Dom Książęcy w Jabłonkowie: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Klarqa (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
10 937 edycji
przypis
m drobne techniczne
Linia 37: Linia 37:
Najstarsze wzmianki o domu pochodzą z XVI wieku. W tym czasie w domu mieszkała księżna [[Sydonia Katarzyna|Katarzyna Sydonia]], druga żona cieszyńskiego księcia [[Wacław III Adam|Wacława III Adama]]<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Ervin Tengler |tytuł = Privilegia městečka Jablunkova |data = 1938}}</ref>. Według legendy budynek połączony jest podziemnym korytarzem z niedalekim kościołem, do którego, po śmierci męża, Katarzyna uczęszczała na [[Msza|mszę świętą]]<ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = Knížecí dům |data = 2017-03-24 |data dostępu = 2021-10-15 |opublikowany = Jacki |url = http://jackijablunkov.cz/knizeci-dum/ |język = cs-CZ}}</ref>. Budynek posiadał także [[Podcień|podcienia]], które jednak zostały zamurowane<ref name=":3" />. Zachowały się zabytkowe [[Sklepienie|sklepienia]]<ref name=":3" />.
Najstarsze wzmianki o domu pochodzą z XVI wieku. W tym czasie w domu mieszkała księżna [[Sydonia Katarzyna|Katarzyna Sydonia]], druga żona cieszyńskiego księcia [[Wacław III Adam|Wacława III Adama]]<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Ervin Tengler |tytuł = Privilegia městečka Jablunkova |data = 1938}}</ref>. Według legendy budynek połączony jest podziemnym korytarzem z niedalekim kościołem, do którego, po śmierci męża, Katarzyna uczęszczała na [[Msza|mszę świętą]]<ref name=":3">{{Cytuj |tytuł = Knížecí dům |data = 2017-03-24 |data dostępu = 2021-10-15 |opublikowany = Jacki |url = http://jackijablunkov.cz/knizeci-dum/ |język = cs-CZ}}</ref>. Budynek posiadał także [[Podcień|podcienia]], które jednak zostały zamurowane<ref name=":3" />. Zachowały się zabytkowe [[Sklepienie|sklepienia]]<ref name=":3" />.


W drugiej połowie XVII wieku znalazła tutaj schronienie ostatnia przedstawicielka [[Piastowie cieszyńscy|Piastów cieszyńskich]], [[Elżbieta Lukrecja]]. Ponieważ w [[1642 w polityce|1642]] roku Szwedzi zajęli Cieszyn, Elżbieta musiała uciekać do [[Jabłonków|Jabłonkowa]]<ref>{{Cytuj |autor = Janusz Spyra |tytuł = Historiografia a tożsamość regionalna w czasach nowożytnych na przykładzie Śląska Cieszyńskiego w okresie od XVI do początku XX wieku |data = 2015 |data dostępu = 2021-11-13 |isbn = 978-83-7455-433-6 |miejsce = Częstochowa |oclc = 921597533 |url = https://www.worldcat.org/oclc/921597533}}</ref>. Trzy lata później wyjechała do Rzeczypospolitej Polskiej. Podczas pobytu w Jabłonkowie Elżbieta zyskała duży autorytet, między innymi tym, że zatwierdziła jabłonkowskim rzemieślnikom takie sama prawa, jakie mieli cieszyńscy rzemieślnicy<ref name=":2" /><ref>{{Cytuj |autor = Izabela Zurova |tytuł = Dům těšínských kněžen prochází náročnou rekonstrukcí |data = 2020-11-18 |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = Gorolweb |url = https://www.gorolweb.cz/dum-tesinskych-knezen-prochazi-narocnou-rekonstrukci/ |język = cs-CZ}}</ref>.
W drugiej połowie XVII wieku znalazła tutaj schronienie ostatnia przedstawicielka [[Piastowie cieszyńscy|Piastów cieszyńskich]], [[Elżbieta Lukrecja]]. Ponieważ w [[1642 w polityce|1642]] roku Szwedzi zajęli Cieszyn, Elżbieta musiała uciekać do [[Jabłonków|Jabłonkowa]]<ref>{{Cytuj |autor = Janusz Spyra |tytuł = Historiografia a tożsamość regionalna w czasach nowożytnych na przykładzie Śląska Cieszyńskiego w okresie od XVI do początku XX wieku |data = 2015 |data dostępu = 2021-11-13 |isbn = 978-83-7455-433-6 |miejsce = Częstochowa |oclc = 921597533}}</ref>. Trzy lata później wyjechała do Rzeczypospolitej Polskiej. Podczas pobytu w Jabłonkowie Elżbieta zyskała duży autorytet, między innymi tym, że zatwierdziła jabłonkowskim rzemieślnikom takie sama prawa, jakie mieli cieszyńscy rzemieślnicy<ref name=":2" /><ref>{{Cytuj |autor = Izabela Zurova |tytuł = Dům těšínských kněžen prochází náročnou rekonstrukcí |data = 2020-11-18 |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = Gorolweb |url = https://www.gorolweb.cz/dum-tesinskych-knezen-prochazi-narocnou-rekonstrukci/ |język = cs}}</ref>.


