Belzebub: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m WP:SK; +lw
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Beelzebub.png|thumb|<center>Belzebub jako mucha. Ilustracja ze ''[[Dictionnaire Infernal|Słownika wiedzy tajemnej]] ''[[Jacques Collin de Plancy|Collina de Plancy]] (1863).</center>]]
[[Plik:Beelzebub.png|thumb|<center>Belzebub jako mucha. Ilustracja ze ''[[Dictionnaire Infernal|Słownika wiedzy tajemnej]] ''[[Jacques Collin de Plancy|Collina de Plancy]] (1863).</center>]]
'''Belzebub''' ([[język hebrajski|hebr.]] בעל זבוב ''Ba‘al Zebûb'', ''Ba‘al Zəbûb'', ''Ba‘al Zəvûv'', [[język arabski|arab.]] بعل الذباب, [[język starogrecki|gr.]] Βεελζεβούλ – dosł.: ''pan much i komarów'', popularnie: ''władca much''<ref name=":0">{{Cytuj stronę|url = http://portalwiedzy.onet.pl/78319,,,,belzebub,haslo.html|tytuł = Belzebub|autor = |data dostępu = 2015-21-05|opublikowany = Onet WIEM|język = pl}}</ref>) – semickie imię [[demon]]a, wodza demonów. Pojawia się ono w [[Ewangelia Łukasza|Ewangelii Łukasza]], w opisie sytuacji, gdy [[judaizm|Żydzi]] (faryzeusze i uczeni<ref name=":0" />) oskarżają [[Jezus Chrystus|Jezusa]], że ''mocą Belzebuba, władcy złych [[duch (spirytyzm)|duchów]], wyrzuca złe duchy''<ref name=":0" /> ([[Ewangelia Łukasza|Łk]] 11, 15). Bywał także nazywany ''karmazynowym królem bądź [[Antychryst|antychrystem]]''. W niektórych kodeksach Nowego Testamentu pojawiają się ponadto inne greckie wersje zapisu Βεελζεβούλ, takie jak Βεεζεβούλ i Βεελζεβούβ. Z tymi różnicami leksykalnymi nie wiążą się żadne nowe odcienie znaczeniowe. W celu pogodzenia tych rozbieżności leksykalnych, niektórzy egzegeci stosują zapis
'''Belzebub''' ([[język hebrajski|hebr.]] בעל זבוב ''Ba‘al Zebûb'', ''Ba‘al Zəbûb'', ''Ba‘al Zəvûv'', [[język arabski|arab.]] بعل الذباب, [[język starogrecki|gr.]] Βεελζεβούλ – dosł.: ''pan much i komarów'', popularnie: ''władca much''<ref name=":0">{{Cytuj stronę|url = http://portalwiedzy.onet.pl/78319,,,,belzebub,haslo.html|tytuł = Belzebub|autor = |data dostępu = 2015-21-05|opublikowany = Onet WIEM|język = pl}}</ref>) – semickie imię [[demon]]a, wodza demonów. Pojawia się ono w [[Ewangelia Łukasza|Ewangelii Łukasza]], w opisie sytuacji, gdy [[judaizm|Żydzi]] (faryzeusze i uczeni<ref name=":0" />) oskarżają [[Jezus Chrystus|Jezusa]], że ''mocą Belzebuba, władcy złych [[duch (spirytyzm)|duchów]], wyrzuca złe duchy''<ref name=":0" /> ([[Ewangelia Łukasza|Łk]] 11, 15). Bywał także nazywany ''karmazynowym królem bądź [[antychryst]]em''. W niektórych kodeksach Nowego Testamentu pojawiają się ponadto inne greckie wersje zapisu Βεελζεβούλ, takie jak Βεεζεβούλ i Βεελζεβούβ. Z tymi różnicami leksykalnymi nie wiążą się żadne nowe odcienie znaczeniowe. W celu pogodzenia tych rozbieżności leksykalnych, niektórzy egzegeci stosują zapis
Βεε(λζεβούλ(β), który jednak nie wydaje się być ani praktyczny, ani konieczny<ref>K. Kościelniak, Implikacje ugaryckiej etymologii Belzebuba w Nowym Testamencie, w: „Polonia Sacra” 5/49(1999) s. 177 Cytuj stronę: http://www.academia.edu/21652211/Implikacje_ugaryckiej_etymologii_Belzebuba_w_Nowym_Testamencie</ref>.
Βεε(λζεβούλ(β), który jednak nie wydaje się być ani praktyczny, ani konieczny<ref>K. Kościelniak, Implikacje ugaryckiej etymologii Belzebuba w Nowym Testamencie, w: „Polonia Sacra” 5/49(1999) s. 177 Cytuj stronę: http://www.academia.edu/21652211/Implikacje_ugaryckiej_etymologii_Belzebuba_w_Nowym_Testamencie</ref>.


