07 zgłoś się: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
SQ5IRZ (dyskusja | edycje)
m →‎20. Złocisty: uzupełnienie - nie mylić z inną aktorką Grażyną Dyląg.
Linia 731: Linia 731:
* [[Ewa Wawrzoń]] jako badylarka Marlena Brodzka, siostra zabitego Kazimierza
* [[Ewa Wawrzoń]] jako badylarka Marlena Brodzka, siostra zabitego Kazimierza
* [[Piotr Siejka (aktor)|Piotr Siejka]] jako lekarz przy ekshumacji zwłok Kazimierza Brodzkiego
* [[Piotr Siejka (aktor)|Piotr Siejka]] jako lekarz przy ekshumacji zwłok Kazimierza Brodzkiego
*[[Grażyna Dyląg-Mikołajczak]] jako była żona Kazimierza Brodzkiego
* [[Marzena Manteska]] jako żona sekretarza gminy w [[Czarnków|Czarnkowie]], kochanka Brodzkiego
* [[Marzena Manteska]] jako żona sekretarza gminy w [[Czarnków|Czarnkowie]], kochanka Brodzkiego
* [[Lucyna Brusikiewicz]] jako Beata, była dziewczyna „Coca Coli”
* [[Lucyna Brusikiewicz]] jako Beata, była dziewczyna „Coca Coli”

Wersja z 13:27, 6 lis 2020

07 zgłoś się
Ilustracja
Gatunek

sensacyjny, kryminał

Kraj produkcji

Polska

Oryginalny język

polski

Główne role

Bronisław Cieślak
Zdzisław Tobiasz
Zdzisław Kozień
Jerzy Rogalski
Ewa Kuzyk-Florczak

Muzyka tytułowa

Włodzimierz Korcz

Liczba odcinków

21

Liczba serii

5

Produkcja
Produkcja

Zespół Filmowy Kadr

Reżyseria

Krzysztof Szmagier (odc. 1–8, 10–12, 14–21)
Andrzej Jerzy Piotrowski (odc. 9)
Kazimierz Tarnas (odc. 13)

Scenariusz

Krzysztof Szmagier
Michał Komar
Andrzej Kamiński
Stefan Klonowski

Muzyka

Andrzej Korzyński
Włodzimierz Korcz

Zdjęcia

Wiesław Rutowicz
Jan Hesse

Scenografia

Adam Nowakowski
Roman Różycki

Czas trwania odcinka

47–102 min

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Polska

Data premiery

25 listopada 1976

Stacja telewizyjna

TVP1

Pierwsza emisja

25 listopada 1976 – 25 maja 1989

Lata emisji

1976–1989

Status

zakończony

Format obrazu

4:3

Format dźwięku

Mono

07 zgłoś się – polski serial kryminalny wyprodukowany przez Telewizję Polską i emitowany przez TVP1 w pięciu seriach od 25 listopada 1976 do 25 maja 1989. Głównym reżyserem, a także współautorem scenariusza tego serialu był Krzysztof Szmagier. W głównej roli – porucznika MO Borewicza – wystąpił Bronisław Cieślak. Serial i jego główny bohater cieszyli się w Polsce dużą popularnością.

Charakterystyka

Bronisław Cieślak
Pałac Mostowskich – siedziba Komendy Stołecznej Milicji, miejsce pracy bohaterów serialu
Polski Fiat 125p – podobny do egzemplarza początkowo występującego w serialu
Biały Polonez – taki, jakim w serialu dysponował por. Borewicz

Fabuła serialu dotyczy działalności funkcjonariuszy MO Komendy Stołecznej Milicji Obywatelskiej – późniejszego Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych. Głównym bohaterem jest porucznik Sławomir Borewicz, zaś każdy odcinek stanowi osobną sprawę, w której prowadzi śledztwo. Tytułowe „07” pochodzi od kryptonimu Borewicza w komunikacji radiowej milicji.

Pomysł serialu zaczerpnięto z popularnej w PRL serii opowiadań kryminalnych Ewa wzywa 07, tomiki z tej serii posłużyły za pierwowzory scenariuszy do wielu odcinków. Tytuł cyklu pochodzi od odzewu wywoławczego dyspozytorni MO. Imię „Ewa” z serii literackiej zostało użyte w tytule na cześć żony jednego z pomysłodawców serii, Zbigniewa Gabińskiego[1].

Mimo zaprzeczeń twórców 07 zgłoś się, serial zyskał opinię[2] serialu nakręconego na zamówienie władz PRL w celu pozytywnego przedstawienia funkcjonariuszy MO w oczach opinii publicznej. Zdaniem osób wysuwających zarzuty serial miał sprawić, by Polacy polubili milicjantów. Wśród argumentów przemawiających na rzecz propagandowego charakteru filmu wymienia się[3] wypowiadane na ekranie dowcipy o milicjantach, przedstawianie MO jako odpowiednika istniejącej w krajach Zachodu policji, pojawiające się w serialu osoby o „nieprawomyślnym” pochodzeniu (taksówkarz-kresowiak, profesor uniwersytetu w Wilnie, żołnierz PSZ na Zachodzie, sybiraczka, partyzant antykomunistycznego podziemia itp.) czy nawiązania do kościelnych sakramentów udzielanych mniej lub bardziej jawnie milicjantom. Pomimo przychylnego i propagandowego nastawienia serialu wobec PRL, w filmie pojawiają się nawiązania i symbole pochodzące ze świata zachodniego, widoczne w Polsce lat 70.: puszka Coca-Coli, porucznik Borewicz nosi amerykańską kurtkę wojskową M65 i używa kosmetyków Old Spice, a kobiety – perfum Niny Ricci[4].

Przedmiotem innego politycznego zarzutu[5] jest tytuł serii, uważany za celowo dobrany tak, aby por. Borewicz (kryptonim „07”) przyćmił bohatera cyklu filmów o Jamesie Bondzie (kryptonim „007”), uważanych w PRL za antysocjalistyczne. Jednakże, jak stwierdził Bronisław Cieślak, tytuł produkcji nie był polską odpowiedzią na popularność filmów o agencie 007, a jedynie nawiązaniem do radiowego numeru wywoławczego dla operacyjnych jednostek Milicji Obywatelskiej stosowanego w miastach wojewódzkich.

Serial zyskał sobie wielkie grono fanów i nadal cieszy się dużą oglądalnością. Został wydany przez TVP na kasetach VHS w latach 90., a od 2007 także na 10 wydaniach DVD. Poza Polską serial emitowano m.in. w Chinach[6]. Niemal co roku jest emitowany w okresie wakacyjnym przez TVP.

Obsada aktorska

Role główne

Jedyną postacią występującą we wszystkich 21 odcinkach serialu jest główny bohater, porucznik Borewicz, w którego rolę wcielił się Bronisław Cieślak. Obok niego główne role zagrali aktorzy wcielający się w funkcjonariuszy milicji, dowodzący bądź współpracujący z Borewiczem. Byli to w szczególności Zdzisław Tobiasz jako major Wołczyk (odc. 1–6, 8, 10–17, 19–20) i Zdzisław Kozień jako porucznik Antoni Zubek (odc. 1–14). Tego ostatniego zastąpił później Jerzy Rogalski jako porucznik Waldemar Jaszczuk (odc. 15–21). W rolę współpracowniczki Borewicza wcieliła się Ewa Kuzyk-Florczak jako sierżant Ewa Olszańska (odc. 5–13, 15–18), po niej zaś rolę kobiecego partnera w służbie kontynuowała Hanna Dunowska jako sierżant Anna Sikora (odc. 19–21). Ponadto kilkakrotnie pojawiła się Elżbieta Kijowska w roli prokurator Zofii Ołdakowskiej (w odc. 12–13, 17–18). W ostatnich odcinkach występował także profesjonalista w odgrywanej roli – Jerzy Dziewulski jako komandos Jurek, szef brygady antyterrorystycznej (odc. 18–21).

Role epizodyczne

W serialu wystąpiła plejada polskich artystów. W każdym z odcinków pojawił się rozpoznawalny aktor bądź aktorka.

