Tychy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Ravmur (dyskusja | edycje)
623 edycje
Bleze (dyskusja | edycje)
31 edycji
Linia 94: Linia 94:
*[[Mariusz Czerkawski]] - [[Hokej na lodzie|hokeista]] [[National Hockey League|NHL]]
*[[Mariusz Czerkawski]] - [[Hokej na lodzie|hokeista]] [[National Hockey League|NHL]]
*[[Ryszard Czernow]] - [[fotograf]] i [[reżyser]]
*[[Ryszard Czernow]] - [[fotograf]] i [[reżyser]]
*[[Radosław Gilewicz]] - [[Piłka nożna|piłkarz]]
*[[Tadeusz Godyń]] - [[Zapasy (sport)|zapaśnik]]
*[[Tadeusz Godyń]] - [[Zapasy (sport)|zapaśnik]]
*[[Henryk Gruth]] - [[Hokej na lodzie|hokeista]], [[olimpijczyk]] i [[trener]]
*[[Henryk Gruth]] - [[Hokej na lodzie|hokeista]], [[olimpijczyk]] i [[trener]]

Wersja z 20:06, 10 sie 2007

Plik:Tychy-landscape from Gronie.jpg
Tychy, panorama miasta
{{{nazwa}}}
{{{nazwa oryginalna}}}
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]]
{{{opis zdjęcia}}}
Herb [[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga]]
[[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo {{{państwo}}}
Zarządzający

Prezydent miasta

Powierzchnia

81,72 km²

Populacja (31 grudnia 2006)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Nr kierunkowy

{{{numer kierunkowy}}}

Kod pocztowy

{{{kod pocztowy}}}

Tablice rejestracyjne

{{{tablice rejestracyjne}}}

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Tychy, hotel Piramida
Plik:Tychy karolina.jpg
Tychy, kościół błogosławionej Karoliny

Tychy (niem. Tichau) - to miasto przemysłowe położone na południu Polski, w województwie śląskim, w południowej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP).

Historia

Pierwsza wzmianka o Tychach pochodzi z 1467 roku. W 1629 roku rozpoczęła się budowa browaru książęcego. Udział w powstaniach śląskich 1919-1921. W XIX w. założono drugi browar (obywatelski) i fabrykę celulozy. W 1870 r. utworzono połączenie kolejowe. 1922 r. po plebiscycie Tychy weszły w skład państwa polskiego ( 83,5% głosów za przyłączeniem do Polski). Prawa miejskie otrzymały w 1934 r. W 1950 r. rozpoczęła się budowa miasta, które zmieniło się w miasto-sypialnię. Po reformie administracyjnej w 1975 r. do Tychów włączono: Bieruń Stary, Bojszowy, Imielin (od 1977 część Mysłowic), Kobiór, Lędziny i Wyry, przez co Tychy zajmowały obszar większy niż Katowice. Stan ten trwał do 1991 r., gdy tendencje odśrodkowe spowodowały rozpad terytorium miasta.

Geografia

Tychy należą do większych miast województwa śląskiego (131 547 mieszkańców wg stanu w dniu 31 XII 2004 r.). Położone są w jego południowej części na wysokości poniżej 300 m npm., na pograniczu Kotliny Oświęcimskiej i Wyżyny Śląskiej. Miasto leży w obrębie megaregionu Karpackiego, prowincji Karpaty Zachodnie z Podkarpaciem Zachodnim i Północnym, obejmując m.in. fragment Kotliny Oświęcimskiej.

Położenie Tychów w konurbacji śląskiej.

Usytuowane są przy skrzyżowaniu tras międzynarodowych Warszawa–Wiedeń (w Tychach jest to ul. Beskidzka) i krajowej Opole-Kraków (ul. Mikołowska i Oświęcimska). Miasto położone jest w odległości ok. 58 km w linii prostej na południe od portu lotniczego w Pyrzowicach i 65 km na zachód od portu lotniczego Kraków-Balice, około 30 km na północny wschód od granicy czeskiej oraz ok. 55 km na północ od granicy słowackiej. W odległości 12 km od Tychów przechodzi autostrada A4.

W odległości około 25 km od Tychów znajdują się następujące pasma górskie: Beskid Śląski i Beskid Żywiecki. Odległość ok 30-45 km od niektórych beskidzkich kurortów jak np: Szczyrk, Żywiec czy Wisła oraz w odległości 38 km od największego beskidzkiego miasta Bielska-Białej sprawia, że Tychy są dobrym miejscem wypadowym w góry, choć oczywiście nie tak dobrym jak samo Bielsko-Biała. W pogodne dni z obszaru miasta widać panoramę Beskidu Śląskiego, Małego i Żywieckiego - z największą górą całego pasma Beskidów - Babią Górą (1725 m n.p.m.) oraz na samym wschodzie horyzontu Beskidu Makowskiego.

