Przejdź do zawartości

Sporysz (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sporysz
gmina wiejska
1934-1954[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1920-39: krakowskie
1945–54: krakowskie

Powiat

żywiecki

Siedziba

1934-50: Sporysz
1950–54: Żywiec

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

10

brak współrzędnych
Stacja kolejowa Żywiec-Sporysz

Sporysz – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934–1954[2] w województwie krakowskim (dzisiejsze woj. małopolskie). Siedzibą gminy był Sporysz (obecnie dzielnica Żywca), a w latach 1950–1954 – Żywiec.

Gmina zbiorowa Sporysz została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie żywieckim w woj. krakowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Czernichów, Isep, Międzybrodzie, Moszczanica, Oczków, Pewel Mała, Przyłęków, Sporysz, Świnna, Tresna, Trzebinia i Zadziele[3]. 1 stycznia 1950 roku z gminy Sporysz wyłączono gromady Isep, Kocurów oraz siedzibę gminy – Sporysz, włączając je do Żywca (przez co Żywiec stał się formalnie siedzibą władz gminy)[4].

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina Sporysz składała się z 10 gromad: Czernichów, Międzybrodzie Żywieckie, Moszczanica, Oczków, Pewel Mała, Przyłęków, Świnna, Tresna, Trzebinia i Zadziele[5].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[6]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[7].

Przynależność gromad / sołectw skupienia gilowicko-ślemieńsko-sporyskiego do gmin po roku 1934
Gromada / Sołectwo 1934-08-01

1940-11-29

1940-11-30

1941-06-30

1941-07-01

1944-08-21

1944-08-22

1954-09-28

1973-01-01

1976-07-01

1976-07-02

1991-04-01

1991-04-02
Gilowice Gilowice Ślemień Gilowice Gilowice Gilowice Gilowice-Ślemień Gilowice
Kocierz Moszczanicki Gilowice Zadziele Zadziele Gilowice Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Łękawica Gilowice Zadziele Gilowice Gilowice Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Łysina Gilowice Zadziele Gilowice Gilowice Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Okrajnik Gilowice Zadziele Gilowice Gilowice Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Rychwałd Gilowice Zadziele Gilowice Gilowice Gilowice Gilowice-Ślemień Gilowice
Rychwałdek Gilowice Sporysz Sporysz Gilowice Świnna Świnna Świnna
Hucisko Ślemień Jeleśnia Jeleśnia Ślemień Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Kocierz Rychwałdzki Ślemień Zadziele Zadziele Ślemień Łękawica Gilowice-Ślemień Łękawica
Kocoń Ślemień Ślemień Gilowice Ślemień Ślemień Gilowice-Ślemień Ślemień
Kurów Ślemień Ślemień Stryszawa Ślemień Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Las Ślemień Ślemień Stryszawa Ślemień Ślemień Gilowice-Ślemień Ślemień
Pewel Ślemieńska Ślemień Ślemień Gilowice Ślemień Świnna Świnna Świnna
Pewelka Ślemień Ślemień Stryszawa Ślemień Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Ślemień Ślemień Ślemień Gilowice Ślemień Ślemień Gilowice-Ślemień Ślemień
Czernichów Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Czernichów Czernichów Czernichów
Isep Sporysz Żywiec (m) Żywiec (m) Sporysz (do 1949) Żywiec (m) Żywiec (m) Żywiec (m)
Międzybrodzie Żywieckie Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Czernichów Czernichów Czernichów
Moszczanica Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Łękawica Żywiec (m) Żywiec (m)
Oczków Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Łękawica Gilowice-Ślemień Żywiec (m)
Pewel Mała Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Świnna Świnna Świnna
Przyłęków Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Świnna Świnna Świnna
Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz (do 1949) Żywiec (m) Żywiec (m) Żywiec (m)
Świnna Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Świnna Świnna Świnna
Tresna Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz Czernichów Czernichów Czernichów
Trzebinia Sporysz Sporysz Sporysz Sporysz Świnna Świnna Świnna
Zadziele (do 1966) Sporysz Zadziele Zadziele Sporysz zalane zalane zalane
Bujaków Porąbka Kozy Kozy Porąbka Porąbka Porąbka Porąbka
Czaniec Porąbka Kęty Kęty Porąbka Porąbka Porąbka Porąbka
Kobiernice Porąbka Kozy Kozy Porąbka Porąbka Porąbka Porąbka
Międzybrodzie Bialskie Porąbka Kozy Kozy Porąbka Czernichów Czernichów Czernichów
Porąbka Porąbka Kozy Kozy Porąbka Porąbka Porąbka Porąbka
Kozy Biała Kozy Kozy Biała Kozy Kozy Kozy
Koszarawa Stryszawa Jeleśnia Jeleśnia Stryszawa Koszarawa Koszarawa Koszarawa
Krzeszów Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Kuków Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Lachowice Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa
Targoszów (od 1949) Stryszawa Stryszawa Stryszawa Stryszawa

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. Od 1 sierpnia 1934 do 28 września 1954
  3. Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 645
  4. Dz.U. z 1950 r. nr 3, poz. 22
  5. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  6. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  7. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312