Charakterystyczny dla tego serialu był fakt, że aż kilkunastu aktorów wystąpiło w różnych odcinkach, wcielając się w role innych postaci. Największy udział pod tym względem miał Mariusz Gorczyński, który zagrał role tej samej postaci w odc. 2 i 13 oraz innych w odc. 15, 20, a także wykonał partie dubbingu w odc. 1, 11, 13, 14, 16, 19, 20, 21. Innymi aktorami pojawiającymi się w kilku odcinkach byli: Aleksandra Leszczyńska (1, 3–4), Andrzej Szenajch (1, 10, 16, 21), Józef Korzeniowski (1, 8, 11, 15), Wiesław Drzewicz (13, 17, 21), Zygmunt Fok (5, 11, 14, 16), Ewa Szykulska (9, 13), Artur Barciś (11, 20)[7], Piotr Fronczewski (14, 15, 19), Tatiana Sosna-Sarno (10, 18, 19), Hanna Stankówna (5–6, 16), Zbigniew Buczkowski (9, 13, 18, 20), Barbara Brylska (4, 21), Irena Kownas (7, 12, 16), Andrzej Niemirski (19, 20, 21), Ryszard Gajewski (10, 11–12), Czesław Mroczek (6, 12, 14), Andrzej Żółkiewski (rola milicjanta w odc. 17, 19, inna postać w odc. 14), Andrzej Szaciłło (15, 16, 19), Mariusz Leszczyński (16, 19, 20), Maria Probosz (17, 18, 20), Bolesław Idziak (9, 14), Aleksander Gawroński (17, 19, 20), Aleksandra Koncewicz (7, 11), Helena Kowalczykowa (12, 18), Ewa Szewczyk (7, 11), Bożena Walter (12, 15), Roman Kosierkiewicz (jako milicjant w odc. 2–4, inne role w odc. 14, 16), Agata Rzeszewska (18, 19), Jerzy Molga (18, 19), Andrzej Chrzanowski (6, 16), Zdzisław Szymański (dubbing w odc. 1, role w odc. 7, 17), Zbigniew Korepta (9, 18), Marcin Rogoziński (15–17), Tomasz Grochoczyński (1 i 14), Monika Borys (20, 21), Laura Łącz (14, 21). W większości przypadków aktorzy ci odtwarzają postaci w tym samym emploi (np. Wiesław Drzewicz i Zbigniew Buczkowski w rolach meneli i pijaczków), ale w kilku przypadkach wybitni aktorzy tworzą zupełnie różne postaci (np. Ewa Szykulska jako trywialna prostytutka w odc. 9 i wytworna dyrektorka w odc. 13, Barbara Brylska jako zagubiona dziewczyna w odc. 4 i cyniczna kobieta w odc. 21, Piotr Fronczewski jako sutener w odc. 14 i ideowy policjant w odc. 19).

Lista odcinków

Model auta Opel Kapitän P2, jakim podróżował Borewicz
Przystań rybacka w Sopocie, gdzie Borewicz spotkał się z rybakiem Kluczniakiem

1. Major opóźnia akcję

Premiera: 25 listopada 1976

Porucznik Borewicz, działając incognito, staje się „człowiekiem z przeszłością” – wychodzi z więzienia i zostaje współpracownikiem gangstera „Inżyniera”, prowadzącego nielegalne interesy (skup dewiz, przemyt ikon, złota i dzieł sztuki). Pracując dla niego zajmuje się „czarną robotą”: ściąganiem długów, wymuszeniami przemocą, trzymaniem w ryzach krnąbrnych gangsterów z Wybrzeża (m.in. w Sopocie). Milicja nie ma dowodów na działalność gangu. W końcu Borewicz osobiście poznaje swojego pracodawcę – „Inżyniera”, który awansuje go w hierarchii i zatrudnia go do odzyskiwania długów. Następnie Iza, wspólniczka „Inżyniera”, proponuje Borewiczowi przystąpienie do konkurencji kierowanej przez jej dawnego wspólnika „Czarnego”. Kiedy porucznik wie już bardzo dużo o gangsterach, następuje ich aresztowanie. Okazuje się, że Borewicz zdołał wniknąć w półświatek tak głęboko, ponieważ nie był w Polsce rozpoznawalny z racji nieobecności w kraju (dotychczas przebywał na placówce MHZ w Anglii). Jego przełożony major Wołczyk gratuluje mu wykonania zadania i przedstawia go porucznikowi Zubkowi jako jego nowego współpracownika.

2. Wisior

Sklep sieci „Jubiler”, z której dokonano rabunku

Premiera: 2 grudnia 1976

Podczas napadu na sklep jubilerski w Warszawie, wraz z innymi precjozami zostaje skradziony piękny wisior z drogocennym brylantem (3 karaty, o wartości 800 000 zł). (W akcji filmu występuje komiczna niekonsekwencja – napad ma miejsce na placu Konstytucji, a po chwili milicyjny radiowóz pędzi ul. Marszałkowską w przeciwnym kierunku, a mianowicie placu Dzierżyńskiego, dziś Bankowego). Następnie, wskutek splotu różnych wypadków, wisior przechodzi z rąk do rąk, nie przynosząc jednak szczęścia jego kolejnym posiadaczom. Podczas ucieczki po napadzie ginie jeden z bandytów, a poturbowany zostaje osobnik, który ukradł wisior bandytom. Nieporozumienia wewnątrz bandy prowadzą do kolejnych morderstw. Ostatecznie milicja aresztuje jedynego pozostałego przy życiu sprawcę napadu. Udaje się również odzyskać brylantowy wisior, który został przypadkowo porzucony w taksówce.

3. Dziwny wypadek

Model zielonego Fiata 128 Sport – skradziony i uciekający ulicami stolicy
Kamera monitoringu w Warszawie, na maszcie pamiętającym czasy kręcenia serialu

Premiera: 9 grudnia 1976

Z niewyjaśnionych motywów w niedługim czasie w Warszawie zostaje skradzionych 11 samochodów osobowych. Śledczy łączą wstępnie kradzieże ze zgłoszeniami uszkodzeń innych aut w PZU. Następnie porucznicy Borewicz i Zubek otrzymują zgłoszenie wypadku samochodowego – kierujący VW Garbusem docent Wereda uważa, że potrącił śmiertelnie mężczyznę. Niedaleko miejsca rzekomego potrącenia stoi rozbity samochód marki Opel, a porucznik Zubek znajduje ukryte w zaroślach obok jezdni zwłoki młodej dziewczyny, 20-letniej Jolki Helsztyńskiej. W zeznaniach Weredy nic się nie zgadza. Idąc tropem przeszłości Helsztyńskiej, Borewicz odkrywa jej powiązania z gangiem złodziei samochodów. Kryminalista Dudziak posługujący się skradzionym dowodem na nazwisko Wolniak prowadzi warsztat, w którym przerabia skradzione auta. Jak się okazuje, Jolka celowo poderwała w barze mężczyznę, właściciela Opla, którego szajka chciała ukraść. Kobieta z mężczyzną odjeżdżają – niestety, na tylnym siedzeniu ukrył się Dudziak, który w ustronnym miejscu morduje mężczyznę. Kierując brawurowo autem Dudziak powoduje wypadek, w wyniku którego ginie Jolka. Dudziak zwłoki posiadacza samochodu podrzuca na jezdnię, by upozorować wypadek, a zwłoki Jolki ukrywa w krzakach. Zaplątanie w zeznaniach docenta Weredy wynikało zaś z zamiaru zatajenia związku z kochanką, a jego obecność przy zwłokach była przypadkowa i nie miał związku ze sprawą. Porucznik Borewicz w warsztacie rozbija szajkę, której szefem, jak się okazało, był dziadek Jolki.

4. 300 tysięcy w nowych banknotach

Siedziba NBP – miejsce podejmowania pieniędzy
Siedziba kliniki weterynaryjnej w Warszawie, do której przewieziono rannego psa

Premiera: 16 grudnia 1976

Anonimowy szantażysta żąda od reżysera Sucheckiego 200 tys. zł grożąc, że w przypadku niezapłacenia ujawni kompromitujące fakty. Suchecki nie poddaje się groźbie przestępcy. Szantażysta uśmierca więc psa Sucheckiego w ogrodzie nocą pod domem. Suchecki zgłasza tę sprawę na milicję. Wówczas szantażysta podwyższa stawkę i żąda 300 tys. zł. Porucznik Borewicz wraz ze współpracownikami decydują się na podłożenie fałszywych pieniędzy wyciętych z gazety. Szantażysta nie podejmuje jednak okupu. Porucznik Borewicz typuje krąg podejrzanych: według niego szantażystą może być partnerka Sucheckiego, Ewa, jego córka Magda, syn Krzysztof, kasjerka PKO i jej chłopak oraz dawny narzeczony Ewy. Wobec nasilania się działań szantażysty, śledczy decydują się przekazać mu żądaną sumę. Złożony przy drodze okup podejmuje niespodziewanie wyszkolony do tego celu owczarek niemiecki, który następnie zostaje odnaleziony ranny. Po jego opatrzeniu Borewicz inscenizuje konfrontację psa z podejrzanymi osobami z kręgu domu Sucheckich, podczas której zwierzę przyjaźnie siada obok Ewy. Następnie dochodzi do wykrycia szantażysty. Okazuje się nim Henryk – były kochanek Ewy i przyjaciel domu Sucheckich. Uciekając, rani milicjanta i oddala się milicyjnym pojazdem, jednak ostatecznie zostaje zatrzymany po pościgu w piętrowym parkingu.