Od południa, wschodu i zachodu miasto otaczają Lasy Pszczyńskie będące pozostałością dawnej Puszczy Pszczyńskiej, a na północ od miasta znajdują się Lasy Katowicko-Murckowskie, będące fragmentem południowej części Leśnego Pasa Ochronnego GOP.

Tychy leżą w dorzeczu Wisły, w zlewni Wisła Mała.

Klimat

Obszar, na którym leżą Tychy występuje w regionie klimatycznym małopolskim. Charakteryzuje się on mikroklimatem wyżynnym z dużym wpływem pobliskich gór - dla miasta jest to pasmo Beskidu Śląskiego i Żywieckiego.

Średnioroczne temperatury powietrza, średnioroczne opady i średnie opady dla półrocza chłodnego (listopad-kwiecień), a także półrocza ciepłego (maj-październik) dla Tychów i dla porównania Warszawy prezentuje poniższe zestawienie: 

        < Tychy---------------Warszawa >
   +7,5 < średnia  roczna  temperatura > +8,0
   -3,3 < średnia temperatura stycznia > -3,0
  +17,5 < średnia  temperatura  lipca  > 19,0
880-900 < opady     średnie     roczne > 500-550
    400 < opady półrocze chłodne XI-IV > 200
    500 < opady  półrocze  ciepłe  V-X > 350

Charakterystycznym zjawiskiem występującym w Tychach są wiatry wiejące niemal codziennie, stąd Tychy są określane często mianem miasta przeciągów. Wpływa na to m.in. położenie Tychów tzn. "u podnóża gór" oraz Brama Morawska. Charakterystycznym zjawiskiem są też liczne burze oraz duża i nierzadko nagła zmienność pogody na tym obszarze. Do Tychów docierają również silne wiatry halne z pobliskich Beskidów, które wieją najczęściej w okresach jesiennym i wiosennym. Oczywiście nie są one tak silne jak w Beskidach, czy chociaż w Bielsku-Białej ale mogą osiągać nawet 30-32 m/s tj. ok 120 km/h, jednak takie prędkości w Tychach osiąga stosunkowo rzadko.

Śnieg i śnieg z deszczem w Tychach pada czasami już pod koniec września jak np. w 1995 r. kiedy to miejscami śnieg pokrył zieleń. Utrzymywanie się pokrywy śnieżnej w kwietniu to nic dziwnego. Może ona sięgać nawet do 50 cm jak to miało miejsce 1996 r. Także zimowa sceneria podczas Świąt Wielkanocy zdarza się dosyć często. Zdarzały się lata jak np. w roku 1985 kiedy śnieg spadł 1 maja oraz całkiem niedawno bo 23 i 24 maja 2004 roku kiedy to wystąpiły opady krupy śnieżnej i śniegu z deszczem przy temperaturze +3 i +4 stopnia w dzień i ok. +2°C w nocy.

Osoby związane z Tychami

Gospodarka

Miasto znane jest z browaru - Tyskie Browary Książęce, które obecnie wchodzą w skład Kompanii Piwowarskiej SA.. Jest to najstarszy nieprzerwanie działający browar w Polsce.

W Tychach znajdują się zakłady motoryzacyjne koncernu FIAT, w których produkuje się najwięcej samochodów w Polsce. Tyska fabryka FIAT-a ma wyłączność na produkcję Fiata Panda na całą Europę.

W mieście znajduje się podstrefa Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej - m.in.: zakłady Ispol, będących poddostawcą Isuzu, Delphi, drukarnia Agory (jedna z trzech w Polsce), Maflow (dawne Manuli), VAB, Rossa, Lear, Trass, Ekoland, Celt-Glass.

Tychy znane są również ze Śląskiej Giełdy Kwiatowej. Jest to dziś jedno z najbardziej rozwijających się miejsc ze względu na obrót handlowy kwiatami w Polsce. W Tychach istnieją następujące hipermarkety: OBI, Real, E.Leclerc, Kaufland, Tesco, Lidl oraz centrum handlowo-rozrywkowe City Point.

Komunikacja

Zajezdnia trolejbusowa w Tychach.

