Banj brdo: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MOs810 (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne
Linia 16: Linia 16:
[[Plik:Споменик палим борцима Босанске крајине на Бањ Брду (на Шехитлуцима).jpg|mały|lewo|220x220px|Centralna bryła pomnika]]
[[Plik:Споменик палим борцима Босанске крајине на Бањ Брду (на Шехитлуцима).jpg|mały|lewo|220x220px|Centralna bryła pomnika]]


Na szczycie wzniesienia znajduje się Pomnik poległych żołnierzy Krajiny, dzieło [[Antun Augustinčić|Antuna Augustinčicia]]<ref>{{Cytuj |tytuł = TOBL |data dostępu = 2021-04-15 |opublikowany = www.banjaluka-tourism.com |url = http://www.banjaluka-tourism.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=281:banj-brdo&Itemid=122&lang=sr}}</ref> poświęcone poległym żołnierzom wojny wyzwoleńczej (1941–1945)<ref name=":0" />. Prowadząca do pomnika [[Serpentyna (drogownictwo)|serpentynowa]] droga powstała w latach 1932–1933, kiedy w Banja Luce znacząco rozwijała się [[turystyka]]<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Detalji iz prošlosti Banjaluke koje vjerovatno niste znali |data dostępu = 2021-04-15 |opublikowany = ATV |url = https://www.atvbl.com/node/701401 |język = sr-latn}}</ref>. Obecnie kursuje tutaj autobus łączący kompleks pomnikowy z centrum miasta.
Na szczycie wzniesienia znajduje się Pomnik poległych [[Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii|żołnierzy Krajiny]], dzieło [[Antun Augustinčić|Antuna Augustinčicia]]<ref>{{Cytuj |tytuł = TOBL |data dostępu = 2021-04-15 |opublikowany = www.banjaluka-tourism.com |url = http://www.banjaluka-tourism.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=281:banj-brdo&Itemid=122&lang=sr}}</ref> poświęcone poległym żołnierzom [[Historia Jugosławii#1935–1945|wojny wyzwoleńczej]] (1941–1945)<ref name=":0" />. Prowadząca do pomnika [[Serpentyna (drogownictwo)|serpentynowa]] droga powstała w latach 1932–1933, kiedy w Banja Luce znacząco rozwijała się [[turystyka]]<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Detalji iz prošlosti Banjaluke koje vjerovatno niste znali |data dostępu = 2021-04-15 |opublikowany = ATV |url = https://www.atvbl.com/node/701401 |język = sr-latn}}</ref>. Obecnie kursuje tutaj autobus łączący kompleks pomnikowy z centrum miasta.


Monument ma 13 metrów wysokości i 24 metry długości<ref name=":0" />. Został odsłonięty 27 lipca 1961 roku. Jako budulec posłużył [[marmur]] z wyspy [[Brač]] ([[Chorwacja]]), który jednak nie nadawał się do stosowania w lokalnym klimacie. Przyczyniło się to do stopniowego rozkładu pomnika przez [[wilgoć]]. W latach 80. dokonano [[Rekonstrukcja (architektura)|rekonstrukcji]] obiektu, która tylko częściowo zapobiegła pogorszeniu się jego stanu<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Ania i Mateusz Mikołajczyk |tytuł = Banja Luka – Banj Brdo Nasze Bałkany |data dostępu = 2021-04-15 |url = https://naszebalkany.pl/bih/banja-luka-banj-brdo/ |język = pl-PL}}</ref>.
Monument ma 13 metrów wysokości i 24 metry długości<ref name=":0" />. Został odsłonięty 27 lipca 1961 roku. Jako budulec posłużył [[marmur]] z wyspy [[Brač]] ([[Chorwacja]]), który jednak nie nadawał się do stosowania w lokalnym klimacie. Przyczyniło się to do stopniowego rozkładu pomnika przez [[wilgoć]]. W latach 80. dokonano [[Rekonstrukcja (architektura)|rekonstrukcji]] obiektu, która tylko częściowo zapobiegła pogorszeniu się jego stanu<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Ania i Mateusz Mikołajczyk |tytuł = Banja Luka – Banj Brdo Nasze Bałkany |data dostępu = 2021-04-15 |url = https://naszebalkany.pl/bih/banja-luka-banj-brdo/ |język = pl-PL}}</ref>.