5. 24 godziny śledztwa

Premiera: 8 września 1979

Porucznik Borewicz wyjaśnia sprawę zagadkowego zabójstwa młodej dziewczyny, która została zamordowana wieczorem, zimową porą w drodze powrotnej z pracy do domu. Pierwsze podejrzenie pada na jej przyjaciela, Adama Fordona, oraz na jego opiekuna, Łukasza Ulińskiego – byłego oficera, a obecnie instruktora jazdy konnej. Po żmudnym śledztwie okazuje się, że zabójcą jest zbiegły z więzienia Anatol Kapicki, który znał Fordona ze wspólnego pobytu w domu poprawczym i przybył do niego, żądając pomocy. Śledztwo zostaje skutecznie ukończone przez milicjantów w ciągu 24 godzin.

6. Złoty kielich z rubinami

Prom MF Rogalin wykorzystany w filmie. W 1978 roku pływał pod nazwą „Aallotar”

Premiera: 15 września 1979

Organa Milicji Obywatelskiej informowane są co pewien czas o wywożonych nielegalnie z Polski cennych dziełach sztuki i sprzedaży ich za granicą (m.in. w Amsterdamie). W związku z tym na przejściu granicznym z Czechosłowacją w Chyżnem śledczy dokonują osobiście kontroli osób jadących docelowo do Budapesztu, dokąd możliwy jest przerzut. Porucznik Borewicz otrzymuje polecenie wyjaśnienia kradzieży renesansowego kielicha mszalnego (wykonanego ze złota, emalii, rubinów) ze skarbca muzeum w Wielbarku. Istnieje podejrzenie, że również będzie wywieziony za granicę. Po żmudnym śledztwie, utrudnionym przez rzucenie podejrzenia o udział w przestępstwie na porucznika Zubka, udaje się ująć sprawczynię – Halinę Malicką, bratanicę profesora Malickiego – i odzyskać drogocenny kielich. Do schwytania dochodzi dopiero po nieudanej akcji na płynącym Bałtykiem promie pasażerskim „Aallotar” (mylny trop dla odwrócenia uwagi) – na warszawskim lotnisku Okęcie.

7. Brudna sprawa

Peron na dworcu Warszawa Centralna – miejsce akcji
Dworzec Łódź Fabryczna

Premiera: 22 września 1979

5 grudnia 1976 roku w zagadkowy sposób zostaje zamordowana młoda dziewczyna, 25-letnia Ewa Grabik pseud. „Skarbona”, prostytutka z półświatka. Nazajutrz w mikołajki jej zwłoki odkrywa sąsiad Zenon Janicki. Podejrzenie pada na jej byłego narzeczonego Masłowicza, którego kolejne oświadczyny zostały odrzucone przez Ewę, jako że nie był zbyt majętny. Masłowicz odwiedził ją w ostatni wieczór, a następnie wyproszony śledził ją przez cały wieczór przed morderstwem. Prawdziwym zabójcą okazał się syn sąsiadki, którego z ofiarą łączyły ciemne interesy. Wcześniej w wyniku jego zaniedbania utopiło się dziecko sąsiada Janickiego, zaś oboje z Ewą zataili to i wychowywali córkę Ewy jako dziecko sąsiada. Kiedy Ewa Grabik zaczęła go szantażować, grożąc wyjawieniem sprawy – Sałaciński zgładził ją.

Klif Orłowski – miejsce znalezienia zwłok kobiety
Molo w Gdyni Orłowie (miejsce rozmowy Borewicza). W tle klif

8. Dlaczego pan zabił moją mamę?

Premiera: 29 września 1979

Dom przy ul. Orłowskiej w Gdyni, w którym mieszkały Kostrzewskie
Budynek nieistniejącej restauracji „Maxim” (w odcinku pod nazwą „Kaskada”) gdyńskiej dzielnicy Orłowo

16 maja 1978 roku na nadmorskiej plaży w Orłowie, nad brzegiem poniżej klifu zostają znalezione zwłoki nieznanej kobiety, której tożsamości, mimo parotygodniowych poszukiwań, nie udaje się ustalić. Tymczasem do kilku wielkich hoteli nadchodzą listy pisane dziecięcą ręką, z pytaniem „Dlaczego pan zabił moją mamę?” (jeden z nich, który otrzymała przypadkowo tancerka Barbara Kałucka, nadany jest w Gdyni i zaadresowany: „Największy hotel w Gdańsku”). Dzięki pomocy nauczycieli szkoły podstawowej i po porównaniu charakteru pisma, okazuje się, że pisała je Dorotka Kostrzewska. Matka Joanny Kostrzewskiej (matki dziewczynki) utrzymuje, że jej córka przed dwoma miesiącami wyjechała do Łodzi, zaś ona sama wychowuje wnuczkę. Podczas rozmowy z Borewiczem dziecko nie wie dokładnie, co się stało – tylko tyle, że mama spieszyła się, zabrała wszystkie swoje rzeczy i wyjechała, przed wyjazdem płakała, a nią samą zajęła się babcia. Podejrzenie Borewicza budzi fakt, iż babcia dziewczynki nie jest przejęta utratą rodzonej córki. Śledczym udaje się ustalić zawarcie przez Kostrzewską znajomości z przebywającym w Polsce włoskim iluzjonistą Ferettim. Idąc tym tropem, Borewicz ostatecznie rozpoznaje w kobiecie towarzyszącej Włochowi Joannę Kostrzewską, zwracając przypadkowo uwagę na fakt, że utyka ona na inną nogę niż poprzednio. Okazuje się, że Feretti wcześniej nieumyślnie spowodował śmierć swej żony, zaś Kostrzewska miała z nim wyjechać korzystając z dokumentów ofiary.

9. Rozkład jazdy

Model auta Ford Capri w barwie czerwonej, jakim uciekał Julian Dworczyk
Dworzec w Mińsku Mazowieckim, na którym wsiada do pociągu Sulima vel Miedzianowski

Premiera: 6 października 1979

W Płocku trwa koncert w restauracji Hotelu „Turystycznego”. 26-letnia piosenkarka z Torunia, Barbara Drecka kończy utwór i wybiega z sali, a za nią idzie Julian Dworczyk (ur. 1952). Zaraz po tym sprzątaczka odkrywa w pokoju hotelowym ciało zamordowanej Dreckiej oraz stojącego nad nią z nożem Dworczyka, który natychmiast ucieka, po czym kradnie samochód klienta stacji benzynowej. Jak się okazuje, Dworczyk uważał się za narzeczonego piosenkarki, jeździł za nią i awanturował się. Po jego zatrzymaniu, porucznik Guriasz jest pewien, że to on dokonał morderstwa. Do Płocka przybywa Borewicz, który – jak się okazuje – poznał już Dworczyka w Warszawie, jako że ten miał już konflikt z prawem. Wyniki sekcji Dreckiej wskazują, że nóż, którym ją zabito, nie został wbity w ciało, lecz rzucony z odległości ok. 3 m. Śledczy docierają do osób znających Drecką i Dworczyka – m.in. Wojteczka „Szklane Oczko” oraz Ewy Rogulskiej, których wypytują. W międzyczasie na stacji Zduńska Wola Karsznice takim samym nożem jak w przypadku Dreckiej został zamordowany pracownik kolei, 39-letni Jan Skórnicki. Wynika stąd, że drugiego zabójstwa nie mógł dokonać Dworczyk przebywający już wówczas w areszcie. Następnie zamordowana zostaje Ewa Rogulska – również rzuconym nożem. Milicjanci nie dostrzegają motywu morderstw. Szukając punktu zaczepienia, Borewicz wypytuje w cyrku o ludzi posiadających szczególne umiejętności mistrzowskich rzutów nożem w samo serce. Dzięki temu trafia na Jana Sulimę. Po bardzo trudnym i żmudnym śledztwie, analizie kartotek z przeszłości okazuje się, że dwie ofiary łączyło coś wspólnego: Drecka (dawniej Kolko) i Skórnicki w 1969 roku spowodowały nieumyślnie śmierć ciężarnej Zofii Sulimy, żony cyrkowego „mistrza nożowniczego”. Dla żartów naszli ją przebrani w domu, a wywołany strach spowodował jej śmierć. Był jednak jeszcze trzeci towarzysz dwójki. Porucznik Borewicz sądzi więc, że „kat” przyjdzie do swej trzeciej ofiary. Przypuszczenie okazuje się słuszne, gdyż Sulima usiłuje zamordować ostatniego sprawcę śmierci swojej małżonki. Podczas tej próby zostaje aresztowany.

