Paulina Włodawer: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Życiorys: Poprawa odnosnikow
poprawa przek., WP:SK, drobne techniczne
Linia 15: Linia 15:
|www =
|www =
}}
}}
'''Paulina Włodawer''' (ur. 14 czerwca 1914 w [[Warszawa|Warszawie]], zm. 26 grudnia 2006 w [[Sztokholm]]ie) – [[Biochemia|biochemik]], profesor [[Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN|Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w Warszawie]], pracownik naukowy [[Instytut Karolinska|Instytutu Karolinska]] w Sztokholmie.
'''Paulina Włodawer''' (ur. 14 czerwca 1914 w [[Warszawa|Warszawie]], zm. 26 grudnia 2006 w [[Sztokholm]]ie) – [[Biochemia|biochemik]], profesor [[Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk|Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w Warszawie]], pracownik naukowy [[Instytut Karolinska|Instytutu Karolinska]] w Sztokholmie.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Paulina Włodawer (z domu Justman) urodziła się w 1914 r. w [[Warszawa|Warszawie]]. Naukę w szkole średniej w Warszawie ukończyła w 1931 r., po czym rozpoczęła studia biologiczne na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. Studia te ukończyła ze stopniem magistra w 1939 r. Po wybuchu II wojny światowej przedostała się wraz z mężem Arturem na wschodnie tereny Polski okupowane przez armię sowiecką. Stamtąd w 1940 r. została wywieziona w głąb ZSRR, najpierw do syberyjskiego gułagu w Asino, a następnie w okolice Taszkentu, gdzie była zatrudniona jako pielęgniarka i pomoc lekarska. Do Polski powróciła w 1946 r. Pod koniec 1948 r. rozpoczęła pracę w [[Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN|Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego]], mieszczącym się wówczas w [[Łódź|Łodzi]]. Była najbliższą współpracownicą prof. [[Włodzimierz Niemierko|Włodzimierza Niemierki]], zajmując się metabolizmem [[lipidy|lipidów]]. Na podstawie rozprawy pt. „O metabolizmie wosku u mola woskowego ''Galleria mellonella''” uzyskała stopień doktora nauk przyrodniczych na [[Uniwersytet Łódzki|Uniwersytecie Łódzkim]] w 1951 r. W 1954 r. została [[docent]]em. W 1954 r. wraz Instytutem im. Nenckiego przeniosła się do Warszawy. W 1963 r. w Zakładzie Biochemii instytutu utworzyła Pracownię Biochemii Lipidów i została jej kierownikiem. Pracownia ta zajmowała się metabolizmem lipidów, głównie w aspekcie porównawczym, najpierw u owadów, a później także u kręgowców. Paulina Włodawer prowadziła również współpracę naukową z zakładami biochemii [[Uniwersytet w Lund|Uniwersytetu w Lund]] w Szwecji i [[University of Toronto|Uniwersytetu w Toronto]] w Kanadzie, gdzie przebywała dzięki uzyskanym stypendiom. W 1966 r. uzyskała [[tytuł naukowy|tytuł profesora]].
Paulina Włodawer (z domu Justman) urodziła się w 1914 r. w [[Warszawa|Warszawie]]. Naukę w szkole średniej w Warszawie ukończyła w 1931 r., po czym rozpoczęła studia biologiczne na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. Studia te ukończyła ze stopniem magistra w 1939 r. Po wybuchu II wojny światowej przedostała się wraz z mężem Arturem na wschodnie tereny Polski okupowane przez armię sowiecką. Stamtąd w 1940 r. została wywieziona w głąb ZSRR, najpierw do syberyjskiego gułagu w Asino, a następnie w okolice Taszkentu, gdzie była zatrudniona jako pielęgniarka i pomoc lekarska. Do Polski powróciła w 1946 r. Pod koniec 1948 r. rozpoczęła pracę w [[Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk|Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego]], mieszczącym się wówczas w [[Łódź|Łodzi]]. Była najbliższą współpracownicą prof. [[Włodzimierz Niemierko|Włodzimierza Niemierki]], zajmując się metabolizmem [[lipidy|lipidów]]. Na podstawie rozprawy pt. „O metabolizmie wosku u mola woskowego ''Galleria mellonella''” uzyskała stopień doktora nauk przyrodniczych na [[Uniwersytet Łódzki|Uniwersytecie Łódzkim]] w 1951 r. W 1954 r. została [[docent]]em. W 1954 r. wraz Instytutem im. Nenckiego przeniosła się do Warszawy. W 1963 r. w Zakładzie Biochemii instytutu utworzyła Pracownię Biochemii Lipidów i została jej kierownikiem. Pracownia ta zajmowała się metabolizmem lipidów, głównie w aspekcie porównawczym, najpierw u owadów, a później także u kręgowców. Paulina Włodawer prowadziła również współpracę naukową z zakładami biochemii [[Uniwersytet w Lund|Uniwersytetu w Lund]] w Szwecji i [[University of Toronto|Uniwersytetu w Toronto]] w Kanadzie, gdzie przebywała dzięki uzyskanym stypendiom. W 1966 r. uzyskała [[tytuł profesora]].