Wersja z 17:44, 16 kwi 2021

Banj brdo
Бањ брдо
Ilustracja
Szczyt z pomnikiem
Państwo

 Bośnia i Hercegowina

Część składowa

 Republika Serbska

Położenie

Banja Luka

Pasmo

Góry Dynarskie

Wysokość

431 m n.p.m.

Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny
Mapa konturowa Bośni i Hercegowiny, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Banj brdo”
Ziemia44°44′35,6449″N 17°09′50,2070″E/44,743235 17,163946

Banj brdo (serb. Бањ брдо; wcześniej Šehitluci, serb. Шехитлуци) – wzgórze w Bośni i Hercegowinie (Republice Serbskiej), w Górach Dynarskich o wysokości 431 m n.p.m.[1] opadające na północ i zachód ku dolinie rzeki Vrbas oraz punkt widokowy i teren rekreacyjny w południowej części Banja Luki.

Plik:Споменик палим борцима Босанске крајине на Бањ Брду (на Шехитлуцима).jpg
Centralna bryła pomnika

Na szczycie wzniesienia znajduje się Pomnik poległych żołnierzy Krajiny, dzieło Antuna Augustinčicia[2] poświęcone poległym żołnierzom wojny wyzwoleńczej (1941–1945)[1]. Prowadząca do pomnika serpentynowa droga powstała w latach 1932–1933, kiedy w Banja Luce znacząco rozwijała się turystyka[3]. Obecnie kursuje tutaj autobus łączący kompleks pomnikowy z centrum miasta.

Monument ma 13 metrów wysokości i 24 metry długości[1]. Został odsłonięty 27 lipca 1961 roku. Jako budulec posłużył marmur z wyspy Brač (Chorwacja), który jednak nie nadawał się do stosowania w lokalnym klimacie. Przyczyniło się to do stopniowego rozkładu pomnika przez wilgoć. W latach 80. dokonano rekonstrukcji obiektu, która tylko częściowo zapobiegła pogorszeniu się jego stanu[4].

Ze szczytu roztacza się widok na Banja Lukę, rzekę Vrbas i okoliczne góry[3].

Pierwotna nazwa wzgórza – Šehitluci – została zmieniona po II wojnie światowej na Banj brdo ze względu na etymologię dawnej nazwy. Słowo šehitluci pochodzi od tureckiego šehid, które oznacza muzułmańskiego wojownika za wiarę. Według legendy nazwa może być związana z bitwą pod Banja Luką (1737), kiedy to kilku muzułmańskim żołnierzom ścięto głowy i biegli oni potem do dzisiejszego Banj brdo z głowami w dłoniach. Przybyli w końcu do jednego ze źródeł, gdzie zmarli i zostali pochowani na szczycie wzgórza. W domniemanym miejscu ich śmierci, za czasów Banowiny vrbaskiej, wzniesiono piramidę jako pomnik dla poległych i od tego czasu wzgórze nosiło nazwę Šehitluci[4].

Przypisy

  1. a b c SPOMENIK PALIM KRAJIŠNICIMA-BANJ BRDO [online], www.banjaluka-tourism.com [dostęp 2021-04-15].
  2. TOBL [online], www.banjaluka-tourism.com [dostęp 2021-04-15].
  3. a b Detalji iz prošlosti Banjaluke koje vjerovatno niste znali [online], ATV [dostęp 2021-04-15] (serb.).
  4. a b Ania i Mateusz Mikołajczyk, Banja Luka – Banj Brdo Nasze Bałkany [online] [dostęp 2021-04-15] (pol.).