10. Grobowiec rodziny von Rausch

Premiera: 28 października 1982

Porucznicy Borewicz i Zubek dostają sygnały o powtarzających się włamaniach do grobowców i trumien, w których są zwłoki sprowadzane z Anglii. Ostatni przypadek to włamanie do grobowca starej niemieckiej rodziny von Rausch w Wądowcu, gdzie ostatnio po sprowadzeniu ciała z Anglii pochowany został jeden z jej przedstawicieli. Podczas tego zdarzenia zraniony został kapral MO Zawada, który zainteresowany nocą hałasem na cmentarzu wszedł do grobowca. Badając podobne przypadki, Borewicz ustala, że wszystkie przesyłki są realizowane w Anglii przez to samo przedsiębiorstwo pogrzebowe „Funeral Home” (Londyn W1). Przeglądając zdjęcia z pogrzebu von Rauscha, Borewicz ustala, że była na nim młoda kobieta nieznana nikomu z rodziny. Wkrótce po przesłuchaniu ginie brat von Rauscha, Karol, a przy jego zwłokach są złote 20-dolarówki. Jego eks-żona rozpoznaje kobietę ze zdjęcia: to ich adoptowana córka, 32-letnia Magdalena Cieplik, która dawno odeszła z domu i była zakałą rodziny (m.in. denuncjowała ją). W ten sposób Borewicz wpada na trop Magdy Cieplik i jej wspólnika z Londynu, którzy w trumnach ze zwłokami przemycali do Polski 150–200 złotych monet, kupionych w Londynie i sprzedawanych w Polsce za dolary. Jak się okazuje, monety są fałszywe.

11. Wagon pocztowy

Wnętrze wagonu pocztowego Poczty Polskiej

Premiera: 4 listopada 1982

  • Reżyseria: Krzysztof Szmagier
  • Pierwowzór: powieść Wagon pocztowy GM 38552 Jerzego Edigeya (w napisach błędnie: Edygeya)
  • Czas trwania: 60 minut

Pracownicy stacji kolejowej, podczas postoju pociągu „Chopin” relacji Warszawa Gdańska-Wiedeń, odkrywają, że w wagonie pocztowym leżą nieruchomo trzej konwojujący go pracownicy poczty. Ustalono, że z wagonu zginęły dwa listy wartościowe z zawartością 250 tys. oraz 160 tys. złotych. Okazuje się, że trzej konwojenci w ambulansie zostali uśpieni środkiem nasennym dodanym do piwa. Wydaje się, że mógł to zrobić jeden z nich, w zmowie mógł być wózkarz, który piwo przywiózł, oraz steward, który zaniósł je do wagonu. Decydujący jest rodzaj piwa – w pociągu było dostępne tylko piwo marki „Okocim”, a środek podano w „Żywcu”. Do wagonu wchodził też elektryk. Wreszcie wychodzi na jaw, że jeden z konwojentów, Aleksander Olczak, najpierw wypił piwo niezatrute, ukradł pieniądze i schował je pod podłogą, a potem wypił piwo zatrute. Borewicz zastawia pułapkę i aresztuje nocą sprawcę, który w pozostawionym na bocznicy wagonie zamierza zabrać ukryte w wagonie pieniądze. Motyw zamiany gatunku piwa został w filmie zagmatwany i występują sprzeczności. Wszyscy twierdzą, że pili „Okocim”, ale pozostały opróżnione butelki po „Żywcu”, a trudno zakładać, że konsument mógłby nie pamiętać co pił. W scenie na torach jest kolejna sprzeczność – por. Zubek mówi, że poszkodowani twierdzili, jakoby pili „Żywiec”. Ten motyw w sensie dowodowym jest nietrafiony, bo w każdym przypadku Olczak powinien wyrzucić przez okno wszystkie butelki i milicja nie miałaby żadnych dowodów, a wszystkie podejrzenia skupiłyby się na wózkarzu i stewardzie. Ostatnią sprzecznością jest sposób ukrycia pieniędzy. Olczak ukrył je pod wykładziną, na której później leżał Mazurek ze złamaną ręką, a tuż obok stało krzesło, na którym siedział Bagiński – Olczak musiałby ich odciągnąć w inne miejsce, ukryć pieniądze pod odwiniętą wykładziną, a następnie z powrotem położyć nieprzytomnych w tych samych miejscach.

12. Ścigany przez samego siebie

Hotel „Victoria” – miejsce spotkania Borewicza z byłą żoną

Premiera: 11 listopada 1982

W jednej z warszawskich kamienic dochodzi do tragedii – podczas mycia okna z trzeciego piętra wypada na dziedziniec Maria Jagodzińska, na co dzień opiekująca się chorym mężem na wózku (choruje na sclerosis multiplex), który w czasie wypadku na chwilę opuszcza mieszkanie. Mimo że wygląda to na samobójstwo, zeznania sąsiadów wskazują na dziwne okoliczności: zgaszone światło w mieszkaniu po wypadnięciu ofiary, długa nieobecność męża, buty na jego nogach, podczas gdy normalnie miał kapcie. Sekcja zwłok wskazuje na udar serca ofiary. Okazuje się, że siostra ofiary, Klementyna, kochała Henryka, jednak on wybrał Marię. Następnie Klementyna Nawrocka zostaje zamordowana podczas kąpieli w wannie. Podwójnym mordercą okazuje się Jagodziński, który zgładził obie ofiary, gdyż mogły ujawnić szczegóły z przeszłości, jako że był także sprawcą napadu pod bankiem podczas zimy stulecia 1978/1979. Morderca ucieka z mieszkania, ale zostaje zastrzelony przy próbie nielegalnego przekroczenia granicy w Chyżnem.

W odcinku zarysowany jest również wątek osobisty Borewicza, podane są fakty z jego przeszłości, informacje o związkach uczuciowych porucznika oraz przedstawione jest spotkanie z byłą żoną – obecnie zamężną z obywatelem Libanu – która w przeszłości rzekomo miała być w ciąży z Borewiczem.

13. Strzał na dancingu

Pistolet Browning M1910 – narzędzie zbrodni
Dziedziniec przed bramą Stoczni Gdańskiej, gdzie parkuje Borewicz z Zubkiem

Premiera: 18 listopada 1982

  • Reżyseria: Kazimierz Tarnas
  • Pierwowzór: powieść Strzał na dancingu Jerzego Edigeya
  • Czas trwania: 85 minut

Po wizycie u znajomej dentystki Borewicz umawia się z nią na wieczór w restauracji. Zanim dociera na miejsce, dochodzi tam do zabójstwa – podczas dancingu w tańcu zostaje zastrzelony jeden z gości, Mieczysław Romski, przy którym znaleziono znaczną sumę pieniędzy. Na miejscu milicja odnajduje pistolet Browning, a następnie dochodzi do włamania do mieszkania zamordowanego, które zostaje splądrowane w poszukiwaniu „żółtej teczki”, zawierającej tajemnicze materiały. W trakcie śledztwa wielu przesłuchiwanych zeznaje, że zawierała ona dane obciążające szereg znanych osób, które najprawdopodobniej były szantażowane przez zamordowanego. Milicja otrzymuje anonim informujący o zadowoleniu w półświatku ze śmierci Romskiego, który szantażował majętne osoby. Podczas śledztwa Borewicz wraz z sierżant Olszańską udając parę odwiedzają nielegalne kasyno prowadzone przez mecenasa Stolarskiego, czym naraża się wysoko postawionym osobom. Śledztwo zatacza coraz szersze kręgi. Porucznik Borewicz odkrywa zupełnie niespodziewane aspekty sprawy. Szantażowani, obawiając się oskarżenia o zabójstwo, są skłonni ujawnić przypuszczalnego sprawcę morderstwa. W trakcie śledztwa podejmowane są próby przekupienia Borewicza, aby zrezygnował lub umorzył śledztwo. Morderczynią okazuje się piosenkarka Maria Kowalewicz, z domu Rozłucka, występująca na scenie pod pseudonimem "Maria Anna". Przed laty, jako Marta Łucka była w Trójmieście prostytutką związaną z Romskim. Po aresztowaniu Romskiego uciekła i zmieniła nazwisko, jednak Romski ją odnalazł i szantażując, próbował zmusić do powrotu do "zawodu".

