Hipoteza wycieku laboratoryjnego COVID-19: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Dodano kategorię "Teorie spiskowe" za pomocą HotCat
„Wuhan” się odmienia, wikt:Wuhan
Linia 1: Linia 1:
{{Czy wiesz do artykułu|2}}
{{Czy wiesz do artykułu|2}}
[[Plik:Wuhan Institute of Virology main entrance.jpg|right|mały|Instytut Wirusologii w Wuhan]]
[[Plik:Wuhan Institute of Virology main entrance.jpg|right|mały|Instytut Wirusologii w Wuhanie]]
'''Hipoteza wycieku laboratoryjnego COVID-19'''<ref>{{Cytuj |tytuł = Wirus uciekł z laboratorium? Naukowcy badają źródło pandemii COVID-19 |data dostępu = 2021-08-31 |opublikowany = medonet.pl |url = https://www.medonet.pl/koronawirus/koronawirus-na-swiecie,wirus-uciekl-z-laboratorium--naukowcy-badaja-zrodlo-pandemii-covid-19,artykul,99351347.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Szef WHO: Za wcześnie na wykluczenie wycieku koronawirusa z laboratorium |data dostępu = 2021-08-31 |opublikowany = www.rp.pl |url = https://www.rp.pl/Covid-19/210719631-Szef-WHO-Za-wczesnie-na-wykluczenie-wycieku-koronawirusa-z-laboratorium.html |język = pl}}</ref> sugeruje, że [[SARS-CoV-2]] (wirus wywołujący [[COVID-19]]) wyciekł z laboratorium w [[Wuhan]] w Chinach, powodując [[Pandemia COVID-19|pandemię COVID-19]]. Pomysł rozwinął się na podstawie tego, że [[Instytut Wirusologii w Wuhan]] (WIV) znajduje się blisko miejsca wczesnego wybuchu pandemii, oraz podejrzeń związanych z reakcjami władz chińskich na pandemię (rząd chiński był wielokrotnie krytykowany za nieujawnianie informacji i utrudnianie dostępu do nich międzynarodowym badaczom). Wiadomo, że naukowcy z WIV badali [[koronawirusy]] związane z [[SARS]]; jednak nie ma dowodów na to, że instytut wykonywał nieujawnione, ryzykowne prace nad takimi wirusami, ani tym bardziej na to, że taki wyciek mógłby być celowy<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Paul D. Thacker |tytuł = The covid-19 lab leak hypothesis: did the media fall victim to a misinformation campaign? |czasopismo = BMJ |data = 2021-07-08 |data dostępu = 2021-08-31 |issn = 1756-1833 |wolumin = 374 |s = n1656 |doi = 10.1136/bmj.n1656 |pmid = 34244293 |url = https://www.bmj.com/content/374/bmj.n1656 |język = en}}</ref><ref name=":1">{{Cytuj |autor = Peter Knight |tytuł = COVID-19: why lab-leak theory is back despite little new evidence |data dostępu = 2021-08-31 |opublikowany = The Conversation |url = http://theconversation.com/covid-19-why-lab-leak-theory-is-back-despite-little-new-evidence-162215 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = The Origins of SARS-CoV-2: A Critical Review |czasopismo = Cell |data = 2021-08-19 |data dostępu = 2021-08-31 |issn = 0092-8674 |doi = 10.1016/j.cell.2021.08.017 |url = https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867421009910 |język = en}}</ref><ref name=":2">{{Cytuj |autor = Owen Dyer |tytuł = Covid-19: China stymies investigation into pandemic’s origins |czasopismo = BMJ |data = 2021-07-27 |data dostępu = 2021-08-31 |issn = 1756-1833 |wolumin = 374 |s = n1890 |doi = 10.1136/bmj.n1890 |pmid = 34315713 |url = https://www.bmj.com/content/374/bmj.n1890 |język = en}}</ref><ref name=":3">{{Cytuj |autor = Amy Maxmen |tytuł = Divisive COVID ‘lab leak’ debate prompts dire warnings from researchers |czasopismo = Nature |data = 2021-05-27 |data dostępu = 2021-08-31 |wolumin = 594 |numer = 7861 |s = 15–16 |doi = 10.1038/d41586-021-01383-3 |url = https://www.nature.com/articles/d41586-021-01383-3 |język = en}}</ref><ref name=":4">{{Cytuj |autor = Kai KupferschmidtFeb. 10, 2020, 4:28 Pm |tytuł = Mission impossible? WHO director fights to prevent a pandemic without offending China |data = 2020-02-10 |data dostępu = 2021-08-31 |opublikowany = Science {{!}} AAAS |url = https://www.sciencemag.org/news/2020/02/mission-impossible-who-director-fights-prevent-pandemic-without-offending-china |język = en}}</ref>.
'''Hipoteza wycieku laboratoryjnego COVID-19'''<ref>{{Cytuj |tytuł = Wirus uciekł z laboratorium? Naukowcy badają źródło pandemii COVID-19 |data dostępu = 2021-08-31 |opublikowany = medonet.pl |url = https://www.medonet.pl/koronawirus/koronawirus-na-swiecie,wirus-uciekl-z-laboratorium--naukowcy-badaja-zrodlo-pandemii-covid-19,artykul,99351347.html |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Szef WHO: Za wcześnie na wykluczenie wycieku koronawirusa z laboratorium |data dostępu = 2021-08-31 |opublikowany = www.rp.pl |url = https://www.rp.pl/Covid-19/210719631-Szef-WHO-Za-wczesnie-na-wykluczenie-wycieku-koronawirusa-z-laboratorium.html |język = pl}}</ref> sugeruje, że [[SARS-CoV-2]] (wirus wywołujący [[COVID-19]]) wyciekł z laboratorium w [[Wuhan]]ie w Chinach, powodując [[Pandemia COVID-19|pandemię COVID-19]]. Pomysł rozwinął się na podstawie tego, że [[Instytut Wirusologii w Wuhanie]] (WIV) znajduje się blisko miejsca wczesnego wybuchu pandemii, oraz podejrzeń związanych z reakcjami władz chińskich na pandemię (rząd chiński był wielokrotnie krytykowany za nieujawnianie informacji i utrudnianie dostępu do nich międzynarodowym badaczom). Wiadomo, że naukowcy z WIV badali [[koronawirusy]] związane z [[SARS]]; jednak nie ma dowodów na to, że instytut wykonywał nieujawnione, ryzykowne prace nad takimi wirusami, ani tym bardziej na to, że taki wyciek mógłby być celowy<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Paul D. Thacker |tytuł = The covid-19 lab leak hypothesis: did the media fall victim to a misinformation campaign? |czasopismo = BMJ |data = 2021-07-08 |data dostępu = 2021-08-31 |issn = 1756-1833 |wolumin = 374 |s = n1656 |doi = 10.1136/bmj.n1656 |pmid = 34244293 |url = https://www.bmj.com/content/374/bmj.n1656 |język = en}}</ref><ref name=":1">{{Cytuj |autor = Peter Knight |tytuł = COVID-19: why lab-leak theory is back despite little new evidence |data dostępu = 2021-08-31 |opublikowany = The Conversation |url = http://theconversation.com/covid-19-why-lab-leak-theory-is-back-despite-little-new-evidence-162215 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = The Origins of SARS-CoV-2: A Critical Review |czasopismo = Cell |data = 2021-08-19 |data dostępu = 2021-08-31 |issn = 0092-8674 |doi = 10.1016/j.cell.2021.08.017 |url = https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0092867421009910 |język = en}}</ref><ref name=":2">{{Cytuj |autor = Owen Dyer |tytuł = Covid-19: China stymies investigation into pandemic’s origins |czasopismo = BMJ |data = 2021-07-27 |data dostępu = 2021-08-31 |issn = 1756-1833 |wolumin = 374 |s = n1890 |doi = 10.1136/bmj.n1890 |pmid = 34315713 |url = https://www.bmj.com/content/374/bmj.n1890 |język = en}}</ref><ref name=":3">{{Cytuj |autor = Amy Maxmen |tytuł = Divisive COVID ‘lab leak’ debate prompts dire warnings from researchers |czasopismo = Nature |data = 2021-05-27 |data dostępu = 2021-08-31 |wolumin = 594 |numer = 7861 |s = 15–16 |doi = 10.1038/d41586-021-01383-3 |url = https://www.nature.com/articles/d41586-021-01383-3 |język = en}}</ref><ref name=":4">{{Cytuj |autor = Kai KupferschmidtFeb. 10, 2020, 4:28 Pm |tytuł = Mission impossible? WHO director fights to prevent a pandemic without offending China |data = 2020-02-10 |data dostępu = 2021-08-31 |opublikowany = Science {{!}} AAAS |url = https://www.sciencemag.org/news/2020/02/mission-impossible-who-director-fights-prevent-pandemic-without-offending-china |język = en}}</ref>.