Była członkiem [[Polskie Towarzystwo Biochemiczne|Polskiego Towarzystwa Biochemicznego]] od momentu jego powstania w 1958 r. Pracowała w Komisji Słownictwa Biochemicznego, która opracowała zasady polskiego nazewnictwa biochemicznego, wykorzystane przez nią podczas tłumaczenia na język polski podręcznika „Zarys Biochemii” P. Karlsona. Po wydarzeniach politycznych w Polsce w 1968 r. wyemigrowała wraz z rodziną do Szwecji, gdzie wkrótce podjęła pracę w [[Instytut Karolinska|Instytucie Karolinska]] w Sztokholmie, w pracowni kierowanej przez [[Bengt Samuelsson|Bengta Samuelssona]], włączając się w prowadzone przez niego badania nad [[prostaglandyny|prostaglandynami]]. Za osiągnięcia w tym zakresie, w których udział miała także Paulina Włodawer, Bengt Samuelsson otrzymał w 1982 r. [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny]].
Była członkiem [[Polskie Towarzystwo Biochemiczne|Polskiego Towarzystwa Biochemicznego]] od momentu jego powstania w 1958 r. Pracowała w Komisji Słownictwa Biochemicznego, która opracowała zasady polskiego nazewnictwa biochemicznego, wykorzystane przez nią podczas tłumaczenia na język polski podręcznika „Zarys Biochemii” P. Karlsona. Po wydarzeniach politycznych w Polsce w 1968 r. wyemigrowała wraz z rodziną do Szwecji, gdzie wkrótce podjęła pracę w [[Instytut Karolinska|Instytucie Karolinska]] w Sztokholmie, w pracowni kierowanej przez [[Bengt Samuelsson|Bengta Samuelssona]], włączając się w prowadzone przez niego badania nad [[prostaglandyny|prostaglandynami]]. Za osiągnięcia w tym zakresie, w których udział miała także Paulina Włodawer, Bengt Samuelsson otrzymał w 1982 r. [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny]].
Linia 25: Linia 25:


== Wybrane publikacje ==
== Wybrane publikacje ==
* Niemierko S., Włodawer P., Wojtczak, A. (1954) Przemiany związków fosforowych w rozwoju jedwabnika, Acta Physiologica Polonica, 5 (4), s. 588–590,
* {{Cytuj | autor = S. Niemierko, P. Włodawer, A. Wojtczak | tytuł = Przemiany związków fosforowych w rozwoju jedwabnika | czasopismo = Acta Physiologica Polonica | wolumin = 5 | numer = 4 | data = 1954 | s = 588–590}}
* Wojtczak L., Wlodawer P., Zborowski J. (1963) Adenosine triphosphate-induced contraction of rat-liver mitochondria and synthesis of mitochondrial phospholipids, Biochimica et Biophysica Acta, 70C, s. 290–305,
* {{cytuj | autor = Lech Wojtczak, Paulina Wlodawer, Józef Zborowski | tytuł = Adenosine triphosphate-induced contraction of rat-liver mitochondria and synthesis of mitochondrial phospholipids | czasopismo = Biochimica et Biophysica Acta | data = 1963-01-XX | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 70 | s = 290–305 | doi = 10.1016/0006-3002(63)90753-4 | język = en|dostęp=z}}
* Wlodawer P., Wiśniewska A. (1965) Lipids in the haemolymph of waxmoth larvae during starvation, Journal of Insect Physiology, 11 (1), s. 11–20,
* {{cytuj | autor = Paulina Wlodawer, Alicja Wiśniewska | tytuł = Lipids in the haemolymph of waxmoth larvae during starvation | czasopismo = Journal of Insect Physiology | data = 1965-01-XX | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 11 | numer = 1 | s = 11–20 | doi = 10.1016/0022-1910(65)90126-5 | język = en|dostęp=z}}
* Wlodawer P., Łągwińska, E., Barańska, J. (1966) Esterification of fatty acids in the wax moth haemolymph and its possible role in lipid transport, Journal of Insect Physiology, 12(5), s. 547–560,
* {{cytuj | autor = P. Wlodawer, E. Lagwińska, J. Barańska | tytuł = Esterification of fatty acids in the wax moth haemolymph and its possible role in lipid transport | czasopismo = Journal of Insect Physiology | data = 1966-05-XX | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 12 | numer = 5 | s = 547–560 | doi = 10.1016/0022-1910(66)90093-x | pmid = 6004794 | język = en|dostęp=z}}
* Wlodawer P., Parsons D.F., Williams G.R., Wojtczak L. (1966) Morphological changes in isolated rat-liver mitochondria during swelling and contraction, Biochimica et Biophysica Acta, 128 (1), s. 34–47,
* {{cytuj | autor = P. Wlodawer, D. F. Parsons, G. R. Williams, L. Wojtczak | tytuł = Morphological changes in isolated rat-liver mitochondria during swelling and contraction | czasopismo = Biochimica et Biophysica Acta | data = 1966-10-17 | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 128 | numer = 1 | s = 34–47 | doi = 10.1016/0926-6593(66)90139-1 | pmid = 5972367|język = en|dostęp=o}}
* Barańska J., Wlodawer P. (1969) Influence of temperature on the composition of fatty acids and on lipogenesis in frog tissues, Comparative Biochemistry and Physiology, 28 (2), s. 553–570,
* {{cytuj | autor = J. Barańska, P. Wlodawer | tytuł = Influence of temperature on the composition of fatty acids and on lipogenesis in frog tissues | czasopismo = Comparative Biochemistry and Physiology | data = 1969-02-XX | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 28 | numer = 2 | s = 553–570 | doi = 10.1016/0010-406x(69)92089-1 | pmid = 4388487|język = en|dostęp=z}}
* Wlodawer, P., Bogusławska, Z. (1969) Biosynthesis of lipids in subcellular fractions of frog liver, Comparative Biochemistry and Physiology, 29 (2), s. 525–538,
* {{cytuj | autor = Paulina Wlodawer, Zofia Bogusławska | tytuł = Biosynthesis of lipids in subcellular fractions of frog liver | czasopismo = Comparative Biochemistry and Physiology | data = 1969-05-XX | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 29 | numer = 2 | s = 525–538 | doi = 10.1016/0010-406X(69)91604-1 | język = en|dostęp=z}}
* Wlodawer P., Samuelsson B. (1973) On the organization and mechanism of prostaglandin synthetase, Journal of Biological Chemistry, 248 (16), s. 5673–5678,
* {{cytuj | autor = P. Wlodawer, B. Samuelsson | tytuł = On the organization and mechanism of prostaglandin synthetase | czasopismo = The Journal of Biological Chemistry | data = 1973-08-25 | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 248 | numer = 16 | s = 5673–5678 | pmid = 4723909|doi=10.1016/S0021-9258(19)43558-8 | język = en|dostęp=o}}
* {{cytuj | autor = L. J. Marnett, P. Wlodawer, B. Samuelsson | tytuł = Co-oxygenation of organic substrates by the prostaglandin synthetase of sheep vesicular gland | czasopismo = The Journal of Biological Chemistry | data = 1975-11-10 | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 250 | numer = 21 | s = 8510–8517 | pmid = 811656|doi=10.1016/S0021-9258(19)40789-8| język = en|dostęp=o}}