14. Hieny

Pomost nad jeziorem Sajno, gdzie nagrywano zdjęcia
Kawiarnia nad jeziorem Sajno – filmowy „Night club”

Premiera: 25 listopada 1982

Porucznik Borewicz zostaje oddelegowany do ośrodka kempingowego na Mazurach, aby na miejscu incognito sprawdzić informacje o działającej tam grupie przestępczej. Na miejscu przedstawia się jako Sławek Markiewicz i podejmuje pracę ratownika, a przyjmuje go kierownik ośrodka nad jeziorem Robert Walasek. Jednej nocy po kłótni z dziewczyną, Lidką Dorecką, wyjeżdża z ośrodka Kazio, kolega Walaska. Jest śledzony przed dwóch osobników i zepchnięty w aucie z drogi, w wyniku czego ginie. Po tym zdarzeniu do ośrodka zostaje wysłany drogą oficjalną porucznik Zubek. Po tym fakcie w domkach ośrodka zostają zaatakowane i związane dwie stręczone przez Walaska prostytutki, jednakże nic im nie ginie. Okazuje się, że to sprawa Ławreckich, którzy chcą zastraszyć Walaska i umieścić w jego ośrodku swoje prostytutki. Kemping staje się terenem ścierania grup trudniących się sutenerstwem. Ławreccy proponują Walaskowi „spółkę” na tej zasadzie, że ma oddawać im 50 tys. zł miesięcznie. Walasek nie chce się na to zgodzić i jest gotowy zrezygnować z nielegalnego interesu (czerpania korzyści z nierządu), jednak Ławreccy są w posiadaniu laski, którą został dobity Zwoliński po wypadku. Ostatecznie szantażowany Walasek ulega Ławreckim, jednak postanawia zwolnić na pewien czas prostytutki i wtedy zadenuncjować Ławreckich na milicję za rzekomy handel fałszywymi dolarami, które sam im je podrzuca. Walasek domyśla się, że Dorecka była informatorką Ławreckich i knuła z nimi przeciw Zwolińskiemu, a teraz także jest ich „wtyczką”, działając przeciw niemu. Tym samym rozgryza ich proceder – zastraszanie osób prowadzących nielegalne interesy i donoszenie na nich. Nazywa ich tytułowymi „hienami”. Teraz to Walasek przejmuje inicjatywę, m.in. szantażując Lidkę. Gdy zostaje zamordowany, Borewicz rezygnuje z kamuflażu i podejmuje oficjalne śledztwo. Śledczy aresztują Dorecką pod zarzutem zabójstwa, jednak faktyczną sprawczynią okazuje się inna prostytutka, Żywulska.

15. Skok śmierci

Ewolucje cyrkowe na trapezie, jakie wykonywała Katarzyna Melion.

Premiera: 19 września 1985

Śledczy są zirytowani niewykrytymi jedenastoma napadami w ciągu ostatnich 10 miesięcy. Wartość zrabowanych przedmiotów przekracza zaś 17 mln zł. Na terenie trzech województw dokonano serii skoków na zamożnych ludzi – lekarzy, jubilerów. Borewicz nie ma punktów zaczepienia w dochodzeniu, które prowadzi z nowym partnerem, porucznikiem Waldemarem Jaszczukiem (siostrzeńcem porucznika Zubka, który przeszedł na emeryturę). Milicja może jedynie pomnożyć patrole nocne. Tymczasem dochodzi do następnego napadu na małżeństwo. Nad morzem pewna para cyrkowców kupuje kolczyki u doktora Marczewskiego, który handluje artykułami luksusowymi przywiezionymi z zagranicy. W czasie finalizacji transakcji w lokalu, zasoby handlarza zostają zrabowane. Następnie dochodzi do napadu na plebanię w Ostrołęce, w wyniku którego skradziono 6 tys. dolarów. Tymczasem Melion domyśla się, że jej obecny partner Adam dokonuje napadów. Ujawnia to jej dawna sympatia – „Kostek”, którego następnie Adam zabija. Milicjanci wpadają na trop, który wiedzie do artystów „Cyrku Salto”, dwóch mężczyzn i kobiety uprawiających akrobacje na trapezie. Postacią odgrywającą decydującą rolę jest pracownik cyrku „Wujcio”, rozszyfrowujący działania sprawców. Tytułowy skok śmierci to trudna ewolucja akrobatyczna wykonywana przez Melion.

Treść tego odcinka została wykorzystana w zeszycie komiksowym Kapitan Żbik („Nocna wizyta/Wąż z rubinowym oczkiem/Pogoń za lwem/Salto śmierci”), do którego scenariusz napisał Władysław Krupka.

16. Ślad rękawiczki

Ulica Mokotowska w Warszawie – pobliże miejsca zamieszkania Wasyluka

Przemiera: 26 września 1985

Dwóch mężczyzn oddala się z pensjonatu „Pod Różami”, zostawiając zwłoki właścicielki, Gołębiowskiej. Uciekają samochodem Fiat 127 denatki, który następnie porzucają. Mężczyźni planują podróż pociągiem. Aby utrudnić pościg, niezależnie od siebie kupują po dwa bilety w dwóch różnych kierunkach. Podczas obiadu w restauracji na stacji Kosowo[8] przypadkowo biorą udział w bójce i zostają zatrzymani przez milicję. W drodze do aresztu jeden ze sprawców strzela do milicjantów, powoduje wypadek radiowozu, po czym obaj zbiegają (milicjanci giną). W pensjonacie przedstawiciele okolicznej elity mieli wynajęte na stałe pokoje, gdzie sprowadzali swoje kochanki. Zarówno właścicielka, jak i bywalcy pensjonatu od kilku miesięcy otrzymywali anonimy, w których grożono im śmiercią. Na właściwy ślad naprowadza fakt, że w rozbitym radiowozie zostaje znaleziona złota moneta zgubiona przez sprawców. Prowadzący śledztwo porucznik Borewicz wpada na trop: w piwnicy pensjonatu produkowano złote monety. Po weryfikacji nazwisk osób uprzednio meldowanych w pensjonacie, okazuje się, że jeden z wytypowanych, Rafał Wasyluk zamieszkiwał dawniej w innym pensjonacie „Viola” w niedalekiej Płotnicy[9]. Borewicz udaje się tam incognito (wraz ze znajomą kobietą i jej małą córką). Na miejscu odkrywa, że przebywa tam Kazimierz Dyciak. Wystraszony wspólnik Wasyluka przyznaje się. Tymczasem Wasyluka rozpoznaje milicjant w cywilu na terenie domów towarowych „Wars i Sawa” w Warszawie, jednak przy próbie aresztowania sprawca strzela i ucieka. Następnie ginie w przewodach kanalizacyjnych. Okazuje się jednak, że to nie oni zabili Gołębiowską, gdyż uczyniła to zazdrosna żona odwiedzającego ją doktora Miłosza.

17. Morderca działa nocą

Aktor Leon Niemczyk – serialowy Skotnicki
Pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie, przy którym spacerował Skotnicki z modelką, drugą ofiarą

Premiera: 3 października 1985

W wigilijny wieczór Borewicz ma dyżur. Podwozi na cmentarz przypadkowo spotkaną kobietę, która składa stroik na grobie rodziców (zmarli w ostatnim roku). Następnie zaprasza milicjanta do dyżurki w porodówce, gdzie pracuje. Borewicz ląduje w łóżku z młodą pielęgniarką, która potem oznajmia mu, że było to tylko na jeden raz. 1 stycznia w lesie znalezione zostają zwłoki młodej kobiety, Krystyny Barcz. Śledczy nie znajdują motywu – wykluczony zostaje gwałt i rabunek. Nieopodal leży pijak w stanie głębokiego upojenia, który nie przyznaje się do zabójstwa (nie ma pojęcia, co robiła przy nim zakrwawiona koszula). Trop, jakim jest metka z pralni, wiedzie do Zakładu Przemysłu Odzieżowego „Elbaw”, którego dyrektorem jest Leon Skotnicki. Okazuje się, że Barcz była tam modelką. Następnie w windzie znalezione zostają zwłoki kolejnej modelki z tej firmy, która wcześniej usiłowała zachęcić do prywatnego spotkania swojego szefa Skotnickiego. Po programie telewizyjnym przedstawiającym wyroby „Elbawu” zabita zostaje redaktor prowadząca tę audycję. Wszystkie kobiety są młode i giną wracając późnym wieczorem do domów, zaś łączył ich „Elbaw” oraz to, że były blondynkami. Tymczasem znaleziona zostaje czwarta ofiara, która w żaden sposób nie była związana ze Skotnickim. Śledczy podejrzewają jednak dyrektora o popełnianie morderstw. Następnie napadnięty zostaje sam Skotnicki, jak twierdzi, w celu rabunkowym. Milicja podejmuje prowokację – w tym celu sierżant Ewa Olszańska zostaje zatrudniona w „Elbawie” jako maszynistka pod nazwiskiem Ewa Kos, co ma zachęcić do kolejnego zamachu. Mimo obstawy milicjantka zostaje zaatakowana, a na miejscu mundurowi zatrzymują Skotnickiego. Po napadzie na Olszańską dochodzi do konfrontacji, jako że użyto substancji ARI-23L, którą po kontakcie z Olszańską sprawca musiał mieć na sobie. Ślady posiada Skotnicki, który dotknął Ewę już po napadzie, oraz Kałacka, która okazuje się sprawczynią i faktyczną morderczynią. Dawniej pracowała u Skotnickiego, zakochała się w nim chorobliwie i nienawidziła blondynek widywanych z nim. Tymczasem dzielna milicjantka zakochuje się w Skotnickim i w szpitalu otrzymuje od niego kwiaty.

