Skrzyczne: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m źródła/przypisy
m drobne redakcyjne
Linia 9: Linia 9:
|wysokość = 1257
|wysokość = 1257
|kod mapy = Beskid Śląski
|kod mapy = Beskid Śląski
|wybitność = 585<ref>[http://www.peaklist.org/WWlists/euro600/poland/carpathians.html Analiza wybitności polskich szczytów w Karpatach]</ref>
|wybitność = 585<ref group="uwaga">Nad [[Przełęcz Rupienka|Przełęczą Rupienka]]</ref><ref>[http://www.peaklist.org/WWlists/euro600/poland/carpathians.html Analiza wybitności polskich szczytów w Karpatach]</ref>
|współrzędne = 49°41′4″N 19°1′49″E
|współrzędne = 49°41′4″N 19°1′49″E
|commons = Category:Skrzyczne
|commons = Category:Skrzyczne
Linia 66: Linia 66:
Plik:Skrzyczne z Rozsutca.jpg|Widok na Skrzyczne (1257) z Wielkiego Rozsutca na Słowacji (1610, Mała Fatra). Mimo sporej odległości imponująco odcina się na horyzoncie.
Plik:Skrzyczne z Rozsutca.jpg|Widok na Skrzyczne (1257) z Wielkiego Rozsutca na Słowacji (1610, Mała Fatra). Mimo sporej odległości imponująco odcina się na horyzoncie.
</gallery>
</gallery>

== Uwagi ==
{{Uwagi}}


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 15:28, 30 gru 2020

Skrzyczne
Ilustracja
Masyw Skrzycznego
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

województwo śląskie

Pasmo

Beskid Śląski

Wysokość

1257 m n.p.m.

Wybitność

585[a][1] m

Położenie na mapie Beskidu Śląskiego
Mapa konturowa Beskidu Śląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Skrzyczne”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Skrzyczne”
Ziemia49°41′04″N 19°01′49″E/49,684444 19,030278
Panorama Szczyrku ze Skrzycznego
Nadajnik RTV na Skrzycznem. Maj 2014.

Skrzyczne (1257 m n.p.m.[2]) – najwyższy szczyt w grupie górskiej Beskidu Śląskiego w Zewnętrznych Karpatach Zachodnich w Polsce. Jako najwyższy szczyt Beskidu Śląskiego Skrzyczne należy do Korony Gór Polski.

Położenie

Skrzyczne wznosi się w północno-wschodniej części Beskidu Śląskiego, w bocznym ramieniu pasma Baraniej Góry, odgałęziającym się od głównego pnia pasma w Malinowskiej Skale. Ramię to, które właściwie tworzy masyw Skrzycznego i Małego Skrzycznego, oddziela dolinę górnego toku Żylicy od Kotliny Żywieckiej. Ze względu na charakterystyczną sylwetkę góry, stromo opadającej ku wschodowi i północy oraz na położony na szczycie maszt nadajnika RTV jest ona łatwo rozpoznawalna z wielu miejsc, np. w Beskidzie Żywieckim lub w Tatrach.

Nazwa

Według rozpowszechnionego podania, przytoczonego w XVIII w. w "Dziejopisie Żywieckim" przez ówczesnego wójta żywieckiego, Andrzeja Komonieckiego, nazwa góry (Skrzyczne lub Skrzecznia) ma pochodzić od skrzeczenia żab, które w wielkiej ilości zamieszkiwały staw, kiedyś istniejący podobno w kotle (rzekomo polodowcowym) między Skrzycznem a Małym Skrzycznem.

Przyroda

Masyw Skrzycznego zbudowany jest z grubych warstw piaskowców godulskich. Ku dolinie Żylicy oraz ku Kotlinie Żywieckiej góra ta opada bardzo stromymi stokami. W krajobrazie Kotliny Żywieckiej prezentuje się tym potężniej, iż śmiało wystrzela ponad otaczające ją obniżenie jednym, blisko 800-metrowym zrębem. W kierunku północnym grzbiet Skrzycznego opada ku przełęczy Siodło kilkoma wysokimi progami, a jego zbocza pokrywają potężne pokrywy rumowiskowe, porośnięte obecnie częściowo lasem – pozostałość wietrzenia mrozowego z okresu lodowcowego.

