskonałym człowiekiem. Brak mu jednak talentu szybkiego pojmowania rzeczy, tudzież bystrości myślenia, bez czego wszystkie inne zdolności są niczym. Do tego jeszcze przytacza w czasie dyskusji tyle wyroków biblijnych, tyle zdań nauczycieli Kościoła i różnych innych argumentów bez jakiegokolwiek względu na ich treść, bynajmniej o to nie dbając, jak bardzo są one oziębłe, jak do rzeczy nie pasują, jak są udane i sofistyczne ... Przy tym odznacza się niesłychanym zuchwalstwem, które potrafi nader podstępnie przykrywać. Znalazłszy się bowiem w kłopocie porzuca naraz swój temat i natychmiast gada o czymś innym; niekiedy znowu przywłaszcza sobie nagle zdanie przeciwnika ubierając je w inne słowa, a swoje niedorzeczne twierdzenia z niezmierną przebiegłością wkłada w jego usta.

Dyskusja w Lipsku wykazała niemożliwość pogodzenia stanowiska Lutra z tradycyjnym nauczaniem Kościoła rzymskiego przede wszystkim odnośnie władzy papieskiej. Eck w przeciwieństwie do Lutra uważał, że tylko władza papieska jest gwarantem jedności Kościoła, dlatego posunął się do zaatakowania Lutra podejrzeniem o powtarzanie niektórych poglądów Husa. Luter przyznał, że niektóre artykuły Husa potępione na Soborze w Konstancji są „całkowicie chrześcijańskie”, co Eck łatwo wykorzystał do ośmieszenia Lutra jako heretyka powtarzającego nauki potępione na Soborze w Konstancji w 1415 r.

Debata została przerwana 27 lipca przez księcia Jerzego, który pilnie potrzebował wykorzystać salę zamkową do innych celów. Eck ogłosił się samozwańczo jej zwycięzcą i odbierał prezenty i honory z rąk władz Uniwersytetu w Lipsku oraz przełożonych i możnych. Jednak rok później, kiedy przyjechał do Lipska z bullą Exsurge Domine spotkał się tam z tak stanowczym oporem studentów Uniwersytetu (w liczbie ok. 150), że w obawie o swe życie musiał ratować się ucieczką do pobliskiego klasztoru.

Potępienie Lutra i jego zwolenników

W Rzymie, w przeciwieństwie do Niemiec, bardzo ceniono Ecka jako „niezmordowanego szermierza prawdziwej wiary”. W styczniu 1520 roku Leon X zaprosił go do Rzymu, gdzie Eck wręczył papieżowi swoje najnowsze dzieło broniące władzy papieskiej przeciwko twierdzeniom Lutra De primate Petri adversus Ludderum (Ingolstadt, 1520). W nagrodę za to dzieło otrzymał urząd papieskiego protonotariusza.

Jednocześnie Eck starał się, przez jakiś czas bezskutecznie, doprowadzić do potępienia Lutra i jego zwolenników. Efektem jego energicznych zabiegów, do których włączyli się Mistrz Świętego Pałacu Silvestro Mazzolini da Prierio, prefekt Biblioteki Watykańskiej Girolamo Aleandro oraz kardynałowie de Vio i Lorenzo Campeggio, były cztery posiedzenia konsystorza, na których opracowano bullę Exsurge Domine. Eck otrzymał godność nuncjusza papieskiego i był jedną z trzech osób, którym powierzono promulgację i wykonanie tej bulli.

Promulgacja i wykonanie Exsurge Domine przebiegała w Europie Zachodniej bez przeszkód, jednak w Wiedniu i w północnych Niemczech Eck napotkał na silny opór – m.in. uniwersytetów w Lipsku, Erfurcie, Wittenbergii. W Saksonii miał powody obawiać się o swoje życie i chronił się w klasztorach.

18 lutego 1521 roku wystosował list do Karola V Epistola ad Carolum V, w którym wzywał cesarza do podjęcia działań przeciwko Lutrowi.

Eck był już w tym czasie osobą bardzo niepopularną w Niemczech i historycy katoliccy zgodnie przyznają, że wybranie Ecka do tej roli znacznie przyczyniło się do rozwoju Reformacji.

Dalsza działalność Ecka

W latach 1521-1522 Eck przebywał ponownie w Rzymie, gdzie zdawał relację z rezultatów swojej nuncjatury.

Po powrocie z Rzymu przystąpił z wielką energia do działań przeciwko luteranom. Dzięki jego wpływom (książę Bawarii był początkowo przeciwny takim działaniom), w 1522 roku wdrożono w Bawarii edykt religijny, na mocy którego senat Uniwersytetu w Ingolstadt otrzymał uprawnienia trybunały Inkwizycji, zapoczątkowując tym samym okres wieloletnich prześladowań religijnych.

W 1523 roku Eck wyjechał do Rzymu po raz trzeci, gdzie w uznaniu za wdrożenie polityki represji w Bawarii uzyskał dla księcia Bawarii cenne koncesje kościelne.