18. Bilet do Frankfurtu

Samolot An-24, którym próbowali uciec sprawcy. Rejestracja SP-LTI (cn 67302506), jeden z dwóch wykorzystanych w filmie jako ten sam (drugi to SP-LTT).
Samolot o rejestracji SP-LTI był w rzeczywistości porwany i 21 lipca 1981 wylądował na Tempelhof (THF / EDDI) – na fotografii porwany podczas lądowania

Premiera: 10 października 1985

Żona Krzysztofa Kalkowskiego, dyrektora przedsiębiorstwa handlu zagranicznego, opowiada mecenasowi Sadeckiemu o zaginięciu męża i prosi o pomoc. Podejrzewa, że przyczynili się do tego nieuczciwi współpracownicy – Kazimierz Sitek i Jolanta Czechowiczowa. Następnego dnia znaleziono w lesie auto Kalkowskiego z dziurą od kuli i śladami krwi. Pod zarzutem morderstwa zostaje aresztowany Sitek, jednak wkrótce Kalkowski odzywa się telefonicznie, ale rozmowa się urywa w dramatycznych okolicznościach. Okazuje się, że dzwonił z Zalesia z budki, gdzie następnie znaleziono ślady krwi oraz bilet lotniczy. Kalkowski ginie dopiero wtedy. Początkowo miała miejsce jedynie inscenizacja morderstwa w celu aresztowania kontrahentów Kalkowskiego. Gdy milicja odkrywa, kto jest zamieszany w tę sprawę, na Okęciu kończy się już odprawa na lot zagraniczny, którym mogą próbować uciec podejrzani. Sitek i Czechowiczowa próbują porwać samolot i uciec za granicę. Na lotnisku biorą jako zakładniczki stewardesy LOT-u, jedną z nich ranią. Do akcji wkracza brygada antyterrorystyczna, która przechwytuje samolot przy starcie. Sitek ginie trafiony strzałem w głowę przez por. Dziworskiego, a Czechowiczowa zostaje aresztowana.

19. Zamknąć za sobą drzwi

Model pojazdu Buick Electra, jakim podróżował Kopiński
Samolot PZL-104 Wilga (o identycznych barwach jak w odcinku), jakim uciekali Kopiński i „Cappuccino”

Premiera: 11 maja 1989

Paweł Kopiński, emerytowany nowojorski policjant pochodzenia polskiego z 26-letnim stażem jest jednym z asów do walki z narkotykami (handlarze narkotyków nazywają go „Wściekły Kojot”) i nienawidzi „białego proszku”. Przed 10 laty w niewyjaśnionych okolicznościach została zabita jego wówczas 28-letnia żona Lucy (Kopiński twierdzi, że zrobił to gang handlarzy opium). Obecnie policjant jest na rencie (w praktyce na emeryturze) na podstawie orzeczenia komisji lekarskiej (rak trzustki – poważna choroba wywołująca ataki, które Kopiński uśmierza zastrzykami z morfiny). Postanawia udać się do Polski na urlop. Przed granicą z Polską, za miejscowością Treplin (NRD), spotyka znajomych gangsterów amerykańskich, „Cappuccino” i Kranza. Już w Polsce napotyka ich w lesie – bandyci ranią go, a następnie unieruchamiają w pojeździe, ustawiają w nim bombę zegarową i odjeżdżają. Z opresji ratuje go miejscowy chłopiec, Jacek Pawłowski. Po opatrzeniu ran policjanta zatrzymuje polska milicja, a przesłuchuje go Borewicz. Kopiński dzieli się z nim ważnymi informacjami (m.in. o przyszłej transakcji handlarzy). Zostaje zwolniony, przy czym Borewicz pozwala Kopińskiemu śledzić gangsterów, jednak milicja usiłuje obserwować jego dalszą podróż. W tym czasie Borewicz zyskuje nową współpracowniczkę – sierżant Annę Sikorę, która zastępuje Ewę Olszańską. W leśniczówce Bobrowisko na Mazurach na handlarzy czeka grupa jugosłowiańskich i tureckich przemytników, którzy korzystają z dobrze zorganizowanego szlaku przerzutu narkotyków ukrytych w łodzi. Do kryjówki gangsterów wkracza Kopiński, który zatapia łódź i niszczy samochody przemytników. Razem z brygadą antyterrorystyczną Borewicz aresztuje Jugosłowian z leśniczówki. Adolf Kranz ginie z ręki Kopińskiego, natomiast „Cappuccino” ratuje się ucieczką. Kopiński spotyka go w lesie i proponuje mu wspólną ucieczkę do Szwecji porwanym samolotem rolniczym. Następnie kradną samolot i uciekają nad Morzem Bałtyckim. Jednak Kopiński ma swój plan, zamierza rozbić samolot w akcie zemsty za śmierć żony. W czasie lotu kontaktuje się jeszcze z Borewiczem i prosi o wstrzymanie pościgu, gdyż ostatnią rundę walki z gangsterem chce rozegrać po swojemu i tym samym „zamknąć za sobą drzwi”.

20. Złocisty

Logo Coca-Coli, które na prawej dłoni miał wytatuowane zamordowany Waldemar Kociński
Ulica Brzeska w Warszawie, gdzie działa półświatek z odcinka

Premiera: 18 maja 1989

  • Reżyseria: Krzysztof Szmagier
  • Pierwowzór: powieść Anny Kłodzińskiej „Złocisty przegrywa”
  • Czas trwania: 90 minut

Śmierć bazarowego opryszka o pseudonimie „Coca-Cola” zmusza milicję do podjęcia energicznego śledztwa w sprawie gangu „Złocistego”, podejrzewanego o handel walutą i samochodami, fałszywym złotem i nielegalną produkcję czekolady. Trop wiedzie na Bazar Różyckiego przy ul. Brzeskiej w Warszawie. Do gangu przenika porucznik Kozłowski, udający kumpla „Coca-Coli”. Po anonimowym liście funkcjonariusze odkopują zwłoki niejakiego Brodzkiego, na posesji należącej do jego siostry, która nabywała złoto za pośrednictwem „Literata”. Kozłowski ustala, że świadkiem zbrodni była Irena Gryzik, która jest więziona w leśniczówce pod Pułtuskiem. Dziewczyna zostaje uwolniona i składa zeznania. Znalezione zostają zwłoki Kozłowskiego, zamordowanego przez gang. Leon i Emil – decydenci szajki – usiłują zakończyć swoją działalność. Okazuje się, że sam mityczny „Złocisty” faktycznie nie istnieje. W międzyczasie gangster "Literat" otrzymuje zlecenie zabicia Leona, co wykonuje i zostaje zatrzymany przez milicję niedługo później. Tymczasem zawiedziony likwidacją gangu ambitny „Portier” postanawia przejąć sprawy w swoje ręce. Likwiduje swojego szefa Emila i ucieka usiłującym go zatrzymać milicjantom. Następnie zostaje schwytany przez Borewicza. Okazuje się, że to on zabił „Coca-Colę”, zaś cała grupa miała szeroki zakres działania i wielkie zyski z nielegalnych źródeł.

