Roman Kramsztyk: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 104.157.196.227) i przywrócono wersję 61337777 autorstwa PrzemuBot Znacznik: Ręczne wycofanie zmian |
||
Linia 40: | Linia 40: | ||
Jest bohaterem poematu [[Jacek Kaczmarski|Jacka Kaczmarskiego]] ''Kredka Kramsztyka''<ref>Jacek Kaczmarski, [http://web.archive.org/web/20150603083058/http://www.kaczmarski.art.pl/tworczosc/wiersze_alfabetycznie/kaczmarskiego/k/kredka_kramsztyka.php ''Kredka Kramsztyka''], [w:] ''Ale źródło wciąż bije'', Warszawa 2002, s. 76.</ref>, utwór ten, do własnej muzyki, wykonywał [[Przemysław Gintrowski]]. |
Jest bohaterem poematu [[Jacek Kaczmarski|Jacka Kaczmarskiego]] ''Kredka Kramsztyka''<ref>Jacek Kaczmarski, [http://web.archive.org/web/20150603083058/http://www.kaczmarski.art.pl/tworczosc/wiersze_alfabetycznie/kaczmarskiego/k/kredka_kramsztyka.php ''Kredka Kramsztyka''], [w:] ''Ale źródło wciąż bije'', Warszawa 2002, s. 76.</ref>, utwór ten, do własnej muzyki, wykonywał [[Przemysław Gintrowski]]. |
||
Jego bratem był [[Jerzy Kramsztyk]] (1888-1942/3) – ekonomista i |
Jego bratem był [[Jerzy Kramsztyk]] (1888-1942/3) – ekonomista i menedżer, również zamordowany w getcie warszawskim. |
||
== Wybrane dzieła == |
== Wybrane dzieła == |
Wersja z 22:06, 3 lut 2021
Fotografia z 1932 r. | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Dziedzina sztuki |
Roman Kramsztyk (ur. 18 sierpnia 1885 w Warszawie, zm. 6 sierpnia 1942 w Warszawie) – polski malarz żydowskiego pochodzenia.
Życiorys
Syn Juliana Kramsztyka, wnuk Izaaka. Urodził się w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej.
Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Józefa Mehoffera, w Warszawie w prywatnej szkole Adolfa Edwarda Hersteina oraz od roku 1904 w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium u Johanna Caspara Hertericha. Lata 1910–1914 spędził w Paryżu, w czasie I wojny światowej przebywał w Polsce, a w 1922 osiadł w Paryżu na stałe. Corocznie jednak przyjeżdżał do Polski, gdzie w 1939 zaskoczył go wybuch II wojny światowej. Choć nie znał jidysz i judaizm był mu obcy zdecydował się pozostać w getcie. Jego ocalone rysunki z getta są świadectwem nędzy, głodu i śmierci Żydów w czasie Holocaustu. Zginął zastrzelony na ulicy w pierwszych dniach likwidacji getta warszawskiego.
Był przedstawicielem nurtu klasycyzującego w polskim malarstwie (w 1922 roku współzałożyciel Stowarzyszenia Rytm), można też dostrzec u niego silne wpływy Cézanne’a w technice i kompozycji. Wystawiał prace w Krakowie, Warszawie, Lwowie, Barcelonie, Paryżu i Brukseli. Uczestniczył w Międzynarodowej Wystawie Sztuka i Technika w Paryżu w 1937 i Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku. Malował portrety, sceny figuralne, martwe natury, akty, znany był z zamiłowania do pastelu i sangwiny. Gdy w ostatnich latach życia utrwalał w tej technice wstrząsające sceny zagłady getta przekazał swoje ówczesne rysunki Marii Konowej (Kowalskiej), która ukrywała się po stronie aryjskiej. Po wojnie Maria Kowalska wyjechała do Brazylii, tam też w grudniu 1946 r. zorganizowała wystawę rysunków Romana Kramsztyka z warszawskiego getta (São Paulo, XII 1946). Los większości rysunków jest nieznany, najsłynniejszy z nich – Rodzina żydowska w getcie – znajduje się w Archiwum Ringelbluma.
Zawsze uważał się za Polaka. Do wybuchu II wojny światowej motywy żydowskie nie pojawiły się w jego twórczości. Tym niemniej prasa endecka w recenzjach z wystaw wypominała mu zawsze jego żydowskie pochodzenie.
Jest bohaterem poematu Jacka Kaczmarskiego Kredka Kramsztyka[1], utwór ten, do własnej muzyki, wykonywał Przemysław Gintrowski.
Jego bratem był Jerzy Kramsztyk (1888-1942/3) – ekonomista i menedżer, również zamordowany w getcie warszawskim.
Wybrane dzieła
- Pejzaż nadmorski, ok. 1929, Muzeum Śląskie w Katowicach
-
Portret Mojżesza Kislinga
1913 -
Portret Jana Lechonia
1919 -
Portret Karola Szustra
1927 -
Figobranie
1921 -
Akt
przed 1939 -
Stary Żyd z dziećmi
1941 -
Portret J. Czechowicza
przed 1931
Przypisy
- ↑ Jacek Kaczmarski, Kredka Kramsztyka, [w:] Ale źródło wciąż bije, Warszawa 2002, s. 76.
Linki zewnętrzne
- Roman Kramsztyk w serwisie Culture.pl
- „Malarstwo polskich Żydów” z omówieniem i obrazami Kramsztyka
- Wspomnienia Emilii Kramsztykowej, Z pamięci dla pamięci, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 2003, nr 39.
- Prace Kramsztyka w zasobach Centralnej Biblioteki Judaistycznej