Kolibki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Przypisy: , WP:SK, drobne techniczne
Linia 17: Linia 17:


== Kościół pw. św. Józefa w Kolibkach ==
== Kościół pw. św. Józefa w Kolibkach ==

Kościół został zbudowany w [[1763]] przez generała [[Józef Przebendowski|Józefa Przebendowskiego]], w założeniu fundacyjnym powiązany bezpośrednio z [[Kalwaria Wejherowska|Kalwarią Wejherowską]]. Fundator zamierzał założyć przy nim [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkański]] klasztor [[Zakon Braci Mniejszych|kapucynów]]. W kościele tym, zburzonym późną jesienią [[1939]] przez [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|niemieckich okupantów]] podczas [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]], znajdował się gotycki obraz „Matki Boskiej Piaseckiej” z początku [[XVI wiek|XVI]] wieku (prawdopodobna darowizna [[Maria Kazimiera d’Arquien|królowej Marii Kazimiery]]). Jedyną pozostałością po kościele jest fragment dawnego cmentarza przykościelnego.
Kościół został zbudowany w [[1763]] przez generała [[Józef Przebendowski|Józefa Przebendowskiego]], w założeniu fundacyjnym powiązany bezpośrednio z [[Kalwaria Wejherowska|Kalwarią Wejherowską]]. Fundator zamierzał założyć przy nim [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkański]] klasztor [[Zakon Braci Mniejszych|kapucynów]]. W kościele tym, zburzonym późną jesienią [[1939]] przez [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|niemieckich okupantów]] podczas [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]], znajdował się gotycki obraz „Matki Boskiej Piaseckiej” z początku [[XVI wiek|XVI]] wieku (prawdopodobna darowizna [[Maria Kazimiera d’Arquien|królowej Marii Kazimiery]]). Jedyną pozostałością po kościele jest fragment dawnego cmentarza przykościelnego.
{{Osobny artykuł|Kościół św. Józefa w Gdyni Kolibkach}}


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==

Wersja z 22:50, 24 sty 2021

Dwór w Kolibkach
XIX-wieczna stajnia w Kolibkach
Wojska niemieckie przekraczają granicę polsko-gdańską w Kolibkach, 1 września 1939

Kolibki (kaszb. Kòlibczi, niem. Koliebken) – osiedle w Gdyni, w dzielnicy Orłowo położone nad potokiem Kolibkowskim. Obszar osiedla obejmuje południową część dzielnicy Orłowo i znajduje się bezpośrednio nad Morzem Bałtyckim granicząc od południa z Sopotem (granica na rzece Swelina). We wrześniu 1939 na pozycjach pod Kolibkami prowadził ciężkie walki obronne 2 Morski Pułk Strzelców.

Przy alei Zwycięstwa (stanowiącej ciąg głównej arterii komunikacyjnej Trójmiasta i dzielącej, wespół z linią kolejową SKM, osiedle na część zachodnią i wschodnią) znajduje się na wysokości stacji benzynowej „Pomnik Obrońców Gdyni 1939” – umiejscowiony na tarasie widokowym, z którego rozpościera się widok na Zatokę Gdańską. Po stronie zachodniej (na zalesionych wzgórzach morenowych) znajdują się tor motocrossowy i pozostałości po niemieckich stanowiskach baterii przeciwlotniczej składającej się z umocnionych stanowisk pod 8 armat, budynku koszarowego i stanowiska wieży dalmierza.

Historia

Dawna własność cystersów oliwskich pod nazwami „Colybka” i „Kolebki”, w okresie późniejszym własność rycerska i szlachecka. Majątek kolibkowski był własnością znanych rodów szlacheckich, m.in. Wejherów, Radziwiłłów, Ostromeckich, Sobieskich i Przebendowskich. Właścicielem majątku kolibskiego po śmierci króla Sobieskiego stała się królowa Marysieńka (w parku znajduje się m.in. „Dąb Marysieńki” i „Grota Marysieńki”). W 1720 syn Jana III Sobieskiego, Jakub Ludwik Sobieski, sprzedał dobra kolibkowskie wojewodzie Piotrowi Przebendowskiemu. Przez krótki okres, około lat 1814-1831, właścicielem dworu był również konsul brytyjski w Gdańsku baron Alexander Gibson. W okresie trwania zaboru pruskiego majątek stał się własnością pruską. Ostatnim prywatnym właścicielem dworu został po I wojnie światowej Witold Kukowski (jego imię nosi nadmorska aleja spacerowa w Kolibkach).

Cegły z Kolibek w ścianach dawnej fabryki mydła w Gdańsku Oliwie, przy ul. Grunwaldzkiej 535-537 (wyprodukowane prawdopodobnie ok. 1870[1])
Murowany obrys kościoła św. Józefa, zaznaczony po przeprowadzeniu badań archeologicznych w latach 1997-1999

Zespół dworsko-krajobrazowy

W okolicy dworu znajdowały się nieistniejące już obiekty karczmy z XV wieku, cegielni (z wyprodukowanych cegieł wybudowano wiele gmachów m.in. w Gdańsku), hamerni, młyna zbożowego i papierni. Dzisiejsze budynki przydworskie pochodzą z pierwszej połowy XIX wieku i są otoczone Parkiem Marysieńki o założeniu barokowym z kilkusetletnim drzewostanem. W lipcu 1945 majątek przejęło państwo[2]. W zabytkowym dworze zakwaterowano rodziny, a w parku powstała kotłownia, szklarnia i szkółka ogrodnicza. Dwór jest siedzibą stadniny koni podlegającej gdyńskiej Straży miejskiej.[potrzebny przypis]

Kościół pw. św. Józefa w Kolibkach

Kościół został zbudowany w 1763 przez generała Józefa Przebendowskiego, w założeniu fundacyjnym powiązany bezpośrednio z Kalwarią Wejherowską. Fundator zamierzał założyć przy nim franciszkański klasztor kapucynów. W kościele tym, zburzonym późną jesienią 1939 przez niemieckich okupantów podczas drugiej wojny światowej, znajdował się gotycki obraz „Matki Boskiej Piaseckiej” z początku XVI wieku (prawdopodobna darowizna królowej Marii Kazimiery). Jedyną pozostałością po kościele jest fragment dawnego cmentarza przykościelnego.

Zobacz też

Wieża widokowa w Kolibkach

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych. kobidz.pl.
  2. Kolibki, [w:] Małgorzata Sokołowska, Izabella Greczanik-Filipp, Wiesława Kwiatkowska, Encyklopedia Gdyni, Wyd. 1, Gdynia: Verbi Causa, 2006–2009, ISBN 978-83-921571-8-2, OCLC 156727869 [dostęp 2020-06-04].