21. Przerwany urlop

Hotel Novotel (dawniej Forum) w Warszawie (po prawej), w którym zamieszkuje Rolson
Grand Hotel w Sopocie, gdzie przybywają Rolson i Gambetti. W odcinku na jednym z balkonów widoczna jest Zofia wypatrująca Rolsona

Premiera: 25 maja 1989

Międzynarodowy morderca Kurt Rolson otrzymuje we Włoszech zlecenie specjalne. Ma zabić w Polsce niejakiego Henryka Moderskiego, który ukradł dokumenty kompromitujące byłych chlebodawców i teraz ich szantażuje. Rolson targuje honorarium do 250 tys. dolarów. Wyrusza do Polski i w Sopocie odnajduje siostrę Moderskiego. W przebraniu, podając się za Christophera Thompsona, wypytuje ją o brata, jednak bez skutku. Następnie w Warszawie poznaje prostytutkę, która odnajduje dla niego Moderskiego. Okazuje się jednak, że jest to tylko osoba udająca poszukiwanego. Po tym prostytutka zostaje zamordowana, a Rolson napadnięty i okradziony. Równocześnie inne szantażowane przez Moderskiego osoby wysyłają do Polski w podobnym celu Polkę z włoskim obywatelstwem, Zofię Gambetti. Ona również poznaje w Hotelu Forum fałszywego Moderskiego, lecz lądując z nim w łóżku, orientuje się, że to nie jest prawdziwy poszukiwany. Rolson zabija szantażystę, zabójcę prostytutki Woźniak. Po tym morderstwie na ślad sprawcy wpada Borewicz. Wreszcie Gambetti dociera do Rolsona, spotyka się z nim i proponuje mu współpracę. Zostają kochankami i odtąd działają razem. Przenoszą się do Sopotu i zamieszkują w Grand Hotelu. Tam napadają na Moderską i torturami zmuszają ją ujawnienia, gdzie jest jej brat, okaleczając przy tym jej niepełnosprawną córkę. Następnie razem zamierzają wrócić do Rzymu, jednak tuż przed odlotem Rolson atakuje wspólniczkę i traktuje ją gazem, usiłując zabić, po czym opuszcza hotel. Jednak obserwująca go milicja z Borewiczem na czele aresztuje go w windzie. W czasie przesłuchania przestępca próbuje uciec, ale ostatecznie zostaje obezwładniony i przesłuchany. W tym czasie Gambetti odzyskuje świadomość w hotelu, a Rolson podczas przesłuchania ujawnia jej dane. Jednak w samolocie jej nie ma. Niespodziewanie Rolson podsuwa Borewiczowi ślad, informację o innym samolocie, o którym informację usłyszał w tle nagrania donoszącego na niego milicji przez telefon. Okazuje się, że to lot do Zurychu (Gambetti sprytnie przebukowała bilet). Po wylądowaniu na lotnisku Kloten zadowolona Gambetti sięga po gumę do żucia, jednak po chwili ginie, gdyż guma zawierała cyjanek potasu, uprzednio dodany do niej przez Rolsona. To zdarzenie kończy tragiczny łańcuch tej sprawy.

Plenery

Nawiązania w fabule

  • Porucznik Borewicz nigdy nie wystąpił w mundurze[11], podobnie jak por. Zubek.
  • W odc. 3 „Dziwny wypadek” por. Borewicz czyta książkę w języku angielskim pt. The taking of Pelham 123 autorstwa Johna Godeya (pseudonim artystyczny Mortona Freedgooda), na podstawie której powstał film Metro strachu (2009). Natomiast w odc. 8. „Dlaczego pan zabił moją mamę?” podczas kilkugodzinnej podróży autem czyta powieść autorstwa Romaina Rollanda pt. Colas Breugnon (1919).
  • W serialu wykorzystano samolot Ił-62: w odc. 6 „Złoty kielich z rubinami” o numerze bocznym SP-LAF noszący imię Adam Mickiewicz, w odc. 10 „Grobowiec rodziny von Rausch” o numerze bocznym SP-LAD Kazimierz Pułaski, a w odc. 21 „Przerwany urlop” o numerze bocznym SP-LBE Stanisław Moniuszko.
  • W odc. 12 „Ścigany przez samego siebie” po obejrzeniu fragmentu programu telewizyjnego pt. „Świadek” o niewyjaśnionych sprawach kryminalnych, prowadzonego przez Bożenę Walter, przy wyjściu z gmachu TVP na ul. Woronicza, w tle widoczne są w oknach budynku plakaty „Solidarności”, symbol 16 miesięcy „karnawału Solidarności”.
  • Mieszkanie Klementyny Nawrockiej jest tym samym mieszkaniem, co Racewiczów w serialu „W labiryncie”.[potrzebny przypis]
  • W odc. 18 „Bilet do Frankfurtu” jeden z użytych w tym odcinku samolotów, Antonow An-24 o numerze bocznym SP-LTI został naprawdę uprowadzony trzy lata wcześniej. W dniu 21 lipca 1981 w trakcie lotu z Katowic do Gdańska. Na żądanie porywacza samolot lądował na lotnisku Berlin-Tempelhof w Berlinie Zachodnim.
  • Odc. 19 „Zamknąć za sobą drzwi” był rozpowszechniany na ekranach kin pod tytułem analogicznym jak tytuł odcinka[12].
  • W odc. 20 „Złocisty” Borewicz zwraca się do Jaszczuka przez telefon: „Jeszcze trochę i będzie pan do takich numerów żądał brygady Dziewulskiego.” Miał na myśli Jerzego Dziewulskiego, który wówczas w rzeczywistości pracował w Komendzie Stołecznej MO, pełniąc m.in. funkcję dowódcy jednostki antyterrorystycznej na lotnisku Okęcie w Warszawie. W serialu (także w tym odcinku) wystąpił w swojej roli w rzeczywistości.
  • W odc. 20 „Złocisty” Borewicz cytuje Aldousa Huxleya: „Żaden instynkt, nawet płciowy, nie ulega tak łatwo zboczeniom jak instynkt posiadania”.
  • Odniesienia do serialu Stawka większa niż życie (19671968):
    • W odc. 7 „Brudna sprawa” w epizodycznej roli pojawił się m.in. gościnnie aktor Stanisław Mikulski (w roli samego siebie). Jego obecność na dworcu Łódź Fabryczna (wraz z innymi aktorami: Ewą Wiśniewską, Andrzejem Kopiczyńskim i in. – udającymi się na plan zdjęciowy do Wytwórni Filmów Fabularnych) kwituje porucznik Zubek, zwracając się do porucznika Borewicza słowami: „Ale w mundurze to mu jednak lepiej”. „Komu?” – pyta Borewicz. Na co Zubek stwierdza: „No przecież nie Piłsudskiemu, tylko Klossowi.” Stanowi to nawiązanie do serialu Stawka większa niż życie, a konkretnie do głównej postaci kreowanej przez Mikulskiego, tj. Hansa Klossa.
    • W odc. 20 „Złocisty” Borewicz, referując Wołczykowi sprawę gangu i fikcyjnej osoby jej szefa „Złocistego”, mówi: „Naooglądali się Klossa. Był taki odcinek Wolf. Stworzyli fikcyjną postać i opanowali całe podziemie gospodarcze.” Miał on na myśli ostatni, 18. odcinek Stawki większej niż życie pt. „Poszukiwany Gruppenführer Wolf”, w którym czterech oficerów nazistowskich stworzyło również fikcyjną postać o nazwisku Wolf, od akronimu ich nazwisk (Wernitz, Ohlers, Lübow, Fahrenwirst) .

Serial w kulturze

  • W końcowych scenach filmu dla młodzieży Latające machiny kontra Pan Samochodzik z 1991 roku pojawia się postać porucznika Borewicza, w którą wcielił się Bronisław Cieślak. Mija go idąca grupa więźniów, z których jeden rozpoznaje go i mówi: „Porucznik Borewicz”. Poprawia go prowadząca skazanych Zofia (Krystyna Feldman), oznajmiając: „Komisarz Borewicz. Został zweryfikowany.”
  • Album polskiego rapera Tede pt. Kurt Rolson z 2014 został zatytułowany tak jak nazywał się bohater z ostatniego, 21. odcinka serialu[13][14].
  • Postać „porucznika Zubka” pojawiła się pierwotnie w serialu Przygody psa Cywila (1970), którego autorem scenariusza i reżyserem był również Krzysztof Szmagier[15].