Jednym z elementów komunikacji miejskiej jest sieć trolejbusowa (ok. 40 km trakcji), obok tradycyjnej komunikacji autobusowej. Organizatorem komunikacji na terenie Tychów oraz na terenie 7 innych gmin (Mikołów, Łaziska Górne, Orzesze, Ornontowice, Wyry, Kobiór i Lędziny), które przekazały Tychom, w drodze porozumienia, zadania związane z organizowaniem komunikacji zbiorowej jest MZK Tychy. Głównymi przewoźnikami są PKM Tychy i Tyskie Linie Trolejbusowe. Pozostali przewoźnicy obsługują głównie linie mikrobusowe.

Działalność MZK Tychy jest prowadzona głównie na terenie miasta Tychy oraz na terenie Bierunia, Gierałtowic, Gliwic, Katowic, Lędzin, Łazisk, Mikołowa, Orzesza, Ornontowic i Rudy Śląskiej. Obsługiwanych jest 35 linii zwykłych, 2 pośpieszne, 5 trolejbusowych, 10 mikrobusowych i jedna szkolna. Tabor składa się z ponad stu pojazdów, w tym 23 niskopodłogowych, 32 przegubowych, 18 gazowych, 3 nisko pojemnościowych, 24 trolejbusów, 10 busów. W przeważającej części tabor stanowią autobusy marki Solaris, Jelcz i Ikarus. Trolejbusy są zbudowane na bazie autobusów marki Jelcz oraz Solaris. W Tychach obowiązuje taryfa czasowa, dostępne są bilety 20-, 40-, i 90-minutowe, dobowe, tygodniowe i miesięczne.[1]

Podział administracyjny

Tychy zamieszkuje 131 547 tys. mieszkańców.

Osiedla

  • A osiedle ANNA
  • B osiedle BARBARA - również "podosiedle": BALBINA
  • C osiedle CELINA
  • D osiedle DOROTA - również "podosiedla": D-1, D-3
  • E osiedle EWA
  • F osiedle FELICJA
  • G osiedle GENOWEFA
  • H osiedle HONORATA - również "podosiedla": H-4, H-5, H-6, H-7
  • K osiedle KAROLINA
  • L osiedle LUCYNA
  • Ł osiedle ŁUCJA
  • M osiedle MAGDALENA
  • N osiedle NATALIA
  • O osiedle OLGA
  • P osiedle PAULINA
  • R osiedle REGINA
  • S osiedle STELLA
  • T osiedle TERESA
  • U osiedle URSZULA
  • W osiedle WERONIKA
  • Z osiedle ZUZANNA - również "podosiedle": Z-1

Dzielnice

Tychy są podzielone na dzielnice : Wilkowyje, Mąkołowiec, Czułów,Centrum(podzielone na osiedla), Wartogłowiec, Zawiść, Jaroszowice, Urbanowice,Wygorzele, Cielmice, Paprocany, Żwaków, Glinka i Suble, Stare Tychy,Zwierzyniec

Miasta partnerskie

Miasta współpracujące


Zabytki oraz interesujące miejsca

Zabytki

Interesujące miejsca

Kultura

Działacze samorządowi

Edukacja

Sport

Piłka nożna

  • GKS 71 Tychy
  • OKS ZET Tychy
  • JUW-e Jaroszowice
  • GKS 71 II Tychy
  • KTK Tychy
  • TKKF Pionier/MUKS Bachus Tychy
  • Chrzciciel Tychy
  • KS Czułowianka
  • Ogrodnik Cielmice

Hokej

Piłka halowa

Unihokej

Kolarstwo szosowe

Koszykówka

Siatkówka męska

Tenis stołowy

Rajdy samochodowe

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Tychach

Działalność sportową i rekreacyjną prowadzi Zespół ds Sportu i Organizacji Imprez, w którego skład wchodzą m.in.:Miejski Ośrodek Sportów Młodzieżowych, Dział Organizacji Imprez, Osiedlowe Centra Sportowe. Ośrodek finansowany w całości ze środków budżetu miasta.

Zarządzane obiekty

  • Kryta Pływalnia
  • Stadion Zimowy (kryte lodowisko)
  • Stadion Miejski
  • Ośrodek Wypoczynkowy "Paprocany"
  • Kompleks Sportowy "Paprocany"
  • Zespół Boisk Piłkarskich

Miejski Ośrodek Sportów Młodzieżowych

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ Oficjalna strona MZK w Tychach
Dzielnice Tychów

Herb Tychów

Szablon:Miasta aglomeracji katowickiej Szablon:Śląskie powiaty

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tychy&oldid=9012263”