Pemikan: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonu dopracować na podstawie edycji Specjalna:Diff/38481575 |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{dopracować|przypisy=2014-01}} |
|||
{{Dopracować|więcej przypisów}} |
|||
[[Plik:Pemmican.jpg|thumb|right|Tradycyjna metoda suszenia mięsa]] |
[[Plik:Pemmican.jpg|thumb|right|Tradycyjna metoda suszenia mięsa]] |
||
'''Pemikan''' ([[język kri|kri]] ''pimîhkân'', ''pemmicane'', czyli tłuszcz) – suszone mięso. Nazwą tą określa się zakonserwowane przez suszenie na słońcu chude mięso upolowanych zwierząt (najczęściej [[bizon amerykański|bizonów]], [[łoś|łosi]] lub [[jeleń|jeleni]]) lub ryb<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Zuzanna Kaszkur, Illuminatio |tytuł = Dzika strona jedzenia : utracone ogniwa zdrowego odżywiania |data = 2014 |data dostępu = 2021-04-07 |isbn = 978-83-63965-50-1 |miejsce = Białystok |wydawca = Illuminatio |oclc = 892606983}}</ref>, pokrojone w cienkie paski lub plastry, następnie rozdrobnione, wymieszane z bizonim [[Łój (surowiec)|łojem]] i kwaśnymi jagodami lub suszonymi [[Jabłoń niska|rajskimi jabłkami]]<ref name=":0" />, po czym umieszczane w zszytych ze skóry jeleni długich, wąskich rurkach<ref name=":0" /> lub bochenkach<ref name="Indianie Lakota Sioux: Pożywienie Lakotów">{{Cytuj | url = http://web2.airmail.net/~/z1523814/_LAKOTA_SIOUX.htm | tytuł = Indianie Lakota Sioux: Pożywienie Lakotów | autor = Zbigniew Olszewski | data dostępu = 2013-10-07}}</ref>. Skórzany wałek wypełniony pemikanem potrafił osiągać długość 90 cm<ref name=":0" />. |
'''Pemikan''' ([[język kri|kri]] ''pimîhkân'', ''pemmicane'', czyli tłuszcz) – suszone mięso. Nazwą tą określa się zakonserwowane przez suszenie na słońcu chude mięso upolowanych zwierząt (najczęściej [[bizon amerykański|bizonów]], [[łoś|łosi]] lub [[jeleń|jeleni]]) lub ryb<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Zuzanna Kaszkur, Illuminatio |tytuł = Dzika strona jedzenia : utracone ogniwa zdrowego odżywiania |data = 2014 |data dostępu = 2021-04-07 |isbn = 978-83-63965-50-1 |miejsce = Białystok |wydawca = Illuminatio |oclc = 892606983}}</ref>, pokrojone w cienkie paski lub plastry, następnie rozdrobnione, wymieszane z bizonim [[Łój (surowiec)|łojem]] i kwaśnymi jagodami lub suszonymi [[Jabłoń niska|rajskimi jabłkami]]<ref name=":0" />, po czym umieszczane w zszytych ze skóry jeleni długich, wąskich rurkach<ref name=":0" /> lub bochenkach<ref name="Indianie Lakota Sioux: Pożywienie Lakotów">{{Cytuj | url = http://web2.airmail.net/~/z1523814/_LAKOTA_SIOUX.htm | tytuł = Indianie Lakota Sioux: Pożywienie Lakotów | autor = Zbigniew Olszewski | data dostępu = 2013-10-07}}</ref>. Skórzany wałek wypełniony pemikanem potrafił osiągać długość 90 cm<ref name=":0" />. |
||
Wersja z 14:47, 16 cze 2021
 |
Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Pemikan (kri pimîhkân, pemmicane, czyli tłuszcz) – suszone mięso. Nazwą tą określa się zakonserwowane przez suszenie na słońcu chude mięso upolowanych zwierząt (najczęściej bizonów, łosi lub jeleni) lub ryb[1], pokrojone w cienkie paski lub plastry, następnie rozdrobnione, wymieszane z bizonim łojem i kwaśnymi jagodami lub suszonymi rajskimi jabłkami[1], po czym umieszczane w zszytych ze skóry jeleni długich, wąskich rurkach[1] lub bochenkach[2]. Skórzany wałek wypełniony pemikanem potrafił osiągać długość 90 cm[1].
Taka metoda przygotowywania mięsa stosowana była powszechnie przez Indian północnoamerykańskich żyjących w rejonie Wielkich Jezior i Wielkich Równin. Tak zakonserwowane mięso mogło być przechowywane przez długi czas, nawet kilka miesięcy. Było też wygodne w użyciu w trakcie wielodniowych wypraw łowieckich lub wojennych poza obozowisko. Metoda ta umożliwiała także bardziej racjonalne korzystanie z mięsa upolowanych zwierząt. Indianie jeszcze przed erą podbojów Ameryki przez Europejczyków, czyli przed uzyskaniem dostępu do broni palnej, potrafili upolować w krótkim czasie dużą liczbę zwierząt, a więc większość pochodzącego z nich mięsa bez znajomości sposobu jego konserwacji w krótkim czasie popsułaby się i zmarnowała.
Pierwotny lud południowoafrykański, Buszmeni, znał podobne metody konserwacji, a otrzymywany przez nich produkt nazywał się biltong. Współcześnie tą nazwą w RPA określa się jednak po prostu lekko posolone i wysuszone plastry wołowiny lub mięsa strusia.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Zuzanna Kaszkur, Illuminatio, Dzika strona jedzenia : utracone ogniwa zdrowego odżywiania, Białystok: Illuminatio, 2014, ISBN 978-83-63965-50-1, OCLC 892606983 [dostęp 2021-04-07].
- ↑ Zbigniew Olszewski, Indianie Lakota Sioux: Pożywienie Lakotów [online] [dostęp 2013-10-07].
Linki zewnętrzne
- Marek Cichomski: Indiańska kuchnia, czyli niuchając po indiańskich garach
- Lawrence J. Barkwell: Pemmican: How the Metis Make Pemmican (ang.)