Błędy w produkcji i realizacji

  • W odc.2 „Wisior” w pierwszych minutach odcinka por. Borewicz jadąc na sygnale do sklepu Jubiler, który się mieścił na pl. Konstytucji w Warszawie, jechał po tramwajowym torowisku ul. Marszałkowska ale nie w kierunku pl. Konstytucji a do ul. Świętokrzyskiej.
  • W odc.2 „Wisior” łuska u jubilera na pewno nie pochodzi z rewolweru Nagant, jest to raczej 9mm Parabellum. Na miejscu bójki bandytów nie powinno być łuski od Naganta, bo magazynek opróżnia się z łusek w tym rewolwerze ręcznie i zajmuje to kilka sekund. W trakcie rozmowy przez radiotelefon mowa "Ja ósemka, (..) Z tego nagana strzelano cztery lata temu (..) Pistoletu nie odnaleziono". Czyli pomieszane są cechy rewolweru Nagant i typowego pistoletu.
  • W napisach odcinków 1–4 błędnie podano imię osoby wykonującej wokalizę muzycznego tematu przewodniego serialu. Zamiast Grzegorza Markowskiego został wskazany Ryszard Markowski.
  • W odc. 4 „300 tysięcy w nowych banknotach” ok. 47 minuty tuż po skończonym pościgu można zauważyć leżący na ziemi pistolet, który Henryk wyrzuca z samochodu w kierunku por. Borewicza dopiero w scenie następnej.
  • W odc. 5 „24 godziny śledztwa” ok. 14 minuty por. Zubek rozmawia z wychodzącą z domu kobietą. Przez dłuższą chwilę widać w prawym górnym rogu mikrofon na wysięgniku, a następnie ekipę filmową w szybie stojącego obok budynku.
  • W odc. 8 „Dlaczego pan zabił moją mamę?” Borewicz i Zubek podróżują do Gdyni milicyjnym nieoznakowanym czarnym pojazdem marki Mercedes-Benz W114/115 o numerze rejestracyjnym WR 4587, po czym w czasie drogi zawracają do stolicy. Następnie, na ulicach Warszawy auto ma numery rejestracyjne WAS 3655. Ponadto w czasie drogi widać wyraźnie znaczek firmowy na przedniej masce i brak oznaczenia modelu na klapie bagażnika, natomiast w chwili gdy bohaterowie podjeżdżają pod hotel pojawia się oznaczenie modelu, a znika znaczek na masce.
  • W odc. 9 „Rozkład jazdy” w ostatnich sekundach filmu bardzo wyraźnie widać odbicie kamerzysty w szybie windy.
  • W odc. 10 „Grobowiec rodziny von Raush” w scenach przedstawiających jeden lot (przywiezienia trumny z ciałem von Rauscha) w początkowych kadrach widać ujęcie lecącego samolotu TU-134A PLL LOT, następnie lądującego modelu Tu-154 węgierskich linii lotniczych Malév, zaś finalnie pasażerowie wysiadają z Ił-62M – w nowszym malowaniu LOT-u.
  • W odc. 11 „Wagon pocztowy” listonosz Mazurek jest grany przez dwóch różnych aktorów. Innego przesłuchuje Borewicz w szpitalu, a inny uczestniczy w wizji lokalnej w wagonie. Gdy w lesie Borewicz znajduje butelkę po piwie marki Okocim, porucznik Zubek mówi: „a tamci wszyscy trzej zeznali, że pili Żywiec” natomiast przesłuchiwani mówili, że pili Okocim. (w odcinku jest mowa, że o Żywiec jest trudno w Warszawie)
  • W odc. 12 „Ścigany przez samego siebie” Borewicz deklamuje fragment utworu „Gaj” Marka Grechuty (sł. Agnieszka Osiecka). W pierwszej zwrotce popełnia błąd w cytacie. W oryginale słowa brzmią: W żałobnym chłodzie znanych ust szukamy pocieszenia, słuchając, jak nam stygnie puls i mylą się znaczenia[16], natomiast Borewicz wypowiada: „żałosnym” (zamiast „żałobnym”) i „słuchamy” (zamiast „szukamy”). Drugą zwrotkę piosenki deklamuje poprawnie.
  • Występująca w odcinkach 12–13 i 17–18 postać prokurator Zofii Ołdakowskiej w odc. 18 pojawia się pod imieniem Jolanta (wygląda to jednak na niezauważone przejęzyczenie mecenasa, który zamiast „pani Elu” mówi „pani Jolu”).
  • W odc. 14 „Hieny” kolega Walaska – Kazio – ucieka samotnie samochodem przed dwoma mężczyznami. W trakcie pościgu, na chwilę przed zepchnięciem, na jego prawym ramieniu pojawia się jakaś ręka. Robert Walasek wrzuca do jeziora cegłę, a po chwili Borewicz wyławia ją z innego miejsca, gdzie wpadła do wody. Kiedy Kazio wyjeżdża z Night Clubu na główną drogę, jego ścigający jadą Fiatem 125P o numerze rejestracyjnym ONO 6447 (około 13 minut), podczas pościgu wyraźnie widać numer rejestracyjny ścigających jako WAH 6751 (około 13 minut 30 sekund, tuż przed "ręką na ramieniu", bez uszkodzonej lampy przedniej po prawej stronie ich samochodu), na moment przed zepchnięciem Kazia z drogi, numer rejestracyjny ścigających zmienia się na WAE 625H (około 14 minut, wraz z uszkodzoną lampą przednią). To jest bardzo dużym błędem ponieważ ostatni numer rejestracji będący literą wskazuje na samochód państwowy. Podczas przesłuchania (około 1h 10m), wyraźnie widać cień mikrofonu ekipy kilka razy na ścianie po lewej stronie.
  • W odc. 16 podczas rozmowy w 14:50 minucie Sławomir Borewicz mówi o sobie „policjant” zamiast „milicjant”.
  • W odc. 18 „Bilet do Frankfurtu” ekipa realizatorska popełniła błąd w doborze ujęć. W scenach zbliżeń na lotnisku Okęcie i w jego okolicach panuje słoneczna pogoda i jest widoczne suche podłoże. Jednak w jednym ujęciu (jadący autobus LOT) pas lotniska jest zupełnie mokry od deszczu. W scenie na lotnisku użyto dwóch modeli samolotów An-24. Pilot melduje przez radio TANGO INDIA („SP-LTI”), natomiast grupa antyterrorystyczna dokonuje wejścia do „SP-LTT”. Po udanej akcji wszyscy wysiadają z „SP-LTI”.
  • W odc. 19 „Zamknąć za sobą drzwi” w początkowych scenach narrator, odczytując życiorys Pawła Kopińskiego, podaje nazwę „Klub Puławskiego” – organizacji amerykańskich policjantów szczycących się polskim pochodzeniem. Należy domniemywać, iż klub taki przyjął nazwę od nazwiska Kazimierza Pułaskiego (Polaka zasłużonego dla USA), zatem nazwa klubu została przedstawiona nieprawidłowo. W tym samym odcinku podczas wsiadania do śmigłowca MI-8 porucznik Borewicz ubrany jest w zieloną kurtkę i zielone spodnie. Scena ta jest wycięta z odcinka 20 i wstawiona na potrzebę pościgu. Przez cały odcinek 19 Borewicz ubrany jest w jasną kurtkę i jasne spodnie. W trakcie tego pościgu wsiada do śmigłowca o numerze 656, a podczas pościgu sfilmowany został śmigłowiec nr 661. Podczas lotu samolotu nad Morzem Bałtyckim oraz w czasie runięcia do niego, w okularach pilota Paula Kopińskiego, „Kopiego” odbija się widok lądowiska wraz ze stojącymi na nim samolotami.
  • W odc. 20 „Złocisty” podczas ucieczki „Portiera” skradzioną ciężarówką, pojazd nie posiada przedniej tablicy rejestracyjnej i prawego lusterka. W następnym ujęciu, podczas nieudanej próby zatrzymania ciężarówka posiada już oba lusterka i tablice, natomiast w momencie kiedy „Portier” wysiada z przewróconego samochodu, prawego lusterka ponownie nie ma, natomiast jest tablica rejestracyjna.

Zobacz też

Przypisy

  1. Informacja ze strony o serialu na portalu TVP
  2. Marek Hendrykowski: Porucznik Borewicz jako idol popkultury, „Images” 2005, vol. 3, nr 5–6, s. 70–78.
  3. Polak Cezary: 07 znów się zgłasza, „Dziennik. Polska. Europa. Świat” 2006, nr 154 (18.10), s. 31.
  4. 07 zgłoś się – Telewizja Polska SA
  5. Joanna Podgórska, Socjalistyczny Bond, „Polityka” 2006, nr 43, s. 66.
  6. Krzysztof Szmagier: komunista z różą - Onet.pl Film [online], film.onet.pl:80 [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2010-08-17].
  7. l, 07 zgłoś się [online], fdb.pl [dostęp 2019-02-03].
  8. Miejscowość fikcyjna – w serialu umieszczona jest w okolicach Suwałk, a istniejące o takiej nazwie leżą w innych częściach Polski.
  9. Jest to również miejscowość fikcyjna.
  10. Fototeka [online], fototeka.fn.org.pl [dostęp 2016-06-07].
  11. magazyndetektyw.pl: W mundurze milicjanta nie zagrał w ani jednym odcinku. Mimo to, a może właśnie dlatego, porucznik Borewicz został najpopularniejszym oficerem milicji. [dostęp 2017-11-06]. (pol.).
  12. Zamknąć za sobą drzwi w bazie filmpolski.pl
  13. Tede powróci w Sylwestra. glamrap.pl, 25 grudnia 2013. [dostęp 10 maja 2014]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
  14. Premiera TEDE #kurt_rolson już 17 maja. wielkiejol.com, 8 maja 2014. [dostęp 10 maja 2014].
  15. Z prywatnej budy do milicji - swiatseriali.pl [online], www.swiatseriali.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  16. szeptem: Marek Grechuta – Gaj. Serwis poetycki Poema. [dostęp 2016-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-11)].

Bibliografia

  • Piotr K. Piotrowski: 07 zgłasza się. Opowieść o serialu. Warszawa: Prószyński Media, 2013, s. 264. ISBN 978-83-7839-526-3.

Linki zewnętrzne