Ustawy norymberskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Anulowanie wersji 61160481 autorstwa 89.64.13.157 (dyskusja)
Znacznik: Anulowanie edycji
m poprawa linków
Linia 14: Linia 14:
Współtwórcą ustaw był [[Hans Globke]].
Współtwórcą ustaw był [[Hans Globke]].


Ustawy norymberskie zakazujące np. małżeństw Żydów i nie-Żydów wzorowane były na ustawach, które w tamtym okresie obowiązywały w 30 stanach USA<ref>{{Cytuj|tytuł=How Interracial Marriage Laws Have Changed Since the 1600s|czasopismo=ThoughtCo|data dostępu=2017-08-28|url=https://www.thoughtco.com/interracial-marriage-laws-721611}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Loving Day: Celebrate the Legalization of Interracial Couples|data=2007-12-31|data dostępu=2017-08-28|url=https://web.archive.org/web/20071231145639/http://www.lovingday.org/map.htm}}</ref> (zakazy obejmowały nie tylko Murzynów, ale także Chińczyków, Japończyków, Filipińczyków, Hindusów, Indian) ([[Prawa Jima Crowa]])<ref>{{Cytuj|tytuł=Jim Crow Laws - Martin Luther King Jr National Historic Site (U.S. National Park Service)|data dostępu=2017-08-28|opublikowany=www.nps.gov|url=https://www.nps.gov/malu/learn/education/jim_crow_laws.htm|język=en}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Nie tylko Rosa Parks|czasopismo=KrytykaPolityczna.pl|data=2013-03-08|data dostępu=2017-08-28|url=http://krytykapolityczna.pl/swiat/nie-tylko-rosa-parks/|język=pl-PL}}</ref>. Ustawodawstwo to obowiązywało w niektórych stanach USA, w oparciu o [[Zasada jednej kropli krwi|zasadę jednej kropli krwi]], aż do chwili wejścia w życie ''Civil Rights Act'' (ustawa o prawach obywatelskich) z 1964 roku i ''Voting Rights Act'' (ustawa o prawie do głosowania) z 1965 roku, co nastąpiło ostatecznie w 1967 roku<ref>{{Cytuj|autor=Pascoe, Peggy|tytuł=What Comes Naturally: Miscegenation Law and the Making of Race in America. Oxford University Press|data=2009}}</ref>.
Ustawy norymberskie zakazujące np. małżeństw Żydów i nie-Żydów wzorowane były na ustawach, które w tamtym okresie obowiązywały w 30 stanach USA<ref>{{Cytuj|tytuł=How Interracial Marriage Laws Have Changed Since the 1600s|czasopismo=ThoughtCo|data dostępu=2017-08-28|url=https://www.thoughtco.com/interracial-marriage-laws-721611}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Loving Day: Celebrate the Legalization of Interracial Couples|data=2007-12-31|data dostępu=2017-08-28|url=https://web.archive.org/web/20071231145639/http://www.lovingday.org/map.htm}}</ref> (zakazy obejmowały nie tylko Murzynów, ale także [[Chińczycy|Chińczyków]], [[Japończycy|Japończyków]], [[Filipińczycy|Filipińczyków]], [[Hindusi|Hindusów]], [[Indianie|Indian]]) ([[Prawa Jima Crowa]])<ref>{{Cytuj|tytuł=Jim Crow Laws - Martin Luther King Jr National Historic Site (U.S. National Park Service)|data dostępu=2017-08-28|opublikowany=www.nps.gov|url=https://www.nps.gov/malu/learn/education/jim_crow_laws.htm|język=en}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Nie tylko Rosa Parks|czasopismo=KrytykaPolityczna.pl|data=2013-03-08|data dostępu=2017-08-28|url=http://krytykapolityczna.pl/swiat/nie-tylko-rosa-parks/|język=pl-PL}}</ref>. Ustawodawstwo to obowiązywało w niektórych stanach USA, w oparciu o [[Zasada jednej kropli krwi|zasadę jednej kropli krwi]], aż do chwili wejścia w życie ''Civil Rights Act'' (ustawa o prawach obywatelskich) z 1964 roku i ''Voting Rights Act'' (ustawa o prawie do głosowania) z 1965 roku, co nastąpiło ostatecznie w 1967 roku<ref>{{Cytuj|autor=Pascoe, Peggy|tytuł=What Comes Naturally: Miscegenation Law and the Making of Race in America. Oxford University Press|data=2009}}</ref>.