Hipoteza, że wirus został uwolniony z laboratorium, przypadkowo lub celowo, pojawiła się już na początku pandemii. Zyskała popularność dzięki komentarzom polityków takich jak ówczesny prezydent USA [[Donald Trump]], a jej rozpowszechnianie w amerykańskich konserwatywnych mediach wywołało napięcia między Stanami Zjednoczonymi a Chinami. Większość międzynarodowych mediów i naukowców jednak zakwalifikowało tę hipotezę jako [[Teoria spiskowa|teorię spiskową]]<ref name=":1" /><ref>{{Cytuj |autor = Roger Frutos, Laurent Gavotte, Christian A. Devaux |tytuł = Understanding the origin of COVID-19 requires to change the paradigm on zoonotic emergence from the spillover to the circulation model |czasopismo = Infection, Genetics and Evolution |data = 2021-03-18 |data dostępu = 2021-08-31 |issn = 1567-1348 |doi = 10.1016/j.meegid.2021.104812 |pmid = 33744401 |pmc = PMC7969828}}</ref>.
Hipoteza, że wirus został uwolniony z laboratorium, przypadkowo lub celowo, pojawiła się już na początku pandemii. Zyskała popularność dzięki komentarzom polityków takich jak ówczesny prezydent USA [[Donald Trump]], a jej rozpowszechnianie w amerykańskich konserwatywnych mediach wywołało napięcia między Stanami Zjednoczonymi a Chinami. Większość międzynarodowych mediów i naukowców jednak zakwalifikowało tę hipotezę jako [[Teoria spiskowa|teorię spiskową]]<ref name=":1" /><ref>{{Cytuj |autor = Roger Frutos, Laurent Gavotte, Christian A. Devaux |tytuł = Understanding the origin of COVID-19 requires to change the paradigm on zoonotic emergence from the spillover to the circulation model |czasopismo = Infection, Genetics and Evolution |data = 2021-03-18 |data dostępu = 2021-08-31 |issn = 1567-1348 |doi = 10.1016/j.meegid.2021.104812 |pmid = 33744401 |pmc = PMC7969828}}</ref>.

