Pole Marsowe (Petersburg): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Linia 23: Linia 23:
Po lutym 1917 r. Pole Marsowe stało się miejscem pamięci poległych uczestników rewolucji. 23 marca/[[5 kwietnia]] [[1917]] na placu odbył się uroczysty pogrzeb 184 bojowników, którzy zginęli w starciach z wojskami lojalnymi wobec obalonego cara. Na uroczystość pogrzebową przybyło ok. 800 tys. osób<ref name="Olga Małecka-Malcew">Olga Małecka-Malcew (pod redakcją), ''Petersburg'', seria wydawnicza Miasta Marzeń (Biblioteka Gazety Wyborczej)</ref>. 18 czerwca/1 lipca 1917 r. na Polu Marsowym odbyła się demonstracja<ref name=":1" />, która zgromadziła od 400 tys.<ref>M. Wilk, ''Petersburg. Stara i nowa historia'', Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 247.</ref> do pół miliona uczestników<ref name=":1" />. Demonstracja miała być aktem poparcia dla nowej ofensywy rosyjskiej armii, byli na niej obecni przedstawiciele Rządu Tymczasowego oraz głównych partii robotniczych. Wbrew oczekiwaniom organizatorów większość zgromadzonych przybyła na miejsce z transparentami domagającymi się przekazania władzy w ręce rad, rezygnacji z ofensywy i usunięcia z rządu ministrów-kapitalistów<ref>M. Wilk, ''Petersburg. Stara i nowa historia'', Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 247.</ref>.
Po lutym 1917 r. Pole Marsowe stało się miejscem pamięci poległych uczestników rewolucji. 23 marca/[[5 kwietnia]] [[1917]] na placu odbył się uroczysty pogrzeb 184 bojowników, którzy zginęli w starciach z wojskami lojalnymi wobec obalonego cara. Na uroczystość pogrzebową przybyło ok. 800 tys. osób<ref name="Olga Małecka-Malcew">Olga Małecka-Malcew (pod redakcją), ''Petersburg'', seria wydawnicza Miasta Marzeń (Biblioteka Gazety Wyborczej)</ref>. 18 czerwca/1 lipca 1917 r. na Polu Marsowym odbyła się demonstracja<ref name=":1" />, która zgromadziła od 400 tys.<ref>M. Wilk, ''Petersburg. Stara i nowa historia'', Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 247.</ref> do pół miliona uczestników<ref name=":1" />. Demonstracja miała być aktem poparcia dla nowej ofensywy rosyjskiej armii, byli na niej obecni przedstawiciele Rządu Tymczasowego oraz głównych partii robotniczych. Wbrew oczekiwaniom organizatorów większość zgromadzonych przybyła na miejsce z transparentami domagającymi się przekazania władzy w ręce rad, rezygnacji z ofensywy i usunięcia z rządu ministrów-kapitalistów<ref>M. Wilk, ''Petersburg. Stara i nowa historia'', Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 247.</ref>.
[[Plik:2020-03-28 - Field of Mars - Photo 2.jpg|mały|Pomnik rewolucjonistów na Polu Marsowym - wieczny ogień]]
[[Plik:2020-03-28 - Field of Mars - Photo 2.jpg|mały|Pomnik rewolucjonistów na Polu Marsowym - wieczny ogień]]
Po zwycięstwie [[Rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] i podczas [[Wojna domowa w Rosji|wojny domowej w Rosji]] na Polu Marsowym chowano poległych i zmarłych działaczy bolszewickich<ref name=":1" />. W 1918 r. na Polu Marsowym zostali pochowani zabici w zamachach w 1918 r. szef Czeka w Piotrogrodzie [[Moisiej Uricki]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Моисей Соломонович Урицкий {{!}} Государственное управление в России в портретах |data dostępu = 2021-07-08 |url = http://deduhova.ru/statesman/moisej-solomonovich-uritskij/ |język = ru-RU}}</ref> komisarz ludowy prasy, propagandy i agitacji [[W. Wołodarski]], [[Strzelcy łotewscy]]<nowiki/> uczestniczący w walkach podczas [[Powstanie jarosławskie|powstania w Jarosławiu w lipcu 1918 r.]], a także ich dawny komisarz [[Siemion Nachimson]], który został w Jarosławiu rozstrzelany przez [[Biali (Rosja)|białych]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Бомбить Ярославль! |data = 2018-06-30 |data dostępu = 2021-06-29 |opublikowany = www.kommersant.ru |url = https://www.kommersant.ru/doc/3669956 |język = ru}}</ref><ref name=":1" />. W tym samym roku pochowano w tym miejscu czerwonego dowódcę [[Rudolf Siwers|Rudolfa Siwersa]]<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Энциклопедия Санкт-Петербурга: Борцам революции, памятник |data dostępu = 2021-06-29 |opublikowany = www.encspb.ru |url = http://www.encspb.ru/object/2805470579?lc=ru}}</ref>. W 1919 r. na Polu Marsowym pochowano uczestników [[Ofensywa Armii Północno-Zachodniej na Piotrogród|bitwy o Piotrogród]]<ref name=":1" />, a także poległego komisarza [[Nikołaj Tołmaczow|Nikołaja Tołmaczowa]]<ref name=":2" />. 