Kretowate: Różnice pomiędzy wersjami

Kretowate
	Talpidae
	G. Fischer, 1814
	; Przedstawiciel rodziny – kret europejski (Talpa europaea)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	owadożery
Rodzina	kretowate
	Typ nomenklatoryczny
	Talpa Linnaeus, 1758
Podrodziny
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 14:24, 14 sty 2021

Kretowate^[3]^[4] (Talpidae) – rodzina ssaków z rzędu owadożerów (Eulipotyphla) przystosowanych do życia pod ziemią.

Występowanie

Występują na półkuli północnej – w Europie, Azji i Ameryce Północnej^[5]^[6]. Jedynym przedstawicielem rodziny występującym współcześnie na terenie Polski jest kret europejski (Talpa europaea). Kretowate są znane ze śladów kopalnych eocenu. Na terenie Polski występowały w pliocenie wymarłe gatunki z podrodziny Desmaninae.

Charakterystyka

Budową ciała zbliżone są do ryjówkowatych. Charakteryzują się niewielkimi rozmiarami ciała, wąską, spłaszczoną czaszką z charakterystycznymi cienkimi łukami jarzmowymi. Większość ma silnie rozwinięte, zwrócone na zewnątrz, zakończone szpadlowatymi pazurami przednie kończyny przystosowane do kopania tuneli. Niektóre gatunki potrafią wykopać dziennie do 20 m podziemnego korytarza^[7]. Mają małe, często silnie uwstecznione oczy. Na pyszczkach i kończynach występują włosy czuciowe (zatokowe). U przedstawicieli podrodziny Talpinae brak uszu zewnętrznych. Otwory słuchowe mogą być przysłaniane małymi fałdami skórnymi, dzięki którym ziemia nie dostaje się do uszu.

Wzór zębowy przedstawia się następująco:

Wzór zębowy		I	C	P	M
32-44	=	2-3	1	3-4	3
32-44	=	1-3	0-1	3-4	3

Tryb życia

Kretowate prowadzą głównie podziemny, a nieliczne ziemnowodny tryb życia. W większości są samotnikami wykazującymi silnie rozwinięty terytorializm. Nie zapadają w sen zimowy. Na zimę gromadzą pod ziemią zapasy. Samica rodzi średnio trzy młode w miocie. Karmi je mlekiem przez ok. miesiąc.

Systematyka

Klasyfikacja rodzajów zaliczanych do rodziny kretowatych ulegała wielu zmianom. Autorzy wyróżniają od 3 do 5^[8] podrodzin. Do rodziny należą następujące podrodziny^[5]^[3]:

Uropsilinae Dobson, 1883 – sorkokrety
Talpinae G. Fischer, 1814, 1814 – krety

Przypisy

↑ Talpidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. x. (łac.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 75-77. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 151, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 78–86. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Family Talpidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-14].
↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 89. ISBN 83-01-14344-4.
↑ Kowalski K. (1971)

Bibliografia

Ciszek, D. & P. Myers.: Talpidae. (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 3 maja 2008]. (ang.).
Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.

[itis-1] Talpidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Fischer-2] J.G. Fischer von Waldheim: Zoognosia tabulis synopticis illustrata, in usum praelectionum Academiae imperialis medico-chirugicae mosquensis edita. Cz. 3. Mosquae: Nicolai S. Vsevolozsky, 1814, s. x. (łac.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 75-77. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Kowalski&inni-4] K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 151, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 78–86. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Family Talpidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-14].

[7] Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 89. ISBN 83-01-14344-4.

[8] Kowalski K. (1971)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Linia 5: / Linia 5: @@
  |zoolog                 = [[Johann Fischer von Waldheim|G. Fischer]], 1814{{r|Fischer}}
  |grafika                = Talpa europaea MHNT.jpg
- |opis grafiki           = Przedstawiciel rodzaju – '''[[kret europejski]]''' (''Talpa europaea'')
+ |opis grafiki           = Przedstawiciel rodziny – '''[[kret europejski]]''' (''Talpa europaea'')
  |typ                    = [[strunowce]]
  |podtyp                 = [[kręgowce]]