Akilia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
infobox, WP:SK+Bn
Wojtek 1956 (dyskusja | edycje)
m lit.
Linia 22: Linia 22:


== Geologia ==
== Geologia ==
Wspomniane skały stanowią części [[Skały metamorficzne|metamorficznej]] sekwencji supracrustalnej ulokowanej na południowym zachodzie wyspy. Datuje się ją na nie młodszą, niż 3,85 miliarda lat, co oznacza [[eon]] [[hadeik]]. Wynik opiera się o wiek pasma [[Skały magmowe|magmowego]] przecinającego skałę<ref>Manning, CE, Mojzsis, SJ, Harrison, TM (2006) ''Geology, age and origin of supracrustal rocks at Akilia, West Greenland''. American Journal of Science, v. 206, s. 303–366.</ref>. Sekwencja suprakrustalna zawiera warstwy bogate w żelazo i krzem, co interpretuje się różnie: jako konkrecje żelaziste ([[banded iron formation]]), osady chemiczne z [[komin hydrotermalny|kominów hydrotermalnych]] bądź osadów cieków hydrotermalnych. Obecny w skale węgiel w postaci [[grafit]]u wykazuje niską zawartość izotopu <sup>13</sup>C<ref name="mojzsis" />, co może sugerować powstanie jako lekka izotopowo materia organiczna powstała dzięki organizmom żywym<ref>Schidlowski, M (1988) ''A 3,850-Million-Year Isotopic Record of Life From Carbon in Sedimentary-Rocks''. Nature, v. 333, s. 313–318.</ref>. Jednak taka interpretacja napotyka trudności z powodu [[metamorfizm]]u wysokiego stopnia, który objął Akilię po uformowaniu się. Pochodzenie osadów, wiek i zawartość węgla w skałach zakwestionowano<ref>Myers, JS, Crowley, JL (2000) ''Vestiges of life in the oldest Greenland rocks? A review of early Archean geology in the Godthåbsfjord region, and reappraisal of field evidence for >3850 Ma life on Akilia''. Precambrian Research, v. 103, p. 101-124.</ref><ref>Fedo, CM, Whitehouse, MJ (2002) ''Metasomatic origin of quartz-pyroxene rock, Akilia, Greenland, and implications for Earth’s earliest life''. Science, v. 296, p. 1448-1452.</ref><ref>Lepland, A, van Zuilen, M, Arrhenius, G, Whitehouse, M, Fedo, C (2005) ''Questioning the evidence for Earth’s earliest life–Akilia revisited''. Geology, v. 33, p. 77-79.</ref>.
Wspomniane skały stanowią części [[Skały metamorficzne|metamorficznej]] sekwencji suprakrustalnej ulokowanej na południowym zachodzie wyspy. Datuje się ją na nie młodszą, niż 3,85 miliarda lat, co oznacza [[eon]] [[hadeik]]. Wynik opiera się o wiek pasma [[Skały magmowe|magmowego]] przecinającego skałę<ref>Manning, CE, Mojzsis, SJ, Harrison, TM (2006) ''Geology, age and origin of supracrustal rocks at Akilia, West Greenland''. American Journal of Science, v. 206, s. 303–366.</ref>. Sekwencja suprakrustalna zawiera warstwy bogate w żelazo i krzem, co interpretuje się różnie: jako konkrecje żelaziste ([[banded iron formation]]), osady chemiczne z [[komin hydrotermalny|kominów hydrotermalnych]] bądź osadów cieków hydrotermalnych. Obecny w skale węgiel w postaci [[grafit]]u wykazuje niską zawartość izotopu <sup>13</sup>C<ref name="mojzsis" />, co może sugerować powstanie jako lekka izotopowo materia organiczna powstała dzięki organizmom żywym<ref>Schidlowski, M (1988) ''A 3,850-Million-Year Isotopic Record of Life From Carbon in Sedimentary-Rocks''. Nature, v. 333, s. 313–318.</ref>. Jednak taka interpretacja napotyka trudności z powodu [[metamorfizm]]u wysokiego stopnia, który objął Akilię po uformowaniu się. Pochodzenie osadów, wiek i zawartość węgla w skałach zakwestionowano<ref>Myers, JS, Crowley, JL (2000) ''Vestiges of life in the oldest Greenland rocks? A review of early Archean geology in the Godthåbsfjord region, and reappraisal of field evidence for >3850 Ma life on Akilia''. Precambrian Research, v. 103, p. 101-124.</ref><ref>Fedo, CM, Whitehouse, MJ (2002) ''Metasomatic origin of quartz-pyroxene rock, Akilia, Greenland, and implications for Earth’s earliest life''. Science, v. 296, p. 1448-1452.</ref><ref>Lepland, A, van Zuilen, M, Arrhenius, G, Whitehouse, M, Fedo, C (2005) ''Questioning the evidence for Earth’s earliest life–Akilia revisited''. Geology, v. 33, p. 77-79.</ref>.


