Obiektyw fotograficzny

Obiektyw

Obiektyw fotograficzny to układ optyczny (ew. pojedyncza soczewka), który w aparacie fotograficznym umożliwia rzutowanie obrazu widzianych obiektów na matówkę, błonę fotograficzną lub matrycę CCD lub CMOS.

Za wynalazcę soczewkowego obiektywu fotograficznego uważa się Girolamo Cardano, który w 1550 roku zastąpił otwór w camera obscura pojedynczą soczewką skupiającą, ale za pierwszy obiektyw fotograficzny uważany jest otwór camery obscura powstały ok. 900 roku.

Podstawowe parametry obiektywu

Obiektyw do aparatu wielkoformatowego

• dystorsja
• jasność
• masa
• minimalna odległość przedmiotowa
• ogniskowa
• Pole obrazowe obiektywu
• punkt krytyczny, przesłona krytyczna
• średnica gwintu filtra
• winietowanie
• wymiary
• zakres przysłon

Producenci obiektywów

W pierwszej połowie XX w. następujące polskie zakłady wytwarzały obiektywy fotograficzne:

• Fos w Warszawie - przed I wojną światową
• Polskie Zakłady Optyczne - po 1921

Obecnie w Polsce nie produkuje się obiektywów fotograficznych.

Większość producentów aparatów fotograficznych produkuje do nich również obiektywy, są to m.in.:

• Canon
• Leica
• Minolta
• Nikon
• Pentax

Producenci obiektywów to m.in.:

• Cosina (produkuje również własne aparaty)
• Olympus (produkuje również własne aparaty)
• Sigma (produkuje również własne aparaty)
• Soligor
• Tamron
• Tokina
• Voigtländer (produkuje również własne aparaty)
• Zeiss

Wady optyczne obiektywu

• aberracja - usuwa obiektyw anastygmat
  • aberracja chromatyczna - usuwa układ soczewek achromat, apochromat
  • aberracja sferyczna - usuwa soczewka asferyczna
  • koma
  • astygmatyzm - usuwa układ soczewek anastygmat
  • dystorsja - usuwa układ soczewek peryskop i aplanat
• bokeh
• flara
• winietowanie

Wyposażenie dodatkowe

• adapter
• filtr
• konwertery jak: telekonwerter, makrokonwerter, konwerter szerokokątny
• mieszek
• osłona przeciwsłoneczna
• pierścienie pośrednie
• soczewka nasadowa

Żargonowe określenia obiektywów

• Denko od butelki - obiektyw bardzo złej jakości
• szkło - żargonowe określenie na obiektyw, np. szkła Nikona, szkła Canona itd.
• zoom - obiektyw o zmiennej ogniskowej (transfokator)
• Żyleta - doskonały obiektyw o wysokiej rozdzielczości i dużym kontraście, często uzyskanej kosztem minimalnej przysłony

Podział obiektywów

Ze względu na ogniskową

Nazwa	Kąt	Ogniskowa dla formatu 36 x 24 mm	Uwagi
rybie oko	180o	16 mm	Zniekształcony obraz w kształcie okręgu
obiektyw szerokokątny	> 46o	< 43.3 mm
obiektyw standardowy	46o	43.3 (50, 55, 58) mm
obiektyw portretowy	28o	80
teleobiektyw	< 23o	> 100
obiektyw o zmiennej ogniskowej	o	np: 24-85, 70-200	Uniwersalność okupiona ciężarem, wielkością i gorszymi parametrami.

Ze względu na budowę

Nazwa	Liczba soczewek (podstawowa)	Opracowała firma	Data	Najmniejsza liczba przesłony	Przykłady	Uwagi
otworkowy	0	Arabscy uczeni	900	250 (najlepszy obraz)	-	Ciemnia optyczna z otworkiem (camera obscura) Bardzo miękki obraz
-	1	Girolamo Cardano	1550	16	-	Silna dystorsja
achromat	2	-	-	8	Ami-2	Usuwa aberację chromatyczną
peryskop	2	-	-	8	Bilar (Druh)	Układ symetryczny usuwający dystorsję
anastygmat (tryplet Cooka)	3	-	-	3,5	Emitar 3,5/75 (Start 66)	Układ usuwający większość wad optycznych
Aplanat	4	-	1867	6,8	-	-
Tessar	4	Carl Zeiss	1902	2,8	Tesstar 2,8/50, Nikkor 2,8/45	Doskonały układ optyczny, nadal produkowany
Sonnar	5	Carl Zeiss	-	-	-
Planar	6	Carl Zeiss	-	1,8 maksymalnie do 1,2	Pancolar 1,8/50	Podstawowy układ optyczny obiektywów standardowych
Xenotar	-	Carl Zeiss	-	-	-
Gaussa	7	-	-	1,0	-
obiektyw lustrzany	-	-	-	8	ZM-5CA 8/500	Lekki teleobiektyw o stałej przysłonie

Zobacz też

• obiektyw, aparat fotograficzny, przegląd zagadnień z zakresu fotografii, soczewka Fresnela.

Linki zewnętrzne

• dane obiektywów małoobrazkowych: Minolta, Sigma, testy, Testy obiektywów