Spisek prochowy
Spisek prochowy (ang. Gunpowder Plot) – nieudany zamach zorganizowany w Londynie 5 listopada 1605 przez grupę angielskich spiskowców, mający na celu zabójstwo króla Anglii i Szkocji Jakuba I.
W nocy z 4 na 5 listopada jeden ze spiskowców Guy Fawkes został znaleziony z 36 beczkami prochu w podziemiach Parlamentu. Późniejsze śledztwo ujawniło spisek małej grupy angielskich katolików, który trwał 2 lata. Plan zakładał detonację ładunku pod Izbą Lordów w momencie otwarcia Parlamentu i uśmiercenie tym samym, obok króla, zgromadzonych w niej przedstawicieli szlachty, biskupów oraz członków Izby Gmin. Autorem planu nie był w istocie Fawkes – kluczowymi postaciami w spisku byli Thomas Percy i Robert Catesby. Po 2 miesiącach procesu zamachowcy – w liczbie ośmiu – zostali skazani na śmierć przez powieszenie i poćwiartowanie. Egzekucja czterech z nich odbyła się 30 stycznia 1606, pozostałych – dnia następnego. Fawkes w dniu egzekucji skoczył z szafotu i złamał kark, by uniknąć okrutnej śmierci.
Incydent odbił się szerokim echem w całej ówczesnej Europie. Wykorzystywany był również do kreowania nastrojów antykatolickich w samej Anglii, stał się motywem wielu utworów satyrycznych.
Noc znana jest pod nazwą Guy Fawkes Night lub Bonfire Night. Co roku, w rocznicę zamachu, odbywają się w Londynie obchody upamiętniające to wydarzenie. W listopadzie 2005 odbyły się huczne uroczystości z okazji 400-lecia pamiętnej nocy.
Do tej historii nawiązuje też komiks Alana Moore’a V jak vendetta i film na jego podstawie.
W 1847 pisarz francuski Juliusz Verne napisał[1] sztukę teatralną w pięciu aktach wierszem La Conspiration des poudres o tych wydarzeniach[2]. Sztuka została wydana drukiem w XX wieku, ale jeszcze nie została wystawiona[3].
Rymowanka[edytuj | edytuj kod]
Wydarzenia 5 listopada upamiętnia angielska rymowanka. Poniżej przedstawiono jedną z jej wersji – pozostałe różnią się szczegółami, takimi jak zamiana see of na know of czy dodanie przedrostka the w czwartym wersie. Najbardziej znana jest jej pierwsza zwrotka[4].
| „ |
Poor old England to overthrow. |
” |
Co dosłownie oznacza:
| „ |
Biedna stara Anglia do obalenia. |
” |
Pierwsza zwrotka tej rymowanki pojawiła się w filmie V jak vendetta. Jej wolne tłumaczenie z polskiej wersji językowej filmu brzmi tak:
| „ |
zapomnieć o nim śmiał. |
” |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ strona 27 w: Herbert R. Lottman Juliusz Verne, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1999, ISBN 83-06-02751-5
- ↑ strony 17(nlb)-118 w: Jules Verne, Théâtre inédit, Collection La Bibliothèque Verne, wydawnictwo le cherche midi, Paris, 2005, ISBN 2-7491-0270-7
- ↑ The Complete Jules Verne Bibliography: V. Plays, jv.gilead.org.il [dostęp 2017-11-26].
- ↑ Guy Fawkes - Wikiquote, en.wikiquote.org [dostęp 2017-11-26] (ang.).