Linia 20: Linia 20:
* W filmie/musicalu ''Tenacious D'' występuje jako diabeł (Beelzeboss)
* W filmie/musicalu ''Tenacious D'' występuje jako diabeł (Beelzeboss)
* Pojawia się też w „[[Dziady (dramat)|Dziadach]]” Adam Mickiewicza
* Pojawia się też w „[[Dziady (dramat)|Dziadach]]” Adam Mickiewicza
*Jest Księciem Piekła w serialu „Good Omens”
* Jest Księciem Piekła w serialu „Good Omens”
*Występuje w [[Vocaloid]] w serii "Seven Deadly Sins" jako demon [[łakomstwo|nieumiarkowania]]
* Występuje w [[Vocaloid]] w serii "Seven Deadly Sins" jako demon [[łakomstwo|nieumiarkowania]]
*Pojawia się jako jedna z postaci w grze ''[[Helltaker]]''
* Pojawia się jako jedna z postaci w grze ''[[Helltaker]]''
*Pojawia się jako jeden z bohaterów w cyklu Anety Jadowskiej "Heksalogia o Wiedźmie"
* Pojawia się jako jeden z bohaterów w cyklu [[Aneta Jadowska|Anety Jadowskiej]] „Heksalogia o Wiedźmie”


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 13:50, 16 lis 2020

Belzebub jako mucha. Ilustracja ze Słownika wiedzy tajemnej Collina de Plancy (1863).

Belzebub (hebr. בעל זבוב Ba‘al Zebûb, Ba‘al Zəbûb, Ba‘al Zəvûv, arab. بعل الذباب, gr. Βεελζεβούλ – dosł.: pan much i komarów, popularnie: władca much[1]) – semickie imię demona, wodza demonów. Pojawia się ono w Ewangelii Łukasza, w opisie sytuacji, gdy Żydzi (faryzeusze i uczeni[1]) oskarżają Jezusa, że mocą Belzebuba, władcy złych duchów, wyrzuca złe duchy[1] (Łk 11, 15). Bywał także nazywany karmazynowym królem bądź antychrystem. W niektórych kodeksach Nowego Testamentu pojawiają się ponadto inne greckie wersje zapisu Βεελζεβούλ, takie jak Βεεζεβούλ i Βεελζεβούβ. Z tymi różnicami leksykalnymi nie wiążą się żadne nowe odcienie znaczeniowe. W celu pogodzenia tych rozbieżności leksykalnych, niektórzy egzegeci stosują zapis Βεε(λζεβούλ(β), który jednak nie wydaje się być ani praktyczny, ani konieczny[2].

Prawdopodobnie imię Belzebub pochodzi od jednego z imion boga Baala: Baal-Zebul[1] (sem. pan podziemia lub pan podziemnych wód). Pierwotnie był kananejskim bóstwem opiekuńczym miasta Akkron (Ekron). Bóstwo to rywalizowało z kultem Boga Jahwe, dlatego też Żydzi starali się zdyskredytować Baal-Zebula (pana podziemi), przekręcając jego imię na Baal-Zevuv (pan much) lub Beel-Zebul (pan odchodów)[3].

W późniejszej literaturze Belzebub stał się synonimem diabła[1]. Uważany jest w okultyzmie oraz w demonologii chrześcijańskiej za strażnika bram piekielnych[4]. Według rang piekielnych ma być "przybocznym generałem piekła". Przedstawiany jako demon (w tej postaci posiada wiele wizerunków) albo mucha. Belzebub jest dobrze poświadczony w literaturze ugaryckiej, gdzie występuje w formach zbl b’l lub zbl b’l ars jako „pan podziemia”, „książę podziemnego świata”. To znaczenie jest wyraźną analogią do chrześcijańskiej lokalizacji Belzebuba spotykanej w apokryfach (zob. np. Ewangelia Bartłomieja 11; Ewangelia Nikodema)[5].

W kulturze masowej

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e Belzebub. Onet WIEM. [dostęp 2015-21-05]. (pol.).
  2. K. Kościelniak, Implikacje ugaryckiej etymologii Belzebuba w Nowym Testamencie, w: „Polonia Sacra” 5/49(1999) s. 177 Cytuj stronę: http://www.academia.edu/21652211/Implikacje_ugaryckiej_etymologii_Belzebuba_w_Nowym_Testamencie
  3. Nowy komentarz biblijny - Ewangelia według świętego Łukasza, Edycja św. Pawła, 2011 cz. 1, s. 597
  4. Belzebub. Słownik PWN. [dostęp 2015-05-21]. (pol.).
  5. K. Kościelniak, Implikacje ugaryckiej etymologii Belzebuba w Nowym Testamencie, w: „Polonia Sacra” 5/49(1999) s. 180 http://www.academia.edu/21652211/Implikacje_ugaryckiej_etymologii_Belzebuba_w_Nowym_Testamencie