Mgławica Tarantula: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawa przek., WP:SK, ilustracja, kat. |
|||
| Linia 25: | Linia 25: | ||
[[Plik:30 Doradus, Tarantula Nebula.jpg|mały|lewo|Zbliżenie z [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a|Teleskopu Hubble’a]]]] |
[[Plik:30 Doradus, Tarantula Nebula.jpg|mały|lewo|Zbliżenie z [[Kosmiczny Teleskop Hubble’a|Teleskopu Hubble’a]]]] |
||
[[Plik:A New View of the Tarantula Nebula.jpg|mały|lewo|Mgławica Tarantula w zakresach fal: od podczerwieni ([[Kosmiczny Teleskop Spitzera|Spitzer]]) przez światło widzialne (Hubble) po promieniowanie rentgenowskie ([[Teleskop kosmiczny Chandra|Chandra]])]] |
[[Plik:A New View of the Tarantula Nebula.jpg|mały|lewo|Mgławica Tarantula w zakresach fal: od podczerwieni ([[Kosmiczny Teleskop Spitzera|Spitzer]]) przez światło widzialne (Hubble) po promieniowanie rentgenowskie ([[Teleskop kosmiczny Chandra|Chandra]])]] |
||
Jej średnica kątowa 20' na niebie odpowiada w rzeczywistości około 1000 [[rok świetlny|lat świetlnych]]. [[Masa (fizyka)|Masa]] mgławicy jest równa co najmniej 3000 [[masa Słońca|mas Słońca]]. Mgławica Tarantula ma [[obserwowana wielkość gwiazdowa|widomą wielkość gwiazdową]] 8, co przy odległości mgławicy (c.a. 170 000 – 179 000 lat świetlnych) oznacza bardzo jasny obiekt<ref>{{Cytuj |url = http://astronomia.hekko.pl/galaktyki/obloki_magellana/ngc2070.html |tytuł = NGC 2070 – Mgławica Tarantula |opublikowany = astronomia.hekko.pl |data dostępu = 2016-02-10}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://messier.seds.org/xtra/ngc/n2070.html |tytuł = NGC 2070, the Tarantula Nebula (30 Doradus) |opublikowany = messier.seds.org |data dostępu = 2016-02-10 |autor = Hartmut Frommert, Christine Kronberg}}</ref>. Gdyby obiekt ten znajdował się w takiej odległości od Ziemi jak [[Wielka Mgławica w Orionie|Mgławica Oriona]] (1300 lat świetlnych), to na ziemskim niebie rozciągałby się na szerokość kątową 60 Księżyców i byłby na tyle jasny, aby w nocy rzucać cień{{r|scdaily}}. |
Jej średnica kątowa 20' na niebie odpowiada w rzeczywistości około 1000 [[rok świetlny|lat świetlnych]]. [[Masa (fizyka)|Masa]] mgławicy jest równa co najmniej 3000 [[masa Słońca|mas Słońca]]. Mgławica Tarantula ma [[obserwowana wielkość gwiazdowa|widomą wielkość gwiazdową]] 8, co przy odległości mgławicy (c.a. 170 000 – 179 000 lat świetlnych) oznacza bardzo jasny obiekt<ref>{{Cytuj |url = http://archive.is/20160217150117/http://astronomia.hekko.pl/galaktyki/obloki_magellana/ngc2070.html |tytuł = NGC 2070 – Mgławica Tarantula |opublikowany = astronomia.hekko.pl |data dostępu = 2016-02-10}}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://messier.seds.org/xtra/ngc/n2070.html |tytuł = NGC 2070, the Tarantula Nebula (30 Doradus) |opublikowany = messier.seds.org |data dostępu = 2016-02-10 |autor = Hartmut Frommert, Christine Kronberg}}</ref>. Gdyby obiekt ten znajdował się w takiej odległości od Ziemi jak [[Wielka Mgławica w Orionie|Mgławica Oriona]] (1300 lat świetlnych), to na ziemskim niebie rozciągałby się na szerokość kątową 60 Księżyców i byłby na tyle jasny, aby w nocy rzucać cień{{r|scdaily}}. |
||
Jest to najbardziej aktywny obszar gwiazdotwórczy w całej [[Grupa Lokalna Galaktyk|Grupie Lokalnej]]. W centrum mgławicy znajduje się młoda gromada masywnych gwiazd skatalogowana jako [[R136]]. To właśnie intensywne promieniowanie i silny [[wiatr gwiazdowy|wiatr]] pochodzące z tej gromady tworzą poświatę mgławicy oraz kształtują jej włókna. Znajdujący się w mgławicy gaz poprzez owe wiatry oraz wybuchy [[Supernowa|supernowych]] został podgrzany do temperatury milionów stopni, stając się źródłem [[promieniowanie rentgenowskie|promieniowania rentgenowskiego]]. |
