Wojna rosyjsko-turecka (1787–1792): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m przenoszę szablon {{Wojna rosyjsko-turecka (1787–1792)}} na koniec artykułu
Mix321 (dyskusja | edycje)
ilustracja
Linia 26: Linia 26:
W maju-czerwcu 1787 caryca [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] przeprowadziła demonstrację siły wobec Imperium Osmańskiego po podróży [[Dniepr]]em, spotykając się na anektowanym [[Półwysep Krymski|Krymie]] z cesarzem Austrii [[Józef II Habsburg|Józefem II]]. Turcja potraktowała to wydarzenie jako jawne złamanie warunków [[Traktat w Küczük Kajnardży|traktatu w Küczük Kajnardży]] i przy poparciu dyplomacji [[Francja|Francji]] i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] w sierpniu 1787 wypowiedziała wojnę Rosji. W lutym 1788 z pomocą Katarzynie II przyszła [[Monarchia Habsburgów|Austria]].
W maju-czerwcu 1787 caryca [[Katarzyna II Wielka|Katarzyna II]] przeprowadziła demonstrację siły wobec Imperium Osmańskiego po podróży [[Dniepr]]em, spotykając się na anektowanym [[Półwysep Krymski|Krymie]] z cesarzem Austrii [[Józef II Habsburg|Józefem II]]. Turcja potraktowała to wydarzenie jako jawne złamanie warunków [[Traktat w Küczük Kajnardży|traktatu w Küczük Kajnardży]] i przy poparciu dyplomacji [[Francja|Francji]] i [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] w sierpniu 1787 wypowiedziała wojnę Rosji. W lutym 1788 z pomocą Katarzynie II przyszła [[Monarchia Habsburgów|Austria]].


[[Plik:Russian-Turkish-war 1787-1791.jpg|thumb|left|340px|Przebieg działań i warunki pokoju]]
W 1789 armia turecka opanowała [[Banat (kraina)|Banat]], podczas gdy Rosjanie uderzyli na [[Hospodarstwo Mołdawskie]]. [[Marszałek polny|Feldmarszałek]] [[Piotr Rumiancew]] zdobył [[Jassy]] i [[Chocim]]. Zimą Rosjanie pod wodzą [[Grigorij Potiomkin|Grigorija Potiomkina]] przeprowadzili długotrwałe oblężenie [[Oczaków|Oczakowa]], zakończone masakrą jego obrońców (m.in. wymordowano kobiety i dzieci). Na wieść o tej klęsce umarł [[sułtan]] [[Abdülhamid I]]. Rosjanie rozbili turecką odsiecz dla twierdz [[Bendery]] i [[Białogród nad Dniestrem|Akerman]], a austriacki feldmarszałek [[Gideon Ernst von Laudon]] zdobył [[Belgrad]]. W 1790 turecka twierdza [[Izmaił]] została zdobyta szturmem przez wojska gen. [[Aleksandr Suworow|Aleksandra Suworowa]]. Rosyjski [[admirał]] [[Fiodor Uszakow]] pobił flotę turecką w serii bitew: [[bitwa pod Fidonisi|pod Fidonisi]], [[Bitwa przy mierzei Tendra|Tendrą]], [[Bitwa w Cieśninie Kerczeńskiej|w Cieśninie Kerczeńskiej]], [[bitwa koło przylądka Kaliakra|koło przylądka Kaliakra]]. Rosjanie zdobyli też ważny port czarnomorski – [[Anapa|Anapę]]. Na domiar złego Turcy nigdy nie doczekali się pomocy [[Królestwo Prus|Prus]], z którymi zawarli 31 stycznia 1790 skierowany przeciwko Rosji i Austrii traktat zaczepny. Prusy doprowadziły jednak poprzez demonstrację militarną wobec Austrii do jej wycofania się z wojny z Turcją, co przewidywała prusko-austriacka [[konwencja w Reichenbach]] (27 lipca 1790).
W 1789 armia turecka opanowała [[Banat (kraina)|Banat]], podczas gdy Rosjanie uderzyli na [[Hospodarstwo Mołdawskie]]. [[Marszałek polny|Feldmarszałek]] [[Piotr Rumiancew]] zdobył [[Jassy]] i [[Chocim]]. Zimą Rosjanie pod wodzą [[Grigorij Potiomkin|Grigorija Potiomkina]] przeprowadzili długotrwałe oblężenie [[Oczaków|Oczakowa]], zakończone masakrą jego obrońców (m.in. wymordowano kobiety i dzieci). Na wieść o tej klęsce umarł [[sułtan]] [[Abdülhamid I]]. Rosjanie rozbili turecką odsiecz dla twierdz [[Bendery]] i [[Białogród nad Dniestrem|Akerman]], a austriacki feldmarszałek [[Gideon Ernst von Laudon]] zdobył [[Belgrad]]. W 1790 turecka twierdza [[Izmaił]] została zdobyta szturmem przez wojska gen. [[Aleksandr Suworow|Aleksandra Suworowa]]. Rosyjski [[admirał]] [[Fiodor Uszakow]] pobił flotę turecką w serii bitew: [[bitwa pod Fidonisi|pod Fidonisi]], [[Bitwa przy mierzei Tendra|Tendrą]], [[Bitwa w Cieśninie Kerczeńskiej|w Cieśninie Kerczeńskiej]], [[bitwa koło przylądka Kaliakra|koło przylądka Kaliakra]]. Rosjanie zdobyli też ważny port czarnomorski – [[Anapa|Anapę]]. Na domiar złego Turcy nigdy nie doczekali się pomocy [[Królestwo Prus|Prus]], z którymi zawarli 31 stycznia 1790 skierowany przeciwko Rosji i Austrii traktat zaczepny. Prusy doprowadziły jednak poprzez demonstrację militarną wobec Austrii do jej wycofania się z wojny z Turcją, co przewidywała prusko-austriacka [[konwencja w Reichenbach]] (27 lipca 1790).



