Tutkarz gruszowiec: Różnice pomiędzy wersjami

	Rhynchites giganteus
	Krynicki, 1832
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	ryjkowce
Rodzina	tutkarzowate
Podrodzina	Rhynchitinae
Plemię	Rhynchitini
Podplemię	Rhynchitina
Rodzaj	Rhynchites
Podrodzaj	Rhynchites (Epirhynchites)
Gatunek	Rhynchites (Epirhynchites) giganteus
Synonimy
	Attelabus versicolor O.G. Costa, 1839; Rhynchites emgei Stierlin, 1890; Rhynchites pyri Motschulsky, 1853; Rhynchites rectirostris Gyllenhal, 1833; Rhynchites vestitus Rey, 1893;
	Attelabus versicolor O.G. Costa, 1839; Rhynchites emgei Stierlin, 1890; Rhynchites pyri Motschulsky, 1853; Rhynchites rectirostris Gyllenhal, 1833; Rhynchites vestitus Rey, 1893;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 18:59, 19 lip 2021

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.

Rhynchites giganteus – gatunek chrząszcza z rodziny tutkarzowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Półwyspu Iberyjskiego po Syberię i Chiny. Żeruje na drzewach i krzewach z rodziny różowatych.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1832 roku przez Jana Krynickiego^[1].

Morfologia

Chrząszcz o ciele długości od 6,5 do 9 mm i metalicznie połyskującym oskórku o ciemnozielonej, brązowej lub purpurowej barwie. Owłosienie ciała ma gęste, na pokrywach stosunkowo krótkie i półwzniesione, w kątach tylnych przedplecza oraz na tarczce i zewnętrznych powierzchniach ud białawe^[2].

Ryjek ma równoległe boki, tylko u wierzchołka lekko rozszerzone. Rzeźbią go gęste, owalne, głębokie punkty, zlewające się w zmarszczki. U samicy ryjek jest prosty i tak długi jak głowa i przedplecze razem wzięte. U samca jest łukowato zakrzywiony i może być dłuższy. Czułki u samicy wyrastają w połowie długości ryjka, u samca zaś za nią. Ostatni człon czułków jest stożkowato zwieńczony. Głowa u samca jest punktowana gęsto, u samicy rzadziej^[2].

U samca przedplecze jest wyraźnie wypukłe, po bokach zaokrąglone i za przednim brzegiem wyraźnie przewężone, u samicy jest bardzo nieznacznie wypukłe i słabo zaokrąglone z niewielkim przewężeniem za przednim brzegiem. Samiec ma po bokach przedtułowia płaskie wzgórki. Zarys tarczki jest prostokątny. Pokrywy mają bardzo słabo widoczne rzędy z dużymi, miejscami zlanymi w owalne jamki punktami oraz płaskie, znacznie szersze od rzędów, nieregularnie punktowane międzyrzędy. Słabo widoczny rząd dziewiąty dochodzi do wierzchołka pokryw. Odnóża u obu płci mają po dwa kolce na wierzchołkach goleni^[2].

Ekologia i występowanie

Owady dorosłe aktywne są od kwietnia do września. Są foliofagami żerującymi na liściach i pąkach drzew i krzewów z rodziny różowatych. Od maja do sierpnia samice składają jaja do młodych owoców, w których rozwijać się będą larwy^[2]. Do roślin pokarmowych larw należą głogi, grusze, jabłonie i śliwy, w tym odmiany uprawne^[3]. Larwa jest stadium zimującym. Przepoczwarczenie następuje wczesną wiosną^[2].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Francji, Austrii, Włoch, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Grecji oraz europejskich części Rosji i Turcji^[1]^[3]. W Azji zamieszkuje azjatycką część Turcji^[4], Gruzję, Armenię, Azerbejdżan^[3], Syberię^[4], Kazachstan, Uzbekistan, Iran oraz Chiny^[3]. Występowanie tego gatunku w Polsce jest wątpliwe. Na początku XX wieku dwa okazy z Warszawy oznaczone jako R. giganteus znajdowały się w zbiorze Ludwika Fryderyka Hildta, jednak zniszczony on został w trakcie II wojny światowej^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b Rhynchites (Epirhynchites) giganteus Krynicki, 1832. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-07-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.
↑ ^a ^b ^c ^d Hassan Ghahari, Enzo Colonnelli. An Annotated Catalogue of the Iranian Attelabidae (Coleoptera: Curculionoidea). „Journal of the Entomological Research Society”. 21 (2), s. 225-241, 2019. ISSN 2651-3579.
↑ ^a ^b ^c B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 18. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. Warszawa: 1992.