W drugiej połowie XIX wieku w tylnej części budynku znajdowała się siedziba sądu rejonowego i więzienie. Obie instytucje w 1911 roku przeprowadziły się do nowego budynku<ref>{{Cytuj |tytuł = Knížecí dům |data = 2017-03-24 |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = Jacki |url = http://jackijablunkov.cz/knizeci-dum/ |język = cs-CZ}}</ref>. Następnie na parterze działał sklep spożywczy.
W drugiej połowie XIX wieku w tylnej części budynku znajdowała się siedziba sądu rejonowego i więzienie. Obie instytucje w 1911 roku przeprowadziły się do nowego budynku<ref>{{Cytuj |tytuł = Knížecí dům |data = 2017-03-24 |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = Jacki |url = http://jackijablunkov.cz/knizeci-dum/ |język = cs}}</ref>. Następnie na parterze działał sklep spożywczy.


W 2017 roku przez miasto Jabłonków we współpracy z [[Muzeum Ziemi Cieszyńskiej]] w [[Czeski Cieszyn|Czeskim Cieszynie]] został uchwalony gruntowny remont Domu Książęcego. Zaplanowano odbudowę głównego wejścia, fasady oraz instalację trzech lamp w stylu historycznym<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = V opraveném knížecím domě by mělo být muzeum TROJMEZÍ |data = 2017-05-22 |data dostępu = 2021-11-12 |opublikowany = Místní kultura |url = https://www.mistnikultura.cz/v-opravenem-knizecim-dome-by-melo-byt-muzeum-trojmezi |język = cs}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Jablunkovský Knížecí dům bude sloužit jako muzeum Trojmezí |data = 2017-06-01 |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = iDNES.cz |url = https://www.idnes.cz/ostrava/zpravy/jablunkovsky-knizeci-dum-bude-slouzit-jako-muzeum-trojmezi.A170601_2329934_ostrava-zpravy_sme |język = cs}}</ref>. W budynku ma się mieścić [[Muzeum Trójstyku Polski, Słowacji oraz Czech]]<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref>{{Cytuj |autor = Izabela Zurova |tytuł = Dům těšínských kněžen prochází náročnou rekonstrukcí |data = 2020-11-18 |data dostępu = 2021-10-15 |opublikowany = Gorolweb |url = https://www.gorolweb.cz/dum-tesinskych-knezen-prochazi-narocnou-rekonstrukci/ |język = cs-CZ}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Archeologové při rekonstrukci Knížecího domu v Jablunkově odhalili udírnu ze 17. století |data dostępu = 2021-11-12 |opublikowany = Blesk.cz |url = https://www.blesk.cz/clanek/regiony-ostrava/662989/predkove-byli-mlsouni-archeologove-necekane-odhalili-v-jablunkove-udirnu-ze-17-stoleti.html |język = cs}}</ref>.
