Obojczyk (zbroja): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne merytoryczne |
m →Budowa: drobne redakcyjne |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
== Budowa == |
== Budowa == |
||
Obojczyk przybierał zróżnicowane formy, najczęściej występując w postaci dwóch metalowych płyt spinanych na ramionach. Niekiedy część chroniąca szyję przybierała formę [[Folgi|folgowanego]] elastycznego kołnierza. W rozbudowanej wersji wyposażony w wysoki podbródek stanowił uzupełnienie niektórych typów hełmów otwartych osłaniając dolną część twarzy (np. w przypadku [[Salada|salady]] czy [[kapalin]]u). Natomiast w niektórych typach hełmów zamkniętych, funkcję obojczyka pełniła przedłużona w dół część [[Dzwon (część hełmu)|dzwonu]] hełmu<ref name="Kwaśniewicz2">{{Cytuj |autor = Włodzimierz Kwaśniewicz |tytuł = Leksykon dawnego uzbrojenia ochronnego |data = 2005 |isbn = 83-11-10063-2 |miejsce = Warszawa |wydawca = Bellona |s = 67}}</ref><ref name="Kwaśniewicz" /><ref>{{Cytuj |autor = Ewart Oakeshott |tytuł = European Weapons and Armour: From the Renaissance to the Industrial Revolution |data = 2012 |data dostępu = 2022-05-10 |isbn = 978-1-84383-720-6 |wydawca = Boydell Press |url = https://books.google.pl/books?id=NkD86JPgCS4C&pg=PA111&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false | s = 111-113, 121-122, 214-217 |język = en}}</ref>. |
Obojczyk przybierał zróżnicowane formy, najczęściej występując w postaci dwóch metalowych płyt spinanych na ramionach. Niekiedy część chroniąca szyję przybierała formę [[Folgi|folgowanego]] elastycznego kołnierza. W rozbudowanej wersji wyposażony w wysoki podbródek stanowił uzupełnienie niektórych typów hełmów otwartych osłaniając dolną część twarzy (np. w przypadku [[Salada|salady]] czy [[kapalin]]u). Natomiast w niektórych typach hełmów zamkniętych (np. [[Hełm turniejowy|turniejowych]]), funkcję obojczyka pełniła przedłużona w dół część [[Dzwon (część hełmu)|dzwonu]] hełmu<ref name="Kwaśniewicz2">{{Cytuj |autor = Włodzimierz Kwaśniewicz |tytuł = Leksykon dawnego uzbrojenia ochronnego |data = 2005 |isbn = 83-11-10063-2 |miejsce = Warszawa |wydawca = Bellona |s = 67}}</ref><ref name="Kwaśniewicz" /><ref>{{Cytuj |autor = Ewart Oakeshott |tytuł = European Weapons and Armour: From the Renaissance to the Industrial Revolution |data = 2012 |data dostępu = 2022-05-10 |isbn = 978-1-84383-720-6 |wydawca = Boydell Press |url = https://books.google.pl/books?id=NkD86JPgCS4C&pg=PA111&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false | s = 111-113, 121-122, 214-217 |język = en}}</ref>. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Wersja z 21:13, 10 maj 2022
.jpg)
Obojczyk – element zbroi płytowej chroniący szyję i barki oraz niekiedy górną część piersi i kark[1][2].
Historia
Obojczyk pojawił się ok. XV w. i stosowany był pierwotnie w pełnej zbroi płytowej, a następnie w półzbroi, jako osłona szczeliny powstającej między napierśnikiem a hełmem. Od XVII w. zaczęto nosić go jako samodzielną osłonę na skórzanym kolecie, co wiązało się z powiększeniem jego rozmiarów. Ostatecznie uległ degradacji przekształcając się w ryngraf (rodzaj ozdobnego naszyjnika)[3][2].
Obojczyk był popularnie stosowany również w średniowiecznej Polsce. Od XVII w. stał się elementem zbroi husarskiej oraz używano go jako samodzielną osłonę w formacjach lekkiej jazdy[2].
Budowa
Obojczyk przybierał zróżnicowane formy, najczęściej występując w postaci dwóch metalowych płyt spinanych na ramionach. Niekiedy część chroniąca szyję przybierała formę folgowanego elastycznego kołnierza. W rozbudowanej wersji wyposażony w wysoki podbródek stanowił uzupełnienie niektórych typów hełmów otwartych osłaniając dolną część twarzy (np. w przypadku salady czy kapalinu). Natomiast w niektórych typach hełmów zamkniętych (np. turniejowych), funkcję obojczyka pełniła przedłużona w dół część dzwonu hełmu[4][2][5].
Przypisy
- ↑ Andrzej Swaryczewski: Płatnerze krakowscy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 61-62. ISBN 83-01-07271-7.
- ↑ a b c d Włodzimierz Kwaśniewicz, Leksykon dawnego uzbrojenia ochronnego, Warszawa: Bellona, 2005, s. 86, ISBN 83-11-10063-2.
- ↑ Eduard Wagner, Zoroslava Drobná, Jan Durdík, Medieval Costume, Armour and Weapons, Courier Corporation, 5 maja 2014, s. 41, ISBN 978-0-486-32025-0 [dostęp 2022-05-10] (ang.).
- ↑ Włodzimierz Kwaśniewicz, Leksykon dawnego uzbrojenia ochronnego, Warszawa: Bellona, 2005, s. 67, ISBN 83-11-10063-2.
- ↑ Ewart Oakeshott, European Weapons and Armour: From the Renaissance to the Industrial Revolution, Boydell Press, 2012, s. 111-113, 121-122, 214-217, ISBN 978-1-84383-720-6 [dostęp 2022-05-10] (ang.).