[fe-1] Rhynchites (Epirhynchites) giganteus Krynicki, 1832. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-07-19].

[Cmoluch-2] Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.

[cat-3] Hassan Ghahari, Enzo Colonnelli. An Annotated Catalogue of the Iranian Attelabidae (Coleoptera: Curculionoidea). „Journal of the Entomological Research Society”. 21 (2), s. 225-241, 2019. ISSN 2651-3579.

[Burakowskietal-4] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski. Tom XXIII, zeszyt 18. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. Warszawa: 1992.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 40: / Linia 40: @@
 Chrząszcz o ciele długości od 6,5 do 9 mm i metalicznie połyskującym oskórku o ciemnozielonej, brązowej lub purpurowej barwie. Owłosienie ciała ma gęste, na [[pokrywy (entomologia)|pokrywach]] stosunkowo krótkie i półwzniesione, w kątach tylnych przedplecza oraz na tarczce i zewnętrznych powierzchniach ud białawe{{r|Cmoluch}}.
-Ryjek ma równoległe boki, tylko u wierzchołka lekko rozszerzone. Rzeźbią gęste, owalne, głębokie punkty, zlewające się w zmarszczki. U samicy ryjek jest prosty i tak długi jak głowa i przedplecze razem wzięte. U samca jest łukowato zakrzywiony i może być dłuższy. [[Czułki]] u samicy wyrastają w połowie długości ryjka, u samca zaś za nią. Ostatni człon czułków jest stożkowato zwieńczony. [[Głowa owadów|Głowa]] u samca jest punktowana gęsto, u samicy rzadziej{{r|Cmoluch}}.
+Ryjek ma równoległe boki, tylko u wierzchołka lekko rozszerzone. Rzeźbią go gęste, owalne, głębokie punkty, zlewające się w zmarszczki. U samicy ryjek jest prosty i tak długi jak głowa i przedplecze razem wzięte. U samca jest łukowato zakrzywiony i może być dłuższy. [[Czułki]] u samicy wyrastają w połowie długości ryjka, u samca zaś za nią. Ostatni człon czułków jest stożkowato zwieńczony. [[Głowa owadów|Głowa]] u samca jest punktowana gęsto, u samicy rzadziej{{r|Cmoluch}}.
-U samca [[przedplecze]] jest wyraźnie wypukłe, po bokach zaokrąglone i za przednim brzegiem wyraźnie przewężone, u samicy jest bardzo nieznacznie wypukłe i słabo zaokrąglone z niewielkim przewężeniem za przednim brzegiem. Samiec ma po bokach [[przedtułów|przedtułowia]] płaskie wzgórki. Zarys [[tarczka (anatomia owadów)|tarczki]] jest prostokątny. [[Pokrywy (entomologia)|Pokrywy]] mają bardzo słabo widoczne rzędy z dużymi, miejscami zlanymi w owalne jamki punktami punktami oraz płaskie, znacznie szersze od rzędów, nieregularnie punktowane międzyrzędy. Słabo widoczny rząd dziewiąty dochodzi do wierzchołka pokryw. [[Odnóża]] u obu płci mają po dwa kolce na wierzchołkach [[goleń|goleni]]{{r|Cmoluch}}.
+U samca [[przedplecze]] jest wyraźnie wypukłe, po bokach zaokrąglone i za przednim brzegiem wyraźnie przewężone, u samicy jest bardzo nieznacznie wypukłe i słabo zaokrąglone z niewielkim przewężeniem za przednim brzegiem. Samiec ma po bokach [[przedtułów|przedtułowia]] płaskie wzgórki. Zarys [[tarczka (anatomia owadów)|tarczki]] jest prostokątny. [[Pokrywy (entomologia)|Pokrywy]] mają bardzo słabo widoczne rzędy z dużymi, miejscami zlanymi w owalne jamki punktami oraz płaskie, znacznie szersze od rzędów, nieregularnie punktowane międzyrzędy. Słabo widoczny rząd dziewiąty dochodzi do wierzchołka pokryw. [[Odnóża]] u obu płci mają po dwa kolce na wierzchołkach [[goleń|goleni]]{{r|Cmoluch}}.
 == Ekologia i występowanie ==