W 2017 roku przez miasto Jabłonków we współpracy z [[Muzeum Ziemi Cieszyńskiej]] w [[Czeski Cieszyn|Czeskim Cieszynie]] został uchwalony gruntowny remont Domu Książęcego. Zaplanowano odbudowę głównego wejścia, fasady oraz instalację trzech lamp w stylu historycznym<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = V opraveném knížecím domě by mělo být muzeum TROJMEZÍ |data = 2017-05-22 |data dostępu = 2021-11-12 |opublikowany = Místní kultura |url = https://www.mistnikultura.cz/v-opravenem-knizecim-dome-by-melo-byt-muzeum-trojmezi |język = cs}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Jablunkovský Knížecí dům bude sloužit jako muzeum Trojmezí |data = 2017-06-01 |data dostępu = 2021-10-14 |opublikowany = iDNES.cz |url = https://www.idnes.cz/ostrava/zpravy/jablunkovsky-knizeci-dum-bude-slouzit-jako-muzeum-trojmezi.A170601_2329934_ostrava-zpravy_sme |język = cs}}</ref>. W budynku ma się mieścić [[Muzeum Trójstyku Polski, Słowacji oraz Czech]]<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref>{{Cytuj |autor = Izabela Zurova |tytuł = Dům těšínských kněžen prochází náročnou rekonstrukcí |data = 2020-11-18 |data dostępu = 2021-10-15 |opublikowany = Gorolweb |url = https://www.gorolweb.cz/dum-tesinskych-knezen-prochazi-narocnou-rekonstrukci/ |język = cs-CZ}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Archeologové při rekonstrukci Knížecího domu v Jablunkově odhalili udírnu ze 17. století |data dostępu = 2021-11-12 |opublikowany = Blesk.cz |url = https://www.blesk.cz/clanek/regiony-ostrava/662989/predkove-byli-mlsouni-archeologove-necekane-odhalili-v-jablunkove-udirnu-ze-17-stoleti.html |język = cs}}</ref>.

Wersja z 15:47, 13 lis 2021

Dom Książęcy w Jabłonkowie
Knížecí dům v Jablunkově
Ilustracja
Dom Książęcy w Jabłonkowie w 2013 roku.
Państwo

 Czechy

Miejscowość

Jabłonków

Styl architektoniczny

renesans

Ukończenie budowy

XVI wiek

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Dom Książęcy w Jabłonkowie”
49,576341°N 18,763082°E/49,576341 18,763082

Dom Książęcy w Jabłonkowie (cz. Knížecí dům v Jablunkově) – dom książęcy znajdujący się w Jabłonkowie, na Śląsku Cieszyńskim.

Jest jednym z najstarszych budynków w Jabłonkowie, pochodzi z epoki renesansu[1]. Znajduje się tuż obok Rynku Mariackiego na początku ulicy Velebnovského[2]. W budynku ma powstać Muzeum Trójstyku Polski, Słowacji oraz Czech[3].

Opis

Najstarsze wzmianki o domu pochodzą z XVI wieku. W tym czasie w domu mieszkała księżna Katarzyna Sydonia, druga żona cieszyńskiego księcia Wacława III Adama[4]. Według legendy budynek połączony jest podziemnym korytarzem z niedalekim kościołem, do którego, po śmierci męża, Katarzyna uczęszczała na mszę świętą[5]. Budynek posiadał także podcienia, które jednak zostały zamurowane[5]. Zachowały się zabytkowe sklepienia[5].

