Hendrik Lorentz: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 73: Linia 73:
[[Kategoria:Ludzie upamiętnieni nazwami zjawisk fizycznych]]
[[Kategoria:Ludzie upamiętnieni nazwami zjawisk fizycznych]]
[[Kategoria:Ludzie upamiętnieni nazwami matematycznymi]]
[[Kategoria:Ludzie upamiętnieni nazwami matematycznymi]]
[[Kategoria:Ludzie upamiętnieni nazwami równań fizycznych]]

Wersja z 22:30, 7 mar 2021

Hendrik Antoon Lorentz
{{{alt grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1853
Arnhem

Data i miejsce śmierci

4 lutego 1928
Haarlem

Zawód, zajęcie

fizyk

Hendrik Lorentz wśród uczestników Pierwszego Kongresu Solvaya w roku 1911 (Bruksela). Siedzą od lewej do prawej: W. Nernst, M. Brillouin, E. Solvay, H. Lorentz, E. Warburg, J. Perrin, W. Wien, M. Skłodowska-Curie, H. Poincaré. Stoją od lewej do prawej: R. Goldschmidt, M. Planck, H. Rubens, A. Sommerfeld, F. Lindemann, M. de Broglie, M. Knudsen, F. Hasenöhrl, G. Hostelet, E. Herzen, J.H. Jeans, E. Rutherford, H. Kamerlingh Onnes, A. Einstein, P. Langevin.

Hendrik Antoon Lorentz (ur. 18 lipca 1853 w Arnhem, zm. 4 lutego 1928 w Haarlemie) – fizyk holenderski[1][2].

Życiorys

Urodził się w Arnhem jako syn Gerrita Frederika Lorentza i jego żony Geertruidy z Ginkelów. W roku 1870 rozpoczął studia na Uniwersytecie w Lejdzie, które przerwał po dwóch latach, aby wrócić do Arnhem i podjąć pracę nauczyciela, jednocześnie pisząc pracę doktorską. Już w 1875 roku, w wieku 22 lat uzyskał doktorat za pracę udoskonalającą teorię elektromagnetyzmu Maxwella. W roku 1878 został profesorem Uniwersytetu w Lejdzie, obejmując nowo stworzoną katedrę fizyki teoretycznej. W 1912 roku zrezygnował z katedry, przyjmując stanowisko dyrektora Instytutu Teylera w Haarlemie. W dalszym ciągu jednak do końca życia prowadził wykłady na uniwersytecie[1][2]. Zmarł 4 lutego 1928 roku w Haarlemie[1][2].

Odkrycia

Lorentz był uznawany za jednego z najwybitniejszych fizyków swojego okresu. Zapoczątkował teorię elektronową budowy materii. Prowadził prace nad połączeniem w jedną całość zjawisk elektromagnetycznych i optycznych. Do jego najbardziej znanych osiągnięć należy teoria wyjaśniająca zjawisko dyspersji i przewodnictwa elektrycznego. Wyjaśnił teoretycznie zjawiska rozszczepienia linii widmowych w polu magnetycznym (zjawisko Zeemana).

Aby wyjaśnić doświadczenie Michelsona-Morleya z 1887, w 1891 Lorentz zaproponował wzór na skrócenie ciała sztywnego w ruchu, niezależnie od Fitzgeralda. Rozwinął go potem w teorię znaną dzisiaj jako teoria eteru Lorentza, której elementem jest m.in. transformacja Lorentza. Stała się ona elementem późniejszej Szczególnej teorii względności Einsteina, dla której Lorentz porzucił swoją teorię eteru.

Oprócz fizyki teoretycznej zajmował się też praktyką: w roku 1919 został wybrany przewodniczącym zespołu uczonych i inżynierów pracujących przy przegrodzeniu tamą zatoki Zuiderzee.

Wyróżnienia

Był członkiem brytyjskiego Towarzystwa Królewskiego i innych stowarzyszeń naukowych[1][2], m.in. Polskiej Akademii Umiejętności[3]. W roku 1902 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki, razem z Pieterem Zeemanem (swoim dawnym studentem). Od Royal Society otrzymał Medal Rumforda (1908)[4] i Medal Copleya (1918)[5].

W roku 1925, z okazji pięćdziesięciolecia doktoratu Lorentza, Królewska Holenderska Akademia Sztuk i Nauk ustanowiła medal jego imienia. Ta nagroda naukowa z dziedziny fizyki teoretycznej przyznawana jest co cztery lata[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Hendrik A. Lorentz - Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 1902 > Hendrik A. Lorentz, Pieter Zeeman [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-05-10]. (ang.)., Biographical, December 11, 1902, Nobel Lecture, The Theory of Electrons and the Propagation of Light
  2. a b c d Hendrik Lorentz. [w:] Notable Names Database (NNDB) [on-line]. [dostęp 2014-05-10]. (ang.).
  3. Lorentz Hendrik Antoon, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2014-05-11].
  4. Rumford Medal. [w:] Strona internetowa Royal Society [on-line]. royalsociety.org. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  5. Copley Medal. [w:] Strona internetowa Royal Society [on-line]. royalsociety.org. [dostęp 2014-05-11]. (ang.).
  6. Lorentz medal. [w:] Strona internetowa Leiden University > Faculty of Science > Leiden Institute of Physics > Instituut-Lorentz [on-line]. www.lorentz.leidenuniv.nl. [dostęp 2014-05-11]. (niderl.).

Linki zewnętrzne