Wersja z 22:37, 22 paź 2020

Ustawy norymberskie (niem. Nürnberger Gesetzen, także jako Nürnberger Rassengesetze – „norymberskie ustawy rasowe”) – ustawy rasowe uchwalone przez niemiecki Reichstag 15 września 1935 i w tym samym dniu ogłoszone na zjeździe NSDAP (Reichsparteitagu) w Norymberdze. Do zestawu ustaw wchodziły:

  • Ustawa o obywatelstwie Rzeszy;
  • Ustawa o ochronie krwi niemieckiej i niemieckiej czci;
  • Ustawa o barwach i fladze Rzeszy.

Na podstawie ustaw wydano rozporządzenia wykonawcze. Pierwszym było rozporządzenie z dnia 14 listopada 1935 r., rozwijające ustalenia § 3 ustawy o obywatelstwie Rzeszy i wyłączające Żydów spod jego mocy.

Na mocy tych aktów Żydów można było pozbawić obywatelstwa Rzeszy, ochrony prawnej i własności. Nie mogli również pełnić służby w urzędach państwowych ani w wojsku. Zakazano im również wywieszać flagę państwową. Według ustawy o ochronie krwi zabraniano zawierania małżeństw między „Aryjczykami” i „nie-Aryjczykami”, zezwalano rozwiązywać już zawarte małżeństwa tego typu, zaś stosunki intymne między nimi podlegały karze (zhańbienie rasy – Rassenschande).

Wbrew swej nazwie ustawy pomijały definicję rasy. Do Żydów zaliczono aktualnych lub byłych wyznawców judaizmu, a także ich dzieci i wnuki bez względu na wyznanie[1]. Ustawy również definiowały, kogo uznawać za Żyda, za mieszańca (mischlinga) i Aryjczyka.

Ograniczenia prawne dotyczyły również Cyganów oraz przedstawicieli tzw. rasy czarnej. Ustawy stały się podstawą prawną antyżydowskiej polityki w III Rzeszy.

Współtwórcą ustaw był Hans Globke.

Ustawy norymberskie zakazujące np. małżeństw Żydów i nie-Żydów wzorowane były na ustawach, które w tamtym okresie obowiązywały w 30 stanach USA[2][3] (zakazy obejmowały nie tylko Murzynów, ale także Chińczyków, Japończyków, Filipińczyków, Hindusów, Indian) (Prawa Jima Crowa)[4][5]. Ustawodawstwo to obowiązywało w niektórych stanach USA, w oparciu o zasadę jednej kropli krwi, aż do chwili wejścia w życie Civil Rights Act (ustawa o prawach obywatelskich) z 1964 roku i Voting Rights Act (ustawa o prawie do głosowania) z 1965 roku, co nastąpiło ostatecznie w 1967 roku[6].


Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Prototyp takiej definicji zaproponowała już Liga Pangermańska w 1913 – Andrzej J. Kamiński, Koszmar niewolnictwa, Warszawa 1990.
  2. ↑ How Interracial Marriage Laws Have Changed Since the 1600s, „ThoughtCo” [dostęp 2017-08-28].
  3. ↑ Loving Day: Celebrate the Legalization of Interracial Couples [online], 31 grudnia 2007 [dostęp 2017-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2007-12-31].
  4. ↑ Jim Crow Laws - Martin Luther King Jr National Historic Site (U.S. National Park Service) [online], www.nps.gov [dostęp 2017-08-28] (ang.).
  5. ↑ Nie tylko Rosa Parks, „KrytykaPolityczna.pl”, 8 marca 2013 [dostęp 2017-08-28] (pol.).
  6. ↑ Peggy Pascoe, What Comes Naturally: Miscegenation Law and the Making of Race in America. Oxford University Press, 2009.

Bibliografia, literatura, linki zewnętrzne

Nazizm
Podstawy
Władza
Historia
Partie polityczne
Postacie
Policja i wojsko
Zrzeszenia społeczne
Ideologia i rasizm
Powiązania

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ustawy_norymberskie&oldid=61160727”