Wersja z 22:25, 10 wrz 2021

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Instytut Wirusologii w Wuhanie

Hipoteza wycieku laboratoryjnego COVID-19[1][2] sugeruje, że SARS-CoV-2 (wirus wywołujący COVID-19) wyciekł z laboratorium w Wuhanie w Chinach, powodując pandemię COVID-19. Pomysł rozwinął się na podstawie tego, że Instytut Wirusologii w Wuhanie (WIV) znajduje się blisko miejsca wczesnego wybuchu pandemii, oraz podejrzeń związanych z reakcjami władz chińskich na pandemię (rząd chiński był wielokrotnie krytykowany za nieujawnianie informacji i utrudnianie dostępu do nich międzynarodowym badaczom). Wiadomo, że naukowcy z WIV badali koronawirusy związane z SARS; jednak nie ma dowodów na to, że instytut wykonywał nieujawnione, ryzykowne prace nad takimi wirusami, ani tym bardziej na to, że taki wyciek mógłby być celowy[3][4][5][6][7][8].

Hipoteza, że wirus został uwolniony z laboratorium, przypadkowo lub celowo, pojawiła się już na początku pandemii. Zyskała popularność dzięki komentarzom polityków takich jak ówczesny prezydent USA Donald Trump, a jej rozpowszechnianie w amerykańskich konserwatywnych mediach wywołało napięcia między Stanami Zjednoczonymi a Chinami. Większość międzynarodowych mediów i naukowców jednak zakwalifikowało tę hipotezę jako teorię spiskową[4][9].

Hipoteza ta ponownie przyciągnęła uwagę naukowców i mediów w 2021 roku. W marcu tego roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała raport na temat pochodzenia wirusa, który uznał, że możliwość wycieku z laboratorium jest „wyjątkowo nieprawdopodobna”, ale jednak nie zerowa. W czerwcu 2021 r. WHO ogłosiła plany drugiej fazy dochodzenia, która obejmowałaby audyty laboratoriów i instytucji badawczych w Chinach, jednak Chiny nie zgodziły się na realizację tego planu, twierdząc, że nie ma podstaw dla „obrażania Chin” i poważnego traktowania tej teorii spiskowej[3][6][10][11][12][13][14].

W sierpniu 2021 r. na zlecenie prezydenta USA Joego Bidena odtajniono wyniki śledztwa wywiadu USA (Intelligence Community) w tej sprawie. Według raportu rząd chiński prawdopodobnie nie wiedział o wybuchu epidemii, natomiast pochodzenie wirusa nie jest jasne. Z ośmiu zespołów, które niezależnie analizowały dane, jeden skłaniał się ku teorii wycieku z laboratorium, cztery inne (oraz Narodowa Rada Wywiadu) były skłonne podtrzymywać pochodzenie naturalne, a trzy nie były w stanie dojść do konkluzji[15][16][17].

