Squalo (1906)
 „Squalo” (z prawej) w Brindisi w 1918 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
6 sierpnia 1904 |
| Wodowanie |
10 czerwca 1906 |
 Regia Marina
| |
| Wejście do służby |
1 września 1906 |
| Wycofanie ze służby |
26 września 1918 |
| Los okrętu | |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
36,84 m |
| Szerokość |
4,32 m |
| Zanurzenie |
2,66 m |
| Zanurzenie testowe |
25 m |
| Napęd | |
| 2 silniki benzynowe o łącznej mocy 600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 170 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 900 Mm przy 8 w. |
| Uzbrojenie | |
| 4 torpedy | |
| Wyrzutnie torpedowe |
2 × 450 mm |
| Załoga |
15 |
Squalo – włoski okręt podwodny z początku XX wieku, jedna z pięciu jednostek typu Glauco. Okręt został zwodowany 10 czerwca 1906 roku w Arsenale w Wenecji, a w skład Regia Marina wszedł 1 września 1906 roku. Pełnił służbę na Morzu Adriatyckim, biorąc udział w I wojnie światowej. Jednostka została wycofana z czynnej służby we wrześniu 1918 roku.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
„Squalo” był jednym z pięciu okrętów typu Glauco zaprojektowanych przez inż. Cesarego Laurentiego[1][2]. Zastosowane do napędu silniki benzynowe sprawiały duże zagrożenie ze względu na łatwopalne opary paliwa[1][2]. Mimo to powstało pięć jednostek tego typu, dzięki czemu były to pierwsze zbudowane seryjnie okręty podwodne we Włoszech[1][2]. Okręt charakteryzował się konstrukcją częściowo dwukadłubową z głównymi zbiornikami balastowymi na śródokręciu i zbiornikami trymującymi na dziobie i rufie[3]. Kształt kadłuba został zoptymalizowany pod kątem poruszania się na powierzchni z szeroką i płaską rufą, szerokim grzbietem służącym jako pokład i ostrym, wystającym przed pokrywami wyrzutni torped dziobem[3][4]. Okręt miał stery głębokości umieszczone na dziobie i rufie[3]. „Squalo” różnił się od prototypu uzbrojeniem (zainstalowano na nim dwie wyrzutnie torped w przeciwieństwie do trzech na „Glauco”)[1][2] oraz położeniem kiosku (nieco przesunięty do tyłu w porównaniu z prototypem)[4].
„Squalo” zbudowany został w Arsenale w Wenecji[5][6]. Stępkę okrętu położono 6 sierpnia 1904 roku, a zwodowany został 10 czerwca 1906 roku[5][7][a]. Był pierwszym okrętem we włoskiej flocie noszącym to imię[8].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
„Squalo” był niewielkim, przybrzeżnym okrętem podwodnym[1]. Długość całkowita wynosiła 36,84 metra, szerokość 4,32 metra i zanurzenie 2,66 metra[7]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 157-161 ton, a w zanurzeniu 240-244 tony[7][9][b]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki benzynowe FIAT o łącznej mocy 600 KM[5][7][c]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Savigliano o łącznej mocy 170 KM[3][5]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 13 węzłów na powierzchni i 6 węzłów w zanurzeniu[1][5][d]. Zasięg wynosił 900 Mm przy prędkości 8 węzłów w położeniu nawodnym oraz 40 Mm przy prędkości 5 węzłów w zanurzeniu[3][5][e]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 25 metrów[1].
Okręt wyposażony był w dwie stałe dziobowe wyrzutnie torped kalibru 450 mm, z łącznym zapasem czterech torped[3][5].
Załoga okrętu składała się z 2 oficerów oraz 13 podoficerów i marynarzy[7][8].