Jest to najbardziej aktywny obszar gwiazdotwórczy w całej [[Grupa Lokalna Galaktyk|Grupie Lokalnej]]. W centrum mgławicy znajduje się młoda gromada masywnych gwiazd skatalogowana jako [[R136]]. To właśnie intensywne promieniowanie i silny [[wiatr gwiazdowy|wiatr]] pochodzące z tej gromady tworzą poświatę mgławicy oraz kształtują jej włókna. Znajdujący się w mgławicy gaz poprzez owe wiatry oraz wybuchy [[Supernowa|supernowych]] został podgrzany do temperatury milionów stopni, stając się źródłem [[promieniowanie rentgenowskie|promieniowania rentgenowskiego]]. |
||
Wersja z 23:42, 30 maj 2021
 Mgławica Tarantula (ESO) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
5 grudnia 1751 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ | |
| Rektascensja |
05h 38m 36,0s[1] |
| Deklinacja |
–69° 05′ 11″[1] |
| Odległość | |
| Jasność pozorna mgławicy |
8m |
| Rozmiary kątowe |
40' × 25' |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
1000 ly |
| Alternatywne oznaczenia | |
| NGC 2070, 30 Doradus, ESO 57-EN6, LHA 120-N 157A | |
Mgławica Tarantula (również NGC 2070, 30 Doradus) – wielka mgławica (obszar H II) w Wielkim Obłoku Magellana. Znajduje się w konstelacji Złotej Ryby. Mgławica Tarantula po raz pierwszy została skatalogowana jako gwiazda 30 Doradus. 5 grudnia 1751 roku Nicolas-Louis de Lacaille uznał ją za mgławicę. Nazwa Tarantula nawiązuje do tego, że jej świetliste włókna przypominają nogi pająka[2].
Jej średnica kątowa 20' na niebie odpowiada w rzeczywistości około 1000 lat świetlnych. Masa mgławicy jest równa co najmniej 3000 mas Słońca. Mgławica Tarantula ma widomą wielkość gwiazdową 8, co przy odległości mgławicy (c.a. 170 000 – 179 000 lat świetlnych) oznacza bardzo jasny obiekt[3][4]. Gdyby obiekt ten znajdował się w takiej odległości od Ziemi jak Mgławica Oriona (1300 lat świetlnych), to na ziemskim niebie rozciągałby się na szerokość kątową 60 Księżyców i byłby na tyle jasny, aby w nocy rzucać cień[5].
Jest to najbardziej aktywny obszar gwiazdotwórczy w całej Grupie Lokalnej. W centrum mgławicy znajduje się młoda gromada masywnych gwiazd skatalogowana jako R136. To właśnie intensywne promieniowanie i silny wiatr pochodzące z tej gromady tworzą poświatę mgławicy oraz kształtują jej włókna. Znajdujący się w mgławicy gaz poprzez owe wiatry oraz wybuchy supernowych został podgrzany do temperatury milionów stopni, stając się źródłem promieniowania rentgenowskiego.
Mgławica Tarantula zawiera także inne młode gromady gwiazd, jak również ciemne obłoki, rozciągnięte i postrzępione włókna gazu, zwarte mgławice emisyjne, niemal sferyczne pozostałości po supernowych oraz superbąble otaczające gorące gwiazdy. Na obrzeżach mgławicy znajduje się w niej również najbliższa od czasów odkrycia teleskopu supernowa – SN 1987A.
Zobacz też
- Hodge 301 – gromada gwiazd w Mgławicy Tarantula
Przypisy
- ↑ a b Mgławica Tarantula w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ Nowy obraz mgławicy Tarantula wykonany przez Hubble, Chandrę i Spitzera. tłumaczenie: NASA Chandra, 2012-04-17. [dostęp 2012-04-18].
- ↑ NGC 2070 – Mgławica Tarantula [online], astronomia.hekko.pl [dostęp 2016-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-17].
- ↑ Hartmut Frommert, Christine Kronberg, NGC 2070, the Tarantula Nebula (30 Doradus) [online], messier.seds.org [dostęp 2016-02-10].
- ↑ Drama In The Heart Of The Tarantula Nebula. Science Daily, 2008-12-11. [dostęp 2008-12-13]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Mgławica Tarantula w bazie SIMBAD (ang.)
- 30 Doradus na HubbleSite (ang.)