Ruszcza (Kraków): Różnice pomiędzy wersjami

Ruszcza
	Część miasta Krakowa
	; Widok od zachodu
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Miasto	Kraków
Dzielnica	XVIII Nowa Huta
W granicach Krakowa	1951
SIMC	0950894
	Położenie na mapie Krakowa Ruszcza
	Położenie na mapie Polski Ruszcza
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Ruszcza
	50°05′06″N 20°09′25″E/50,085000 20,156944
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 16:05, 7 wrz 2020

Ruszcza – dawna wieś podkrakowska, położona ok. 15 km na północny wschód od jego centrum. Od 1951 w granicach administracyjnych Krakowa, obecnie wchodzi w skład Dzielnicy XVIII Nowa Huta.

Historia

Pierwotną zabudowę wsi ujawniły badania archeologiczne, które ujawniły w jej centrum ślady osady ziemiankowej datowane na wieki do X do XIII. Pierwszy raz wzmiankowana w dokumentach w 1222 (dokument wspomina o kapelanie – Bernardzie z Ruszczy). Wieś stanowiła centrum majątku jednej z gałęzi potężnego średniowiecznego rodu małopolskiego Świebodziców-Gryfitów (pochodził z niego m.in. Klemens z Ruszczy), a następnie do ich potomków – magnackiego rodu Branickich, którzy przejęli nazwisko od sąsiedniej wsi – Branic. W 1312 w Ruszczy została erygowana parafia, prawdopodobnie istniał już wtedy kościół romański, przebudowany w 1420. W 1373 Elżbieta Łokietkówna przeniosła wieś z prawa polskiego na prawo średzkie. Od XV w. w Ruszczy działała szkoła parafialna. W końcu XVIII w. wieś po wymarciu rodu Branickich przeszła w ręce Badenich, a następnie Popielów. W końcu XIX w. wieś liczyła około 240 mieszkańców, około 40 domostw, 2 karczmy, posiadała też szkołę powszechną.

W 1951 włączona w granice Krakowa (gmina Ruszcza istniała jeszcze do 1954). W latach następnych przeprowadzono przez Ruszczę linię kolejową Nowa Huta – Podłęże, zajęto też część terenów pod budowę zaplecza Huty im. Lenina.

Zabytki

W Ruszczy znajdują się następujące zabytki:

gotycki kościół pod wezwaniem św. Grzegorza Wielkiego o charakterze obronnym, ufundowany na początku XV w. przez Wierzbiętę z Branic na miejscu starszej budowli romańskiej;
neorenesansowy dwór Popielów (bardzo mocno zdewastowany) z drugiej połowy XIX w. oraz resztki dawnego parku.

Bibliografia

Encyklopedia Krakowa. red. prowadzący Antoni Henryk Stachowski; aut., recenzenci, konsult., współpr. Elżbieta Adamczyk et al. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13325-2. (pol.).

Linki zewnętrzne

Dzielnica XVIII

@@ Linia 46: / Linia 46: @@
 == Historia ==
-Pierwotną zabudowę wsi ujawniły badania archeologiczne, które ujawniły w jej centrum ślady osady ziemiankowej datowane na wieki do X do XIII. Pierwszy raz wzmiankowana w dokumentach w 1222 (dokument wspomina o kapelanie – Bernardzie z Ruszczy). Wieś stanowiła centrum majątku jednej z gałęzi potężnego średniowiecznego rodu małopolskiego [[Gryfici (Świebodzice)|Świebodziców-Gryfitów]] (pochodził z niego m.in. [[Klemens z Ruszczy]]), a następnie do ich potomków – [[magnat|magnackiego]] rodu [[Braniccy herbu Gryf|Branickich]], którzy przejęli nazwisko od sąsiedniej wsi – [[Branice (Kraków)|Branic]]. W 1312 w Ruszczy została erygowana parafia, prawdopodobnie istniał już wtedy kościół romański, przebudowany w 1420. W 1373 [[Elżbieta Łokietkówna]] przeniosła wieś z prawa polskiego na [[prawo średzkie]]. Od XV w. w Ruszczy działała szkoła parafialna. W końcu XVIII w. wieś po wymarciu rodu Branickich przeszła w ręce [[Badeni]]ch, a następnie Popielów. W końcu XIX w. wieś liczyła około 240 mieszkańców, około 40 domostw, 2 karczmy, posiadała też szkołę powszechną.
+Pierwotną zabudowę wsi ujawniły badania archeologiczne, które ujawniły w jej centrum ślady osady ziemiankowej datowane na wieki do X do XIII. Pierwszy raz wzmiankowana w dokumentach w 1222 (dokument wspomina o kapelanie – Bernardzie z Ruszczy). Wieś stanowiła centrum majątku jednej z gałęzi potężnego średniowiecznego rodu małopolskiego [[Gryfici (Świebodzice)|Świebodziców-Gryfitów]] (pochodził z niego m.in. [[Klemens z Ruszczy]]), a następnie do ich potomków – [[magnat|magnackiego]] rodu [[Braniccy herbu Gryf|Branickich]], którzy przejęli nazwisko od sąsiedniej wsi – [[Branice (Kraków)|Branic]]. W 1312 w Ruszczy została erygowana parafia, prawdopodobnie istniał już wtedy kościół romański, przebudowany w 1420. W 1373 [[Elżbieta Łokietkówna]] przeniosła wieś z prawa polskiego na [[prawo średzkie]]. Od XV w. w Ruszczy działała szkoła parafialna. W końcu XVIII w. wieś po wymarciu rodu Branickich przeszła w ręce [[Badeniowie herbu Bończa|Badenich]], a następnie Popielów. W końcu XIX w. wieś liczyła około 240 mieszkańców, około 40 domostw, 2 karczmy, posiadała też szkołę powszechną.
-W 1951 włączona w granice Krakowa ([[gmina Ruszcza]] istniała jeszcze do 1954). W latach następnych przeprowadzono przez Ruszczę linię kolejową [[Nowa Huta (część Krakowa)|Nowa Huta]] – [[Podłęże (powiat wielicki)|Podłęże]], zajęto też część terenów pod budowę zaplecza [[ArcelorMittal Poland Oddział w Krakowie|Huty im. Lenina]].
+W 1951 włączona w granice Krakowa ([[gmina Ruszcza]] istniała jeszcze do 1954). W latach następnych przeprowadzono przez Ruszczę linię kolejową [[Nowa Huta (Kraków)|Nowa Huta]] – [[Podłęże (powiat wielicki)|Podłęże]], zajęto też część terenów pod budowę zaplecza [[ArcelorMittal Poland Oddział w Krakowie|Huty im. Lenina]].
 == Zabytki ==
@@ Linia 56: / Linia 56: @@
 == Bibliografia ==
-* {{Cytuj książkę | inni= red. prowadzący Antoni Henryk Stachowski ; aut., recenzenci, konsult., współpr. Elżbieta Adamczyk et al.|tytuł=Encyklopedia Krakowa | data= 2000| wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce= Warszawa ; Kraków| isbn=83-01-13325-2 | język=pl}}
+* {{Cytuj książkę |tytuł = Encyklopedia Krakowa |inni = red. prowadzący Antoni Henryk Stachowski; aut., recenzenci, konsult., współpr. Elżbieta Adamczyk et al |data = 2000 |wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN |miejsce = Warszawa–Kraków |isbn = 83-01-13325-2 |język = pl}}
 == Linki zewnętrzne ==