Większość naukowców pozostaje sceptyczna wobec tej hipotezy, opisując ją jako bardzo mało prawdopodobną; powołując się na brak dowodów poza słabymi poszlakami i uważając, że naturalne pochodzenie wirusa jest bardziej prawdopodobne. Niektórzy naukowcy, pomimo zaniepokojenia ryzykiem upolitycznienia tematu i rozpowszechniania dezinformacji, uważają jednak, że możliwość wycieku z laboratorium powinna być dalej badana w ramach trwających dochodzeń o pochodzeniu COVID-19[18][19][7][20]. Przeciwnicy analizy tematu argumentują, że traktowanie go poważnie antagonizuje Chiny, co skutkuje wycofaniem chińskiego poparcia dla badań międzynarodowych, co z kolei opóźnia prace nad szczepionkami i innymi projektami medycznymi wymagającymi współpracy międzynarodowej, takimi jak globalny system kontroli pandemii[7][12][8].

Przypisy

  1. ↑ Wirus uciekł z laboratorium? Naukowcy badają źródło pandemii COVID-19 [online], medonet.pl [dostęp 2021-08-31] (pol.).
  2. ↑ Szef WHO: Za wcześnie na wykluczenie wycieku koronawirusa z laboratorium [online], www.rp.pl [dostęp 2021-08-31] (pol.).
  3. ↑ a b Paul D. Thacker, The covid-19 lab leak hypothesis: did the media fall victim to a misinformation campaign?, „British Medical Journal”, 374, 2021, n1656, DOI: 10.1136/bmj.n1656, ISSN 1756-1833, PMID: 34244293 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  4. ↑ a b Peter Knight, COVID-19: why lab-leak theory is back despite little new evidence [online], The Conversation [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  5. ↑ The Origins of SARS-CoV-2: A Critical Review, „Cell”, 2021, DOI: 10.1016/j.cell.2021.08.017, ISSN 0092-8674 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  6. ↑ a b Owen Dyer, Covid-19: China stymies investigation into pandemic’s origins, „British Medical Journal”, 374, 2021, n1890, DOI: 10.1136/bmj.n1890, ISSN 1756-1833, PMID: 34315713 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  7. ↑ a b c Amy Maxmen, Divisive COVID ‘lab leak’ debate prompts dire warnings from researchers, „Nature”, 594 (7861), 2021, s. 15–16, DOI: 10.1038/d41586-021-01383-3 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  8. ↑ a b Kai KupferschmidtFeb. 10, 2020, 4:28 Pm, Mission impossible? WHO director fights to prevent a pandemic without offending China [online], Science | AAAS, 10 lutego 2020 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  9. ↑ Roger Frutos, Laurent Gavotte, Christian A. Devaux, Understanding the origin of COVID-19 requires to change the paradigm on zoonotic emergence from the spillover to the circulation model, „Infection, Genetics and Evolution”, 2021, DOI: 10.1016/j.meegid.2021.104812, ISSN 1567-1348, PMID: 33744401, PMCID: PMC7969828 [dostęp 2021-08-31].
  10. ↑ China rebuffs WHO's terms for further COVID-19 origins study [online], AP NEWS, 22 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  11. ↑ Elliot Hannon, China’s “Extremely Shocked” at New WHO Proposal to Reexamine Possible Wuhan Lab Leak [online], Slate Magazine, 22 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  12. ↑ a b Wanning Sun, The virus of fear and anxiety: China, COVID-19, and the Australian media, „Global Media and China”, 6 (1), 2021, s. 24–39, DOI: 10.1177/2059436421988977, ISSN 2059-4364 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  13. ↑ Czy wirus wyciekł z laboratorium? Fakty się nie zmieniły [online], www.gazetaprawna.pl, 11 lipca 2021 [dostęp 2021-08-31] (pol.).
  14. ↑ Jacek Kubiak, Coraz więcej naukowych argumentów za laboratoryjnym pochodzeniem SARS-CoV-2 [online], wyborcza.pl, 16 czerwca 2021 [dostęp 2021-08-31].
  15. ↑ US intelligence still divided on origins of coronavirus [online], AP NEWS, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  16. ↑ Jon Cohen, COVID-19’s origins still uncertain, U.S. intelligence agencies conclude [online], Science | AAAS, 27 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  17. ↑ Biden receives inconclusive intelligence report on covid origins, „The Washington Post”, ISSN 0190-8286 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  18. ↑ Carl Zimmer, James Gorman, Benjamin Mueller, Scientists Don’t Want to Ignore the ‘Lab Leak’ Theory, Despite No New Evidence, „The New York Times”, 27 maja 2021, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  19. ↑ Smriti Mallapaty, After the WHO report: what’s next in the search for COVID’s origins, „Nature”, 592 (7854), 2021, s. 337–338, DOI: 10.1038/d41586-021-00877-4 [dostęp 2021-08-31] (ang.).
  20. ↑ Top researchers are calling for a real investigation into the origin of covid-19 [online], MIT Technology Review [dostęp 2021-08-31] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hipoteza_wycieku_laboratoryjnego_COVID-19&oldid=64510986”