* {{cytuj | autor = P. Wlodawer, S. Hammarström | tytuł = Some properties of prostacyclin synthase from pig aorta | czasopismo = FEBS Letters | data = 1979| data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 97 | numer = 1 | s = 32–36 | doi = 10.1016/0014-5793(79)80045-9 | pmid = 367815| język = en|dostęp=o}}
* Marnett L.J., Wlodawer P., Samuelsson B. (1975) Co-oxygenation of organic substrates by the prostaglandin synthetase of sheep vesicular gland, Journal of Biological Chemistry, 250 (21), s. 8510–8517,
* {{cytuj | autor = P. Wlodawer, S. Hammarström | tytuł = Conversions of prostaglandin endoperoxides by prostacyclin synthase from pig aorta | czasopismo = Prostaglandins | data = 1980-06-XX | data dostępu = 2021-05-12 | wolumin = 19 | numer = 6 | s = 969–976 | doi = 10.1016/0090-6980(80)90129-x | pmid = 6992239| język = en|dostęp=z}}

* Wlodawer P., Hammarström S. (1979) Some properties of prostacyclin synthase from pig aorta, FEBS Letters, 97 (1), s. 32–36,
* Wlodawer P., Hammarström S. (1980) Conversions of prostaglandin endoperoxides by prostacyclin synthase from pig aorta, Prostaglandins, 19 (6), s. 969–976.


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* [[Plik:Cc-white.svg|15px]][[Plik:Cc-by.svg|15px]] {{Cytuj stronę | url = http://www.nenckifoundation.eu/wp-content/uploads/2016/01/Biogram_Paulina-Wlodawer.pdf | tytuł = Paulina Włodawer | autor = Jolanta Barańska | data = 2013 | opublikowany = www.nenckifoundation.eu | data dostępu = 2016-06-30}}
* [[Plik:Cc-white.svg|15px]][[Plik:Cc-by.svg|15px]] {{Cytuj stronę | url = http://www.nenckifoundation.eu/wp-content/uploads/2016/01/Biogram_Paulina-Wlodawer.pdf | tytuł = Paulina Włodawer | autor = Jolanta Barańska | data = 2013 | opublikowany = www.nenckifoundation.eu | data dostępu = 2016-06-30}}


{{Kontrola autorytatywna}}
{{Kontrola autorytatywna}}

Wersja z 21:29, 12 maj 2021

Paulina Włodawer
Justman
{{{alt grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

14 czerwca 1914
Warszawa

Data i miejsce śmierci

26 grudnia 2006
Sztokholm

Zawód, zajęcie

biochemik

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Paulina Włodawer (ur. 14 czerwca 1914 w Warszawie, zm. 26 grudnia 2006 w Sztokholmie) – biochemik, profesor Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w Warszawie, pracownik naukowy Instytutu Karolinska w Sztokholmie.

Życiorys

Paulina Włodawer (z domu Justman) urodziła się w 1914 r. w Warszawie. Naukę w szkole średniej w Warszawie ukończyła w 1931 r., po czym rozpoczęła studia biologiczne na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. Studia te ukończyła ze stopniem magistra w 1939 r. Po wybuchu II wojny światowej przedostała się wraz z mężem Arturem na wschodnie tereny Polski okupowane przez armię sowiecką. Stamtąd w 1940 r. została wywieziona w głąb ZSRR, najpierw do syberyjskiego gułagu w Asino, a następnie w okolice Taszkentu, gdzie była zatrudniona jako pielęgniarka i pomoc lekarska. Do Polski powróciła w 1946 r. Pod koniec 1948 r. rozpoczęła pracę w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego, mieszczącym się wówczas w Łodzi. Była najbliższą współpracownicą prof. Włodzimierza Niemierki, zajmując się metabolizmem lipidów. Na podstawie rozprawy pt. „O metabolizmie wosku u mola woskowego Galleria mellonella” uzyskała stopień doktora nauk przyrodniczych na Uniwersytecie Łódzkim w 1951 r. W 1954 r. została docentem. W 1954 r. wraz Instytutem im. Nenckiego przeniosła się do Warszawy. W 1963 r. w Zakładzie Biochemii instytutu utworzyła Pracownię Biochemii Lipidów i została jej kierownikiem. Pracownia ta zajmowała się metabolizmem lipidów, głównie w aspekcie porównawczym, najpierw u owadów, a później także u kręgowców. Paulina Włodawer prowadziła również współpracę naukową z zakładami biochemii Uniwersytetu w Lund w Szwecji i Uniwersytetu w Toronto w Kanadzie, gdzie przebywała dzięki uzyskanym stypendiom. W 1966 r. uzyskała tytuł profesora.