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 09:05, 7 cze 2021

Akilia
Kontynent

Ameryka Północna

Państwo

 Dania

Terytorium zależne

 Grenlandia

Położenie na mapie Grenlandii
Mapa konturowa Grenlandii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Akilia”
63°56′23″N 51°40′29″W/63,939722 -51,674722

Akiliawyspa na południowym zachodzie Grenlandii, około 22 km na południe od Nuuk (Godthåb). Znajdują się na niej formacje skalne zawierające skały osadowe uważane za najstarsze na Ziemi[1][2] i być może najstarszy dowód na istnienie życia na Ziemi[3].

Geologia

Wspomniane skały stanowią części metamorficznej sekwencji suprakrustalnej ulokowanej na południowym zachodzie wyspy. Datuje się ją na nie młodszą, niż 3,85 miliarda lat, co oznacza eon hadeik. Wynik opiera się o wiek pasma magmowego przecinającego skałę[4]. Sekwencja suprakrustalna zawiera warstwy bogate w żelazo i krzem, co interpretuje się różnie: jako konkrecje żelaziste (banded iron formation), osady chemiczne z kominów hydrotermalnych bądź osadów cieków hydrotermalnych. Obecny w skale węgiel w postaci grafitu wykazuje niską zawartość izotopu 13C[3], co może sugerować powstanie jako lekka izotopowo materia organiczna powstała dzięki organizmom żywym[5]. Jednak taka interpretacja napotyka trudności z powodu metamorfizmu wysokiego stopnia, który objął Akilię po uformowaniu się. Pochodzenie osadów, wiek i zawartość węgla w skałach zakwestionowano[6][7][8].

Przypisy

  1. McGregor, VR, Mason, B 1977 Petrogenesis and geochemistry of metabasaltic and metasedimentary enclaves in the Amîtsoq gneisses, West Greenland. American Mineralogist, v. 62, p. 887-904.
  2. Nutman AP, Mojzsis, SJ, Friend, CRL (1997) Recognition of ≥3850 Ma water-lain sediments in West Greenland and their significance for the early Archaean Earth. Geochimica et Cosmochimica Acta, v. 61, p. 2475-2484.
  3. a b Mojzsis, SJ, Arrhenius, G, McKeegan, KD, Harrison, TM, Nutman, AP, Friend, CRL (1996) Evidence for life on Earth before 3,800 million years ago. Nature, v. 384, p. 55-59.
  4. Manning, CE, Mojzsis, SJ, Harrison, TM (2006) Geology, age and origin of supracrustal rocks at Akilia, West Greenland. American Journal of Science, v. 206, s. 303–366.
  5. Schidlowski, M (1988) A 3,850-Million-Year Isotopic Record of Life From Carbon in Sedimentary-Rocks. Nature, v. 333, s. 313–318.
  6. Myers, JS, Crowley, JL (2000) Vestiges of life in the oldest Greenland rocks? A review of early Archean geology in the Godthåbsfjord region, and reappraisal of field evidence for >3850 Ma life on Akilia. Precambrian Research, v. 103, p. 101-124.
  7. Fedo, CM, Whitehouse, MJ (2002) Metasomatic origin of quartz-pyroxene rock, Akilia, Greenland, and implications for Earth’s earliest life. Science, v. 296, p. 1448-1452.
  8. Lepland, A, van Zuilen, M, Arrhenius, G, Whitehouse, M, Fedo, C (2005) Questioning the evidence for Earth’s earliest life–Akilia revisited. Geology, v. 33, p. 77-79.