7 listopada 1919 r. na Polu Marsowym urządzono kompleks pomnikowy ku czci poległych rewolucjonistów, według wyłonionego drogą konkursu projektu [[Lew Rudniew|Lwa Rudniewa]]<ref name=":2" />. Na granitowych płytach pomnika, otaczających płyty nagrobne, zapisano inskrypcje ku czci rosyjskich rewolucjonistów autorstwa [[Anatolij Łunaczarski|Anatolija Łunaczarskiego]]<ref name=":2" />. W porządkowaniu Pola Marsowego i urządzaniu pomnika brali udział sami mieszkańcy miasta<ref>M. Wilk, ''Petersburg. Stara i nowa historia'', Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 275.</ref>. Kolejne pochówki działaczy partyjnych i wojskowych odbywały się na Polu Marsowym jeszcze do 1933 r.<ref name=":1" /> Miejsce otrzymało również nazwę Placu Ofiar Rewolucji<ref>M. Wilk, ''Petersburg. Stara i nowa historia'', Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 278.</ref>. W [[Lata 20. XX wieku|latach 20. XX w.]] w bezpośrednim sąsiedztwie pomnika zaaranżowano ogrody miejskie. W [[1957]] pod kierunkiem architekta [[Sołomon Majofis|Sołomona Majofisa]] dokonano rekonstrukcji centralnej części pomnika. W tym samym roku zapalono na nim pierwszy w Związku Radzieckim wieczny ogień<ref name=":2" />.
Po zwycięstwie [[Rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] i podczas [[Wojna domowa w Rosji|wojny domowej w Rosji]] na Polu Marsowym chowano poległych i zmarłych działaczy bolszewickich<ref name=":1" />. W 1918 r. na Polu Marsowym zostali pochowani zabici w zamachach w 1918 r. szef Czeka w Piotrogrodzie [[Moisiej Uricki]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Моисей Соломонович Урицкий {{!}} Государственное управление в России в портретах |data dostępu = 2021-07-08 |url = http://deduhova.ru/statesman/moisej-solomonovich-uritskij/ |język = ru-RU}}</ref> komisarz ludowy prasy, propagandy i agitacji [[W. Wołodarski]], [[strzelcy łotewscy]]<nowiki/> uczestniczący w walkach podczas [[Powstanie jarosławskie|powstania w Jarosławiu w lipcu 1918 r.]], a także ich dawny komisarz [[Siemion Nachimson]], który został w Jarosławiu rozstrzelany przez [[Biali (Rosja)|białych]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Бомбить Ярославль! |data = 2018-06-30 |data dostępu = 2021-06-29 |opublikowany = www.kommersant.ru |url = https://www.kommersant.ru/doc/3669956 |język = ru}}</ref><ref name=":1" />. W tym samym roku pochowano w tym miejscu czerwonego dowódcę [[Rudolf Siwers|Rudolfa Siwersa]]<ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Энциклопедия Санкт-Петербурга: Борцам революции, памятник |data dostępu = 2021-06-29 |opublikowany = www.encspb.ru |url = http://www.encspb.ru/object/2805470579?lc=ru}}</ref>. W 1919 r. na Polu Marsowym pochowano uczestników [[Ofensywa Armii Północno-Zachodniej na Piotrogród|bitwy o Piotrogród]]<ref name=":1" />, a także poległego komisarza [[Nikołaj Tołmaczow|Nikołaja Tołmaczowa]]<ref name=":2" />. 7 listopada 1919 r. na Polu Marsowym urządzono kompleks pomnikowy ku czci poległych rewolucjonistów, według wyłonionego drogą konkursu projektu [[Lew Rudniew|Lwa Rudniewa]]<ref name=":2" />. Na granitowych płytach pomnika, otaczających płyty nagrobne, zapisano inskrypcje ku czci rosyjskich rewolucjonistów autorstwa [[Anatolij Łunaczarski|Anatolija Łunaczarskiego]]<ref name=":2" />. W porządkowaniu Pola Marsowego i urządzaniu pomnika brali udział sami mieszkańcy miasta<ref>M. Wilk, ''Petersburg. Stara i nowa historia'', Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 275.</ref>. Kolejne pochówki działaczy partyjnych i wojskowych odbywały się na Polu Marsowym jeszcze do 1933 r.<ref name=":1" /> Miejsce otrzymało również nazwę Placu Ofiar Rewolucji<ref>M. Wilk, ''Petersburg. Stara i nowa historia'', Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 278.</ref>. W [[Lata 20. XX wieku|latach 20. XX w.]] w bezpośrednim sąsiedztwie pomnika zaaranżowano ogrody miejskie. W [[1957]] pod kierunkiem architekta [[Sołomon Majofis|Sołomona Majofisa]] dokonano rekonstrukcji centralnej części pomnika. W tym samym roku zapalono na nim pierwszy w Związku Radzieckim wieczny ogień<ref name=":2" />.