Poczynając od końca lat 60. XX w. odkryto na stokach Skrzycznego kilkanaście niewielkich jaskiń typu szczelinowego i schronisk skalnych, rozwiniętych w budujących górę piaskowcach. Największa z nich, Jaskinia Pajęcza (długość korytarzy 61 m – dziś już niedostępna po zawaleniu wejścia), znajduje się na południowy zachód od hali Jaworzyna, na wysokości ok. 1075 m n.p.m., a jej nazwa pochodzi od występującej tam bogatej fauny pajęczaków.

Z rzadkich w Polsce roślin na Skrzycznem znajduje się jedno ze stanowisk tojadu mocnego morawskiego[3].

Sport i turystyka

Na szczycie znajduje się schronisko PTTK Skrzyczne (przed II wojną światową funkcjonował również drugi obiekt – schronisko turystyczne pod Skrzycznem), basen dla dzieci, ścianka wspinaczkowa, strzelnica (łuk, wiatrówka) i boisko. Można tam wjechać dwuodcinkową koleją krzesełkową „Skrzyczne” ze Szczyrku. Na zboczach góry znajdują się trasy narciarskie o różnym stopniu trudności należące do Ośrodka Narciarskiego COS (m.in. trasa FIS) i łącznej długości 14 km. Przez Skrzyczne przechodzi też wiele szlaków turystycznych (np. na Baranią Górę) – pieszych i rowerowych (również wyczynowych Downhill, na których odbywały się między innymi zawody Pucharu Polski). Ponadto szczyt Skrzycznego ze strony wschodniej (od Jeziora Żywieckiego) jest znakomitym startowiskiem dla miłośników paralotni[4].

Zagospodarowanie

Na szczycie Skrzycznego od końca lat 90. XX w. wznosi się charakterystyczny 87-metrowy maszt nadajnika RTV. W usytuowanym obok budynku mieści się Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy Wisła/Skrzyczne firmy EmiTel z grupy TP SA. Na wieży nadawczej EmiTela zainstalowane są również anteny przemienników amatorskich: w pasmie 2m przemiennik SR9B "Beskidek" pracujący na częstotliwości 145,7125 MHz oraz przemiennik SR9SK pracujący w pasmie 70 cm na częstotliwości 439,375 MHz. Ponadto od sierpnia 2007 na częstotliwości 1250 MHz pracuje ze Skrzycznego przemiennik telewizji amatorskiej o znaku SR9TVA.

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny niebieski ze Szczyrku Centrum przez halę Jaworzyna – 2:25 h, z powrotem 1:45 h
szlak turystyczny zielony ze Szczyrku Centrum przez przełęcz Becyrek – 2:15 h, z powrotem 1:40 h
szlak turystyczny czerwony szlak turystyczny zielony z Buczkowic przez Siodło pod Skalitem – 3:20 h, z powrotem 2:30 h
szlak turystyczny niebieski z Ostrego – 2:15 h, z powrotem 1:30 h
szlak turystyczny zielony szlak turystyczny czerwony na przełęcz Salmopolską przez Malinowską Skałę – 2:15 h, z powrotem 3 h
szlak turystyczny zielony na Baranią Górę – 2:45 h, z powrotem 3:00 h

Panorama

Panorama z platformy widokowej na Skrzycznem
Panorama z platformy widokowej na Skrzycznem

Galeria

Uwagi

Przypisy

  1. Analiza wybitności polskich szczytów w Karpatach
  2. Geoportal 2 | iMap [online], mapy.geoportal.gov.pl [dostęp 2017-11-26].
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  4. Skrzyczne - Szczyrk - opis startowiska, [w:] leonardo.pgxc.pl [online], Polski Serwer LeonardoXC, 16 września 2019 [dostęp 2020-12-02].