Kordyliery: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 16:53, 27 lis 2021

Kordyliery – łańcuch górski w zachodniej części Ameryki Północnej. Rozciągłość południkowa łańcucha to około 8 000 km, od Cieśniny Beringa na północy po Kanał Panamski na południu. Szerokość dochodzi do 1 700 km. Najwyższym szczytem jest Denali (McKinley) (6190 m n.p.m.). Te góry fałdowe mają duży wpływ na klimat, florę i faunę, gospodarkę i rozmieszczenie ludności w Ameryce Północnej, ponieważ hamują masy wilgotnego powietrza napływające z zachodu, co prowadzi do obniżenia rocznej sumy opadów w centralnej części Ameryki. Powstały w orogenezie alpejskiej.

W polskiej tradycji nazewniczej nazwa Kordyliery dotyczy wyłącznie gór w Ameryce Północnej^[1]^[2], podczas gdy w tradycji anglojęzycznej nazwa the Cordilleras obejmuje również południowoamerykańskie Andy^[3].

Strefy klimatyczne: równikowa, zwrotnikowa, podzwrotnikowa, umiarkowana, okołobiegunowa

Państwa, na których terenie leżą Kordyliery: USA, Kanada, Meksyk, państwa Ameryki Środkowej

Podział:

Kordyliery Północne (na terenie Alaski oraz Kanady),
Kordyliery Środkowe (na terenie USA),
Kordyliery Południowe (na południe od USA).

Inny podział:

strefa zachodnia (Góry Nadbrzeżne),
strefa centralna,
strefa wschodnia (Góry Skaliste).

Przypisy

↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Polskie nazwy geograficzne świata. T. Część III. Afryka, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Australia i Oceania, Antarktyka. Warszawa: Państwowa Służba Geodezyjna i Kartograficzna/Główny Geodeta Kraju, 1994, s. 51. ISBN 83-86339-55-1.
↑ Jerzy Makowski: Geografia fizyczna świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 223-237. ISBN 978-83-01-14218-6.
↑ The Cordilleras. [w:] The Collins English Dictionary [on-line]. [dostęp 2015-12-24]. (ang.).

[1] Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Polskie nazwy geograficzne świata. T. Część III. Afryka, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Australia i Oceania, Antarktyka. Warszawa: Państwowa Służba Geodezyjna i Kartograficzna/Główny Geodeta Kraju, 1994, s. 51. ISBN 83-86339-55-1.

[2] Jerzy Makowski: Geografia fizyczna świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 223-237. ISBN 978-83-01-14218-6.

[3] The Cordilleras. [w:] The Collins English Dictionary [on-line]. [dostęp 2015-12-24]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
 '''Kordyliery''' – [[łańcuch górski]] w zachodniej części [[Ameryka Północna|Ameryki Północnej]]. Rozciągłość południkowa łańcucha to około 8 000&nbsp;km, od [[Cieśnina Beringa|Cieśniny Beringa]] na północy po [[Kanał Panamski]] na południu. Szerokość dochodzi do 1 700&nbsp;km. Najwyższym szczytem jest [[Denali]] (McKinley) (6190 [[N.p.m.|m n.p.m.]]). Te [[góry fałdowe]] mają duży wpływ na [[klimat]], [[flora|florę]] i [[fauna|faunę]], gospodarkę i rozmieszczenie ludności w Ameryce Północnej, ponieważ hamują masy wilgotnego powietrza napływające z zachodu, co prowadzi do obniżenia rocznej sumy opadów w centralnej części Ameryki. Powstały w [[orogeneza|orogenezie]] [[orogeneza alpejska|alpejskiej]].
-W polskiej tradycji nazewniczej nazwa ''Kordyliery'' dotyczy wyłącznie gór w Ameryce Północnej<ref>{{Cytuj książkę | autor = Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej | tytuł = Polskie nazwy geograficzne świata | wydawca = Państwowa Służba Geodezyjna i Kartograficzna/Główny Geodeta Kraju | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 51 | isbn = 83-86339-55-1 | tytuł tomu = Część III. Afryka, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Australia i Oceania, Antarktyka | url = http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/polskie_nazwy_geograficzne_swiata_3.pdf}}</ref>, podczas gdy w tradycji anglojęzycznej nazwa ''the Cordilleras'' obejmuje również [[Ameryka Południowa|południowoamerykańskie]] [[Andy]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/the-cordilleras#the-cordilleras_1 | tytuł = The Cordilleras | praca = The Collins English Dictionary  | język = en | data dostępu = 2015-12-24}}</ref>.
+W polskiej tradycji nazewniczej nazwa ''Kordyliery'' dotyczy wyłącznie gór w Ameryce Północnej<ref>{{Cytuj książkę | autor = Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej | tytuł = Polskie nazwy geograficzne świata | wydawca = Państwowa Służba Geodezyjna i Kartograficzna/Główny Geodeta Kraju | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 51 | isbn = 83-86339-55-1 | tytuł tomu = Część III. Afryka, Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Australia i Oceania, Antarktyka | url = http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/polskie_nazwy_geograficzne_swiata_3.pdf}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | autor = Jerzy Makowski | tytuł = Geografia fizyczna świata | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 2008 | strony = 223-237 | isbn = 978-83-01-14218-6}}</ref>, podczas gdy w tradycji anglojęzycznej nazwa ''the Cordilleras'' obejmuje również [[Ameryka Południowa|południowoamerykańskie]] [[Andy]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/the-cordilleras#the-cordilleras_1 | tytuł = The Cordilleras | praca = The Collins English Dictionary  | język = en | data dostępu = 2015-12-24}}</ref>.
 Strefy klimatyczne: równikowa, zwrotnikowa, podzwrotnikowa, umiarkowana, okołobiegunowa