=== Po 1991 r. ===
=== Po 1991 r. ===

Wersja z 13:18, 2 sie 2021

Pole Marsowe w Sankt Petersburgu – widok z lotu ptaka
Pole Marsowe – fragment pomnika Bojowników Rewolucji
Pole Marsowe – widok ogólny

Pole Marsowe[1] (ros. Марсово поле) – plac oraz park położony w centrum Petersburga, o powierzchni prawie 9 ha.

Nazwa miejsca pochodzi od rzymskiego boga wojny - Marsa. W pierwszych dekadach istnienia Petersburga była to obszerna łąka, miejsce wypoczynku mieszkańców. Na początku XIX w. teren przekształcono w plac ćwiczeń wojskowych i defilad, wtedy też utrwaliła się nazwa Pole Marsowe. W latach 1918-1940 miejsce funkcjonowało pod nazwą Placu Ofiar Rewolucji, zaś w jego centralnej części powstał pomnik bojowników rewolucji (ros. памятник Борцам революции), wokół którego urządzono park.

Położenie

Pole Marsowe położone jest w centralnej historycznej części Petersburga, pomiędzy brzegiem Mojki, która wytycza jego południową granicę, a ulicą Milionową (granica północna). Od wschodu plac ogranicza Kanał Łabędzi[1] i biegnąca wzdłuż niego ulica[2].

Historia i opis

XVIII w.