W drugiej połowie XVII wieku znalazła tutaj schronienie ostatnia przedstawicielka Piastów cieszyńskich, Elżbieta Lukrecja. Ponieważ w 1642 roku Szwedzi zajęli Cieszyn, Elżbieta musiała uciekać do Jabłonkowa[6]. Trzy lata później wyjechała do Rzeczypospolitej Polskiej. Podczas pobytu w Jabłonkowie Elżbieta zyskała duży autorytet, między innymi tym, że zatwierdziła jabłonkowskim rzemieślnikom takie sama prawa, jakie mieli cieszyńscy rzemieślnicy[4][7].

W drugiej połowie XIX wieku w tylnej części budynku znajdowała się siedziba sądu rejonowego i więzienie. Obie instytucje w 1911 roku przeprowadziły się do nowego budynku[8]. Następnie na parterze działał sklep spożywczy.

W 2017 roku przez miasto Jabłonków we współpracy z Muzeum Ziemi Cieszyńskiej w Czeskim Cieszynie został uchwalony gruntowny remont Domu Książęcego. Zaplanowano odbudowę głównego wejścia, fasady oraz instalację trzech lamp w stylu historycznym[9][10]. W budynku ma się mieścić Muzeum Trójstyku Polski, Słowacji oraz Czech[3][9][11][12].

Galeria

  • Dom Książęcy w czasie rekonstrukcji
    Dom Książęcy w czasie rekonstrukcji
  • Dom Książęcy, r. 2013 - widoczny sklep
    Dom Książęcy, r. 2013 - widoczny sklep
  • Ulica przy Domu Książęcym ze wspornikami.
    Ulica przy Domu Książęcym ze wspornikami.

Przypisy

  1. ↑ Jablunkov – Kultura.cz [online], www.kultura.cz [dostęp 2021-11-12] (cz.).
  2. ↑ Izabela Zurova, Dům těšínských kněžen prochází náročnou rekonstrukcí [online], Gorolweb, 18 listopada 2020 [dostęp 2021-10-15] (cz.).
  3. ↑ a b Toras Marketing, Gazeta Polaków w Republice Czeskiej- Jabłonków: W mieście powstaje Muzeum Trójstyku. Będzie się mieściło w Domu Książęcym [online], glos.live [dostęp 2021-11-12].
  4. ↑ a b Ervin Tengler, Privilegia městečka Jablunkova, 1938.
  5. ↑ a b c Knížecí dům [online], Jacki, 24 marca 2017 [dostęp 2021-10-15] (cz.).
  6. ↑ Janusz Spyra, Historiografia a tożsamość regionalna w czasach nowożytnych na przykładzie Śląska Cieszyńskiego w okresie od XVI do początku XX wieku, Częstochowa 2015, ISBN 978-83-7455-433-6, OCLC 921597533 [dostęp 2021-11-13].
  7. ↑ Izabela Zurova, Dům těšínských kněžen prochází náročnou rekonstrukcí [online], Gorolweb, 18 listopada 2020 [dostęp 2021-10-14] (cz.).
  8. ↑ Knížecí dům [online], Jacki, 24 marca 2017 [dostęp 2021-10-14] (cz.).
  9. ↑ a b V opraveném knížecím domě by mělo být muzeum TROJMEZÍ [online], Místní kultura, 22 maja 2017 [dostęp 2021-11-12] (cz.).
  10. ↑ Jablunkovský Knížecí dům bude sloužit jako muzeum Trojmezí [online], iDNES.cz, 1 czerwca 2017 [dostęp 2021-10-14] (cz.).
  11. ↑ Izabela Zurova, Dům těšínských kněžen prochází náročnou rekonstrukcí [online], Gorolweb, 18 listopada 2020 [dostęp 2021-10-15] (cz.).
  12. ↑ Archeologové při rekonstrukci Knížecího domu v Jablunkově odhalili udírnu ze 17. století [online], Blesk.cz [dostęp 2021-11-12] (cz.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dom_Książęcy_w_Jabłonkowie&oldid=65289900”