Johann Tetzel: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
sprawdzone Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
||
Linia 43: | Linia 43: | ||
}} |
}} |
||
'''Johann''' (lub '''Johannes''') '''Tetzel [[Dominikanie|OP]]''' (ur. 1465 w [[Pirna|Pirnie]], zm. [[11 sierpnia]] [[1519]] w [[Lipsk]]u) – [[Królestwo Niemieckie|niemiecki]] duchowny [[katolicyzm|katolicki]], [[Dominikanie|dominikanin]], [[przeor]] [[klasztor]]u w [[Głogów|Głogowie]], inkwizytor [[Polska|Polski]]. Znany głównie ze sprzedaży |
'''Johann''' (lub '''Johannes''') '''Tetzel [[Dominikanie|OP]]''' (ur. 1465 w [[Pirna|Pirnie]], zm. [[11 sierpnia]] [[1519]] w [[Lipsk]]u) – [[Królestwo Niemieckie|niemiecki]] duchowny [[katolicyzm|katolicki]], [[Dominikanie|dominikanin]], [[przeor]] [[klasztor]]u w [[Głogów|Głogowie]], inkwizytor [[Polska|Polski]]. Znany głównie ze sprzedaży, który to proceder stał się jedną z istotnych przyczyn [[reformacja|reformacji]]. Autor powiedzenia ''Gdy tylko [[złoto]] w misce zadzwoni, do [[niebo (raj)|nieba]] jakaś [[Dusza (religia)|duszyczka]] pogoni'' ([[język niemiecki|niem.]] ''Sobald der Gülden im Becken klingt im huy die Seel im Himmel springt''){{fakt|data=2018-05}}. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
Wersja z 23:59, 31 sty 2021
Ten artykuł należy dopracować |
Inkwizytor heretyckiej przewrotności | |
Data i miejsce urodzenia |
ok. 1465 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
11 sierpnia 1519 |
Miejsce pochówku | |
Inkwizytor Polski | |
Okres sprawowania |
1509 – 1519 |
Komisarz generalny do spraw odpustów w Świętym Cesarstwie Rzymskim | |
Okres sprawowania |
1517 – 1519 |
Wyznanie |
Rzymskokatolickie |
Inkardynacja |
Zakon Kaznodziejski (O.P.) |
Śluby zakonne |
1489 |
Johann (lub Johannes) Tetzel OP (ur. 1465 w Pirnie, zm. 11 sierpnia 1519 w Lipsku) – niemiecki duchowny katolicki, dominikanin, przeor klasztoru w Głogowie, inkwizytor Polski. Znany głównie ze sprzedaży, który to proceder stał się jedną z istotnych przyczyn reformacji. Autor powiedzenia Gdy tylko złoto w misce zadzwoni, do nieba jakaś duszyczka pogoni (niem. Sobald der Gülden im Becken klingt im huy die Seel im Himmel springt)[potrzebny przypis].
Życiorys
Tetzel urodził się w saksońskim mieście Pirna w 1465 roku, jako syn lipskiego złotnika, Hansa Tetzla. W Pilnie studiował teologię i filozofię. W 1489 wstąpił do zakonu dominikanów. Odnosił pewne sukcesy jako kaznodzieja. W 1502 wyznaczony przez papieża do propagowania odpustu jubileuszowego, którego udzielał odtąd przez całe swoje życie. W 1509 został ustanowiony inkwizytorem na obszarze polskiej prowincji dominikańskiej, natomiast w 1517 został wyniesiony przez papieża Leona X do godności komisarza ds. odpustów w Świętym Cesarstwie Rzymskim.
W swojej działalności handlowej Tetzel posunął się do sporządzenia listy opłat za odpuszczenie różnych rodzajów grzechów[potrzebny przypis]. Według Lutra twierdził, że jego odpusty mogą chronić dusze, które znieważyły Marię Pannę, oraz sprzedawał odpusty za zmarłych a także za grzechy jeszcze nie popełnione. W 1517 próbował dokonać zbiórki pieniędzy na trwającą w Rzymie budowę Bazyliki św. Piotra, co stanowiło inspirację dla Marcina Lutra przy pracy nad 95 tezami, w części poświęconej tetzlowej akcji.
W 1517 zdobył tytuł licencjata Świętej Teologii na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, a następnie doktora Świętej Teologii (1518), za obronę w dwóch mowach doktryny o odpustach przeciwko nauce Lutra. Oskarżenie, iż sprzedaje pełne odpuszczenie grzechów jeszcze nie popełnionych wywołało ogromny skandal. Marcin Luter uznał jego działalność za złą i niedopuszczalną oraz rozpoczął publicznie wypowiadać się przeciwko niemu.
Karl von Miltitz, kanonik katedry w Moguncji, zarzucał mu popełnienie licznych oszustw i defraudacji, twierdził też, że miał dwójkę nieślubnych dzieci[potrzebny przypis]. Przestraszony Tetzel wycofał się wówczas do klasztoru w Lipsku, tam też zmarł w 1519. W okresie tym był już całkowicie skompromitowany[według kogo?] i nie udzielał się publicznie. Na łożu śmierci otrzymał uprzejmą korespondencję od Lutra, który stwierdził, iż nie wszystkie aspekty jego działalności miały negatywny charakter, jak również pocieszył umierającego adwersarza[potrzebny przypis].
Bibliografia
- Albert Frederick Pollard: Tetzel, Johann. W: Encyclopaedia Britannica. T. 26. 1911, s. 672.