Ewodia Daniella: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: przerabiam link na wywołania szablonu {{Angiosperm Phylogeny Website}} |
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Takson infobox}} |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Takson infobox |
{{Takson infobox |
||
|nazwa = ''Tetradium danielli'' |
|nazwa = ''Tetradium danielli'' |
||
| |
|grafika = Evodia hupehensis a1.jpg |
||
|opis grafiki = |
|||
⚫ | |||
|alt grafiki = |
|||
⚫ | |||
|systematyka ref = <ref name="ruggiero" /><ref name="apweb" /> |
|||
|królestwo= [[rośliny]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
| |
|królestwo = [[rośliny]] |
||
|podkrólestwo = [[rośliny zielone]] |
|||
⚫ | |||
|nadgromada = [[rośliny telomowe]] |
|||
|klad5= [[różowe]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
|podgromada = [[rośliny nasienne]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|klasa = ''[[Magnoliopsida]]'' |
|||
⚫ | |||
|nadrząd = [[różopodobne]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|gatunek = ''Tetradium danielli'' |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|synonimy = |
|||
|IUCN id = 147634213 |
|||
|status IUCN = LC |
|||
|wikispecies = |
|||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
[[Plik:Tetradium daniellii.JPG|thumb|Pokrój]] |
[[Plik:Tetradium daniellii.JPG|thumb|Pokrój]] |
||
Linia 49: | Linia 59: | ||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy |
{{Przypisy| |
||
<ref name="ruggiero">{{Ruggiero |data dostępu = 2020-02-20}}</ref> |
|||
⚫ | |||
}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
Wersja z 04:29, 7 mar 2021
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Tetradium danielli |
Nazwa systematyczna | |
Tetradium daniellii (Benn.) T. G. Hartley Gard. Bull. Singapore 34:105. 1981 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Ewodia hupejska, ewodia koreańska, ewodia Daniella (Tetradium daniellii) – gatunek rośliny należący do rodziny rutowatych. Pochodzi z Azji (Mandżuria). W Polsce bywa (bardzo rzadko) uprawiany jako roślina ozdobna, znajduje się też w kolekcji niektórych ogrodów botanicznych.
Nazewnictwo
Gatunek po raz pierwszy został opisany w 1862 przez angielskiego botanika Benetta jako Zanthoxylum daniellii. W 1908 sklasyfikowany został jako Euodia hupehensis i ta nazwa rozpowszechniła się w Polsce i została przetłumaczona jako ewodia hupejska. Nazywana była też ewodią koreańska i ewodią Daniella. Jeszcze kilkakrotnie gatunek ten przez różnych botaników klasyfikowany był pod różnymi nazwami. W 1981 zaliczony został do rodzaju Tetradium jako Tetradium danielli[4].
- Synonimy
- Ampacus danielli (Benn.) Kuntze
- Euodia baberi Rehder & E.H.Wilson
- Euodia delavayi Dode
- Euodia henryi Dode[5]
- Euodia hupehensis Dode[6]
- Euodia labordei Dode
- Euodia sutchuenensis Dode
- Euodia velutina Rehder & E.H.Wilson[7]
- Euodia vestita W.W.Smith
- Zanthoxylum bretschneideri Maxim.
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo osiągające w swojej ojczyźnie wysokość do 30 m. W Polsce jest dużo mniejsze – 5–6 m i często swoim pokrojem przypomina krzew.
- Liście
- Pierzastodzielne, 5–9 listkowe, ciemnozielone, bardzo duże.
- Kwiaty
- Drobne, białe, zebrane w baldachogrona. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Zastosowanie i uprawa
- Roślina ozdobna. Jej walorami jest soczysta zieleń liści i przyjemny, ziołowy zapach jaki wydziela po dotknięciu lub zmiażdżeniu tkanek. Jest rośliną bardzo miododajną, stąd też w niektórych krajach jest uprawiana przy pasiekach.
- Wymagania. Jest średnio odporna na mróz. Może być uprawiana w strefach 8-10. Podczas bardziej surowych zim obmarzają jej drobniejsze pędy, jednak roślina odradza się. Bardziej wrażliwe są młode drzewka, starsze stają się odporne na mróz i nie trzeba ich na zimę osłaniać. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, ale toleruje też półcień. stanowisko powinno być osłonięte.
- Sposób uprawy. Uprawia się ją z nasion. Należy je przez 12 godzin namoczyć i wysiewać do szklarni lub ciepłego inspektu. Kiełkują nierównomiernie. 1000 nasion waży 8 g.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
- ↑ Tetradium daniellii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ GRIN. [dostęp 2009-03-05].
- ↑ Bull. Soc. Bot. France 55:706. 1908
- ↑ Bull. Soc. Bot. France 55:707. 1908
- ↑ C. S. Sargent, Pl. wilson. 4:134. 1914
Bibliografia
- Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- Evodia hupehensis. [dostęp 2009-03-06].
- Evodia hupejska. [dostęp 2009-03-06].
- EoL: 2874628
- Flora of China: 242351594
- Flora of North America: 242351594
- GBIF: 5594382
- identyfikator iNaturalist: 332549
- IPNI: 909756-1
- ITIS: 825211
- NCBI: 354521
- Plant Finder: 291853
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2514724
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:909756-1
- Tela Botanica: 122543
- identyfikator Tropicos: 50116456
- USDA PLANTS: TEDA