Służba[edytuj | edytuj kod]
„Squalo” wszedł do służby w Regia Marina 1 września 1906 roku[7][8]. W początkowym okresie załoga okrętu przechodziła szkolenie w Wenecji i odbywała rejsy głównie wzdłuż wybrzeża Adriatyku[4]. W 1906 roku „Squalo” uczestniczył w manewrach morskich, które zakończyły się w Tarencie oraz w kolejnych manewrach z 1908 roku, które miały miejsce na Morzu Tyrreńskim[4]. W momencie przystąpienia Włoch do I wojny światowej okręt wchodził w skład 4. dywizjonu okrętów podwodnych (wraz z siostrzanymi jednostkami „Glauco”, „Narvalo”, „Otaria” i „Tricheco” oraz „Foca” i „Delfino”)[4][10]. Jednostka uczestniczyła w defensywnych patrolach na wodach okalających bazy włoskiej floty w Brindisi i Wenecji[2][3]. 31 grudnia 1917 roku okręt wchodził w skład Flotylli Górnego Adriatyku w Wenecji (wraz z „Delfino”, X 1, „Atropo”, „Tricheco”, „Fisalia”, „Argonauta”, „Narvalo”, „Zoea”, „Otaria”, „Argo”, F 2, F 3, F 4, F 5, F 12, F 13 i F 16)[11]. „Squalo” nie odniósł podczas działań wojennych żadnych sukcesów[4].
1 kwietnia 1918 roku jednostka została rozbrojona w Porto Corsini pod Rawenną[8]. Okręt został skreślony z listy floty 26 września 1918 roku[7][9] i następnie zezłomowany w Wenecji[8].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pollina 1963 ↓, s. 38 podaje, że stępkę okrętu położono w styczniu 1904 roku.
- ↑ Brassey 1912 ↓, s. 259 podaje wyporność 180/230 ton.
- ↑ Jane 1970 ↓, s. 280 podaje, że moc 12-cylindrowych silników benzynowych wynosiła 500 KM.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 118 podaje, że okręt na powierzchni rozwijał prędkość 14 węzłów; Jane 1970 ↓, s. 280 podaje, że okręt mógł się poruszać na powierzchni z prędkością 12 węzłów i pod wodą z prędkością 8 węzłów; Csonkaréti 2004 ↓, s. 346 i Pollina 1963 ↓, s. 38 podają prędkość 13,5/6,5 węzła, a Brassey 1912 ↓, s. 259 podaje natomiast, że podczas prób okręt osiągnął na powierzchni prędkość 15 węzłów.
- ↑ Fraccaroli 1970 ↓, s. 103 i Pollina 1963 ↓, s. 38 podają, że zasięg nawodny wynosił 220 Mm przy prędkości 10 węzłów, zaś podwodny 45 Mm przy prędkości 4 węzły.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Gogin 2020 ↓.
- ↑ a b c d e Jackson 2001 ↓, s. 122.
- ↑ a b c d e f g Fontenoy 2007 ↓, s. 118.
- ↑ a b c d e f Pollina 1963 ↓, s. 40.
- ↑ a b c d e f g Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 275.
- ↑ Brassey 1912 ↓, s. 259.
- ↑ a b c d e f g Fraccaroli 1970 ↓, s. 103.
- ↑ a b c d e Pollina 1963 ↓, s. 38.
- ↑ a b Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619.
- ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 278.
- ↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 138.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Erminio Bagnasco, Achille Rastelli: Navi e marinai italiani nella Grande Guerra. Parma: Ermanno Albertelli Editore, 1997. ISBN 88-85909-75-2. (wł.).
- Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
- Ivan Gogin: GLAUCO small submarines (1905-1909). Navypedia. [dostęp 2020-05-05]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Robert Jackson: Okręty podwodne świata. Warszawa: Bellona, 2001. ISBN 83-11-09214-1.
- Jane’s Fighting Ships 1905/6. Fred T. Jane (red.). New York: ARCO Publishing Company, 1970. (ang.).
- Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895-1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).
- The Naval Annual, 1912. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1912. (ang.).