Była członkiem Polskiego Towarzystwa Biochemicznego od momentu jego powstania w 1958 r. Pracowała w Komisji Słownictwa Biochemicznego, która opracowała zasady polskiego nazewnictwa biochemicznego, wykorzystane przez nią podczas tłumaczenia na język polski podręcznika „Zarys Biochemii” P. Karlsona. Po wydarzeniach politycznych w Polsce w 1968 r. wyemigrowała wraz z rodziną do Szwecji, gdzie wkrótce podjęła pracę w Instytucie Karolinska w Sztokholmie, w pracowni kierowanej przez Bengta Samuelssona, włączając się w prowadzone przez niego badania nad prostaglandynami. Za osiągnięcia w tym zakresie, w których udział miała także Paulina Włodawer, Bengt Samuelsson otrzymał w 1982 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny.

Synem Pauliny i Artura Włodawerów jest Alexander Wlodawer, amerykański biolog molekularny, członek zagraniczny Polskiej Akademii Nauk.

Wybrane publikacje

  • S. Niemierko, P. Włodawer, A. Wojtczak, Przemiany związków fosforowych w rozwoju jedwabnika, „Acta Physiologica Polonica”, 5 (4), 1954, s. 588–590.
  • Lech Wojtczak, Paulina Wlodawer, Józef Zborowski, Adenosine triphosphate-induced contraction of rat-liver mitochondria and synthesis of mitochondrial phospholipids, „Biochimica et Biophysica Acta”, 70, 1963, s. 290–305, DOI10.1016/0006-3002(63)90753-4 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • Paulina Wlodawer, Alicja Wiśniewska, Lipids in the haemolymph of waxmoth larvae during starvation, „Journal of Insect Physiology”, 11 (1), 1965, s. 11–20, DOI10.1016/0022-1910(65)90126-5 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • P. Wlodawer, E. Lagwińska, J. Barańska, Esterification of fatty acids in the wax moth haemolymph and its possible role in lipid transport, „Journal of Insect Physiology”, 12 (5), 1966, s. 547–560, DOI10.1016/0022-1910(66)90093-x, PMID6004794 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • P. Wlodawer i inni, Morphological changes in isolated rat-liver mitochondria during swelling and contraction, „Biochimica et Biophysica Acta”, 128 (1), 1966, s. 34–47, DOI10.1016/0926-6593(66)90139-1, PMID5972367 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • J. Barańska, P. Wlodawer, Influence of temperature on the composition of fatty acids and on lipogenesis in frog tissues, „Comparative Biochemistry and Physiology”, 28 (2), 1969, s. 553–570, DOI10.1016/0010-406x(69)92089-1, PMID4388487 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • Paulina Wlodawer, Zofia Bogusławska, Biosynthesis of lipids in subcellular fractions of frog liver, „Comparative Biochemistry and Physiology”, 29 (2), 1969, s. 525–538, DOI10.1016/0010-406X(69)91604-1 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • P. Wlodawer, B. Samuelsson, On the organization and mechanism of prostaglandin synthetase, „Journal of Biological Chemistry”, 248 (16), 1973, s. 5673–5678, DOI10.1016/S0021-9258(19)43558-8, PMID4723909 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • L.J. Marnett, P. Wlodawer, B. Samuelsson, Co-oxygenation of organic substrates by the prostaglandin synthetase of sheep vesicular gland, „Journal of Biological Chemistry”, 250 (21), 1975, s. 8510–8517, DOI10.1016/S0021-9258(19)40789-8, PMID811656 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • P. Wlodawer, S. Hammarström, Some properties of prostacyclin synthase from pig aorta, „FEBS Letters”, 97 (1), 1979, s. 32–36, DOI10.1016/0014-5793(79)80045-9, PMID367815 [dostęp 2021-05-12] (ang.).
  • P. Wlodawer, S. Hammarström, Conversions of prostaglandin endoperoxides by prostacyclin synthase from pig aorta, „Prostaglandins”, 19 (6), 1980, s. 969–976, DOI10.1016/0090-6980(80)90129-x, PMID6992239 [dostęp 2021-05-12] (ang.).

Bibliografia

  • Jolanta Barańska: Paulina Włodawer. www.nenckifoundation.eu, 2013. [dostęp 2016-06-30].