Pole Marsowe powstało na osuszonych do 1712 r. błotach, położonych niedaleko letniej rezydencji Piotra I[2]. Na terenie tym odbywały się ćwiczenia wojskowe[3], ponadto wykorzystywano go do odpoczynku, zabaw i puszczania sztucznych ogni. Wśród ludności miejsce funkcjonowało pod nazwą Potiesznoje pole. Okolica placu zaczęła zmieniać swoje oblicze po wzniesieniu Pocztowego Dworu, a następnie wykopaniu Pięknego Kanału[1] między Newą a Mojką, na brzegu którego zaczęły powstawać domy zamożnych mieszkańców miasta[2]. W latach 40. XVIII w. na polu urządzono ogród spacerowy dla carycy Elżbiety, zaprojektowany przez Bartolomeo Rastrellego i Michaiła Ziemcowa. Ogród przetrwał do 1777 r., od niego ukuta została nowa nazwa miejsca - Łąka Carycyńska (Царицын луг)[2][1]. W 1768 r. w sąsiedztwie Łąki wzniesiony został Pałac Marmurowy, przeznaczony dla Grigorija Orłowa, zwrócony ku Łące swoją elewacją południową[4]. W kolejnych latach kompleks budynków wokół Łąki dopełniły dom Nikołaja Sałtykowa (1784-1788), dom I. Bieckiego i budynek Głównej Apteki[5].

Pole Marsowe w Imperium Rosyjskim

W latach 1797-1800 car Paweł I Romanow wzniósł dla siebie nową siedzibę, usytuowaną na południowy wschód od placu - Zamek Michajłowski. Ten sam władca zmienił dotychczasową łąkę w plac przeznaczony do ćwiczeń i parad wojskowych, polecił również ustawić na nim, na południowej granicy, pomnik ku czci zwycięstw odniesionych przez Piotra Rumiancewa oraz pomnik Aleksandra Suworowa pod postacią boga Marsa[6] (obydwa zostały następnie przeniesione)[2]. Budynki położone przy placu, który od pomnika Suworowa odtąd nazywano Polem Marsowym[6], od strony zachodniej, przebudowano na koszary Pawłowskiego pułku lejbgwardii. Ostatnim nowym budynkiem wzniesionym przy placu był powstały w latach 1823-1827 dom Adaminiego[5]. Do rewolucji lutowej 1917 r. na Polu Marsowym odbywały się parady wojskowe, wydarzenia o charakterze rozrywkowym i sportowym[2].

W okresie rewolucji i w ZSRR

Po lutym 1917 r. Pole Marsowe stało się miejscem pamięci poległych uczestników rewolucji. 23 marca/5 kwietnia 1917 na placu odbył się uroczysty pogrzeb 184 bojowników, którzy zginęli w starciach z wojskami lojalnymi wobec obalonego cara. Na uroczystość pogrzebową przybyło ok. 800 tys. osób[7]. 18 czerwca/1 lipca 1917 r. na Polu Marsowym odbyła się demonstracja[5], która zgromadziła od 400 tys.[8] do pół miliona uczestników[5]. Demonstracja miała być aktem poparcia dla nowej ofensywy rosyjskiej armii, byli na niej obecni przedstawiciele Rządu Tymczasowego oraz głównych partii robotniczych. Wbrew oczekiwaniom organizatorów większość zgromadzonych przybyła na miejsce z transparentami domagającymi się przekazania władzy w ręce rad, rezygnacji z ofensywy i usunięcia z rządu ministrów-kapitalistów[9].