Wersja z 19:48, 7 wrz 2021

Wojna rosyjsko-turecka 1787–1792
wojny rosyjsko-tureckie
Ilustracja
Szturm Oczakowa Januarego Suchodolskiego
Czas

12 sierpnia 1787 – 9 stycznia 1792

Miejsce

Mołdawia, Besarabia, Budziak, Serbia, Morze Czarne

Wynik

zwycięstwo Rosji
traktat w Jassach

Strony konfliktu
Imperium Rosyjskie
Austria
Imperium Osmańskie
Dowódcy
Grigorij Potiomkin
Piotr Rumiancew
Nikołaj Repnin
Aleksandr Suworow
Fiodor Uszakow
Józef II
Andreas Hadik von Futak
Ernest Laudon
Fryderyk Jozjasz Sachsen-Coburg-Saalfeld
Kodża Jusuf Pasza
Siły
nieznane nieznane
Straty
55 000
10 000
77 000
brak współrzędnych

Wojna rosyjsko-turecka 1787–1792 – wojna pomiędzy Imperium Rosyjskim a Imperium Osmańskim, które chciało odzyskać ziemie utracone w 1774, po przegranej wojnie z Rosją.

W maju-czerwcu 1787 caryca Katarzyna II przeprowadziła demonstrację siły wobec Imperium Osmańskiego po podróży Dnieprem, spotykając się na anektowanym Krymie z cesarzem Austrii Józefem II. Turcja potraktowała to wydarzenie jako jawne złamanie warunków traktatu w Küczük Kajnardży i przy poparciu dyplomacji Francji i Wielkiej Brytanii w sierpniu 1787 wypowiedziała wojnę Rosji. W lutym 1788 z pomocą Katarzynie II przyszła Austria.

Przebieg działań i warunki pokoju

W 1789 armia turecka opanowała Banat, podczas gdy Rosjanie uderzyli na Hospodarstwo Mołdawskie. Feldmarszałek Piotr Rumiancew zdobył Jassy i Chocim. Zimą Rosjanie pod wodzą Grigorija Potiomkina przeprowadzili długotrwałe oblężenie Oczakowa, zakończone masakrą jego obrońców (m.in. wymordowano kobiety i dzieci). Na wieść o tej klęsce umarł sułtan Abdülhamid I. Rosjanie rozbili turecką odsiecz dla twierdz Bendery i Akerman, a austriacki feldmarszałek Gideon Ernst von Laudon zdobył Belgrad. W 1790 turecka twierdza Izmaił została zdobyta szturmem przez wojska gen. Aleksandra Suworowa. Rosyjski admirał Fiodor Uszakow pobił flotę turecką w serii bitew: pod Fidonisi, Tendrą, w Cieśninie Kerczeńskiej, koło przylądka Kaliakra. Rosjanie zdobyli też ważny port czarnomorski – Anapę. Na domiar złego Turcy nigdy nie doczekali się pomocy Prus, z którymi zawarli 31 stycznia 1790 skierowany przeciwko Rosji i Austrii traktat zaczepny. Prusy doprowadziły jednak poprzez demonstrację militarną wobec Austrii do jej wycofania się z wojny z Turcją, co przewidywała prusko-austriacka konwencja w Reichenbach (27 lipca 1790).

Młody sułtan Selim III zmuszony był podpisać 9 stycznia 1792 traktat w Jassach, mocą którego Rosja zachowywała anektowany Krym, zdobywając Jedysan. Granicą turecko-rosyjską został Dniestr. Rosja mogła teraz przerzucić swoje armie do Rzeczypospolitej, rozpoczynając wojnę o obalenie Konstytucji 3 maja.

Zobacz też