Eck kontynuował działalność polemiczną przeciwko reformatorom. Oprócz obowiązków związanych z działalnością inkwizycji, co roku wydawał co najmniej jedno dzieło polemiczne, w którym bronił m.in. katolicką naukę o Mszy św., czyśćcu, odpustach, kulcie obrazów, spowiedzi usznej. W 1525 roku wydał w Landshut swoje słynne dzieło przeciwko Melanchtonowi i Zwingliemu, zatytułowane Enchiridion locorum communium adversus Lutherum et alios hostes ecclesiae, które do 1576 roku ukazało się w 46 wydaniach.

W okresie od 21 maja do 18 czerwca 1526 roku brał udział w publicznej debacie na temat nauki o transsubstancjacji przeciwko szwajcarskiemu reformatorowi Oekolampadiusowi. Dysputa ta zakończyła się zdecydowanym zwycięstwem Ecka, który po tym nakłonił władze do wszczęcia prześladowań przeciwko Zwingliemu i jego zwolennikom.

W styczniu 1528 roku odbyła się w Bernie kolejna dysputa teologiczna, gdzie pod nieobecność Ecka wygrali zdecydowanie reformatorzy.

W 1530 roku brał udział w Sejmie w Augsburgu, gdzie był najważniejszym teologiem katolickim. Zasiadał w komisji, której powierzono przygotowanie odpowiedzi na Konfesję Augsburską luteran. Odpowiedź ta znana jako Konfutacja Konfesji Augsburskiej, została przygotowana 13 lipca 1530, jednak cesarz Karol V nie przyjął jej ze względu na jej zbyt dużą objętość oraz zjadliwy język i zalecił rewizję refutacji. Po pięciu poprawkach 13 sierpnia Refutacja została ostatecznie odczytana przed Sejmem w tej samej kaplicy, w której odczytano Konfesję Augsburską.

W tym samym miesiącu Eck brał udział w obradach komisji teologicznej, wyznaczonej przez cesarza do omówienia i pogodzenia różnic pomiędzy luteranami a katolikami. Działania te okazały się jednak bezowocne.

W 1540 roku brał udział w kolokwium w Wormacji, gdzie zaczął okazywać pewne oznaki skłonności do kompromisu w kwestii nauki o usprawiedliwieniu. W styczniu 1541 roku udało mu się wywrzeć pozytywne wrażenie na Melanchtonie swoim podejściem do doktryny o usprawiedliwieniu przez wiarę; jednak po kilku miesiącach na Sejmie w Regensburgu zmienił swoje stanowisko na całkowicie przeciwne.

Ostatnim ważnym etapem działalności Ecka był jego konflikt z Martinem Bucerem, dotyczącym antykatolickiej wymowy relacji Bucera o obradach sejmu w Regensburgu w 1541 roku.

Antysemityzm Ecka

W 1541 roku Eck opublikował polemikę przeciwko zaleceniom norymberskiego reformatora Andreasa Osiandra, który zwalczał średniowieczne uprzedzenia wobec Żydów i oskarżanie ich o mordowanie dzieci chrześcijańskich, bezczeszczenie hostii i zatruwanie studni. Eck w swej polemice zatytułowanej Ains Juden-büechlins Verlegung oskarżał Osiandra o ochranianie Żydów, nazwał go "żydowskim ojcem" i nie mniej niż 19 razy szydził z Żydów, nazywając ich "bluźnierczą rasą" (cyt. według Heiko A. Oberman, The Roots of Antisemitism in the Age of Renaissance and Reformation, tr. James I. Porter, Philadelphia: Fortress Press, 1984, s. 4-5, 17, 36-37, 42, 46-47, 58, 72-73, 87, 91, 101, 121, 135).

Stosunek Ecka do Żydów nie wyróżniał się spośród mu współczesnych. Pisma o wydźwięku antyżydowskim wychodziły m.in. również z spod pióra przeciwnika Jana Mayera - Marcina Lutra.

Poglądy Ecka

Eck w swoich wypowiedziach wygłaszał czasami tezy niezgodne z nauką Kościoła rzymskiego – szczególnie w kwestiach dotyczących wolności woli i usprawiedliwienia, w których bronił semipelagianizmu (jest to wyraźnie widoczne w jego dziele Chrysopassus z 1514 roku).

Eck – wbrew opozycji biskupa Eichstadtu – bronił pożyczania pieniędzy na procent.

Niektóre jego poglądy zostały potępione na Soborze Trydenckim (dekret o Usprawiedliwieniu), bez wymieniania go jako ich autora.

Biblia Ecka

Eck przetłumaczył na język niemiecki Biblię, która ukazała się po raz pierwszy w 1537 roku w Ingolstadt w formacie folio. W swym przekładzie naśladował przekład Lutra na tyle, na ile pozwalał na to tekst źródłowy (łacińska Wulgata). Jego przekład zawierał dodatkowo (w załączniku): Modlitwę Manassesa, Trzecią Księgę Machabejską oraz List Apostoła Pawła do Laodycejczyków.

Bibliografia

  • Roland Bainton, Tak oto stoję. Przekład: Wojciech Maj, Areopag, Katowice 1995.
  • Philip Schaff, History of the Christian Church, vol. vii, Grand Rapids 1994 (reprint).
  • Schaff-Herzog article
  • T. Wiedemann, Dr Johann Eck (Regensburg, 1865).