Pomnik rewolucjonistów na Polu Marsowym - wieczny ogień

Po zwycięstwie rewolucji październikowej i podczas wojny domowej w Rosji na Polu Marsowym chowano poległych i zmarłych działaczy bolszewickich[5]. W 1918 r. na Polu Marsowym zostali pochowani zabici w zamachach w 1918 r. szef Czeka w Piotrogrodzie Moisiej Uricki[10] komisarz ludowy prasy, propagandy i agitacji W. Wołodarski, strzelcy łotewscy uczestniczący w walkach podczas powstania w Jarosławiu w lipcu 1918 r., a także ich dawny komisarz Siemion Nachimson, który został w Jarosławiu rozstrzelany przez białych[11][5]. W tym samym roku pochowano w tym miejscu czerwonego dowódcę Rudolfa Siwersa[12]. W 1919 r. na Polu Marsowym pochowano uczestników bitwy o Piotrogród[5], a także poległego komisarza Nikołaja Tołmaczowa[12]. 7 listopada 1919 r. na Polu Marsowym urządzono kompleks pomnikowy ku czci poległych rewolucjonistów, według wyłonionego drogą konkursu projektu Lwa Rudniewa[12]. Na granitowych płytach pomnika, otaczających płyty nagrobne, zapisano inskrypcje ku czci rosyjskich rewolucjonistów autorstwa Anatolija Łunaczarskiego[12]. W porządkowaniu Pola Marsowego i urządzaniu pomnika brali udział sami mieszkańcy miasta[13]. Kolejne pochówki działaczy partyjnych i wojskowych odbywały się na Polu Marsowym jeszcze do 1933 r.[5] Miejsce otrzymało również nazwę Placu Ofiar Rewolucji[14]. W latach 20. XX w. w bezpośrednim sąsiedztwie pomnika zaaranżowano ogrody miejskie. W 1957 pod kierunkiem architekta Sołomona Majofisa dokonano rekonstrukcji centralnej części pomnika. W tym samym roku zapalono na nim pierwszy w Związku Radzieckim wieczny ogień[12].

Po 1991 r.

Zgromadzenie publiczne na Polu Marsowym, czerwiec 2017

W latach 2012-2017 Pole Marsowe było jednym z kilku miejsc w Petersburgu, gdzie możliwe było organizowanie zgromadzeń publicznych bez zgody władz, jedynie po ich poinformowaniu[15].

Przypisy

  1. ↑ a b c d M. Wilk, Petersburg. Stara i nowa historia, Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 22.
  2. ↑ a b c d e f Энциклопедия Санкт-Петербурга: Марсово поле, ансамбль [online], www.encspb.ru [dostęp 2021-06-29].
  3. ↑ Escape to Sensational St. Petersburg [online], web.archive.org, 12 maja 2008 [dostęp 2021-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-12].
  4. ↑ J. Miles, Petersburg, Wydawnictwo MAGNUM, Warszawa 2020, ISBN 9788311158627, s. 169.
  5. ↑ a b c d e f g h red. B. Piotrowski, O. Czekanowa i in., Sankt-Pietierburg. Pietrograd. Leningrad. Encikłopiediczeskij sprawocznik, Naucznoje Izdatiel'stwo Bol'szaja Rossijskaja Encikłopiedija, ISBN 5-85270-037-1, s. 365-366.
  6. ↑ a b Родина-мать сдает // Татьяна Лиханова [online], scepsis.net [dostęp 2021-06-29].
  7. ↑ Olga Małecka-Malcew (pod redakcją), Petersburg, seria wydawnicza Miasta Marzeń (Biblioteka Gazety Wyborczej)
  8. ↑ M. Wilk, Petersburg. Stara i nowa historia, Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 247.
  9. ↑ M. Wilk, Petersburg. Stara i nowa historia, Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 247.
  10. ↑ Моисей Соломонович Урицкий | Государственное управление в России в портретах [online] [dostęp 2021-07-08] (ros.).
  11. ↑ Бомбить Ярославль! [online], www.kommersant.ru, 30 czerwca 2018 [dostęp 2021-06-29] (ros.).
  12. ↑ a b c d e Энциклопедия Санкт-Петербурга: Борцам революции, памятник [online], www.encspb.ru [dostęp 2021-06-29].
  13. ↑ M. Wilk, Petersburg. Stara i nowa historia, Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 275.
  14. ↑ M. Wilk, Petersburg. Stara i nowa historia, Wyższa Szkoła Studiów Międzynarodowych, Łódź 2003, ISBN 8388504177, s. 278.
  15. ↑ Марсово поле исключили из перечня «гайд-парков» [online], www.fontanka.ru, 21 sierpnia 2017 [dostęp 2021-06-29] (ros.).

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pole_Marsowe_(Petersburg)&oldid=64212022”