Srebrna (przedsiębiorstwo)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Srebrna Sp. z o.o.
Ilustracja
Budynek w Al. Jerozolimskich 125/127,
w którym znajduje się siedziba spółki
Państwo

 Polska

Siedziba

Warszawa

Adres

Al. Jerozolimskie 125/127
02-057 Warszawa

Data założenia

18 stycznia 1995

Forma prawna

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Prezes

Małgorzata Maria Kujda

Nr KRS

0000069050

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Srebrna Sp. z o.o.”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Srebrna Sp. z o.o.”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Srebrna Sp. z o.o.”
Ziemia52°13′29,3″N 20°59′26,9″E/52,224806 20,990806
Strona internetowa

Srebrna Sp. z o.o. – spółka zajmująca się prowadzeniem działalności reklamowej i medialnej oraz wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi w Warszawie. Należy do Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Spółka Srebrna została utworzona 18 stycznia 1995 przez osoby należące do partii politycznej Porozumienie Centrum (PC), jej głównym udziałowcem została Fundacja Prasowa „Solidarność” (FPS), utworzona przez Jarosława Kaczyńskiego i jego współpracowników z PC (mniejszościowym udziałowcem była Barbara Czabańska, była żona Krzysztofa Czabańskiego oraz Jarosław Kaczyński – wnieśli po 2 tys. zł). W zarządzie spółki zasiadali m.in. Kazimierz Kujda i Krzysztof Wyszkowski, natomiast w Radzie Nadzorczej – Lech Kaczyński, Marek Suski, Adam Lipiński i Jolanta Szczypińska. Fundacja wniosła aportem do Spółki dwa budynki przy Al. Jerozolimskich 125/127 (siedziba spółki) i ul. Srebrnej 16 w Warszawie wraz z prawami wieczystego użytkowania działek, które otrzymała po likwidacji koncernu Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”, który działał w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (likwidatorem koncernu i jednocześnie założycielem fundacji był Krzysztof Czabański).

Spółka Srebrna, przed zmianą formy prawnej ze spółki akcyjnej na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w latach 1993–2008 była pierwszym wydawcą miesięcznika „Nowe Państwo” (w 2008 rolę wydawcy przejęło Niezależne Wydawnictwo Polskie, wydawca „Gazety Polskiej”).

W 2001 Fundacja Prasowa „Solidarność” (FPS) sprzedała wszystkie udziały w Spółce na rzecz Fundacji Nowe Państwo, założonej przez abp. Tadeusza Gocłowskiego, Jarosława Kaczyńskiego, Krzysztofa Czabańskiego, a także samą FPS, Srebrną sp. z o.o. i stworzoną na jej bazie spółkę Srebrna-Media.

Spółka nabyła dwa domy sąsiadujące z rodzinną willą Jarosława Kaczyńskiego na warszawskim Żoliborzu w celu utworzenia w nich izby pamięci oraz siedziby Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego. W jednej z nieruchomości spółka od 2009 wynajmuje lokale. Mieszczą się w niej biura wydawcy portalu niezalezna.pl oraz internetowej księgarni „Gazety Polskiej”. Srebrna wynajęła również część willi Jarosława Kaczyńskiego, gdzie planowany jest lokal dla profesjonalnej ochrony[1][2][3][4].

Po zlikwidowaniu Fundacji Prasowej „Solidarność” w 2012, część jej majątku, w tym spółka Srebrna została przekazana do Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego (członkami zarządu Instytutu są Barbara Czabańska oraz Adam Lipiński, natomiast członkami rady nadzorczej Jarosław Kaczyński oraz Krzysztof Czabański)[5][6][7][8][1].

Głównym udziałowcem spółki Srebrna jest Instytut im. Lecha Kaczyńskiego, który posiada 5883 udziały. Dwa udziały w spółce posiada Barbara Skrzypek (wieloletnia sekretarka Jarosława Kaczyńskiego, a wcześniej też przez lata generała Michała Janiszewskiego[9][10][11][12], członka WRON), a jej syn jeden udział. Łączna wartość udziałów w spółce Srebrna wynosi 11,766 mln zł[13][14].

W latach 1995–1998 oraz 2008–2015 prezesem zarządu spółki był Kazimierz Kujda[15]. Obecnie prezesem zarządu spółki jest Małgorzata Kujda. Członkami zarządu są Janina Goss (wieloletnia przyjaciółka Jarosława Kaczyńskiego i Lecha Kaczyńskiego, należała do partii politycznej Porozumienie Centrum[16]) oraz Jacek Cieślikowski (radny Warszawy i asystent prezesa partii PiS Jarosława Kaczyńskiego). W skład rady nadzorczej wchodzi Halina Wojnarska, żona Adama Lipińskiego, Barbara Skrzypek (wieloletnia sekretarka Jarosława Kaczyńskiego), Mirosława Romanowska (współpracowniczka Lecha Kaczyńskiego za jego prezydentury w stolicy[17]), Jacek Rudziński (wieloletni kierowca, asystent i ochroniarz Jarosława Kaczyńskiego[18]) oraz Grzegorz Tomaszewski (prezes spółki zależnej Forum S.A., brat cioteczny Jarosława Kaczyńskiego[19])[1].

Przed jesienią 2015 w spółce zatrudnieni byli między innymi: Mariusz Kamiński, Maciej Wąsik i Ernest Bejda[20] a jej współpracownikiem był Piotr Pogonowski[21].

Głównym źródłem dochodów spółki Srebrna jest obrót i zarządzanie trzema nieruchomościami w Warszawie:

  • Aleje Jerozolimskie 125/127 (siedziba spółki),
  • Nowogrodzka 84/56 (działka sąsiadująca z siedzibą partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość),
  • Srebrna 16[22][23].

Planowane inwestycje[edytuj | edytuj kod]

W 2015 spółka Srebrna złożyła wniosek do Urzędu m.st. Warszawy o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji polegającej na budowie 138-metrowego budynku biurowego z częścią handlową i gastronomiczną oraz mieszkalną na działce należącej do spółki pod adresem Srebrna 16, u zbiegu ulic Towarowej i Srebrnej w warszawskiej dzielnicy Wola[24][25].

Według planów spółki z 2016 roku rozważano wybudowanie wieżowca o wysokości 190 metrów według projektu pracowni architektonicznej Grupa AT. Miał mieć prostą, strzelistą szklaną bryłę, z wycięciem przy jednym z rogów. Początkowo planowano 77 tys. m² powierzchni (dla ok. 5–6 tys. pracowników) oraz restaurację na ostatnim, 47. piętrze. Projekt roboczo nazwano mianem „Srebrna Tower”, później także „K-Towers” z uwagi na plan, nadzorującego projekt Jarosława Kaczyńskiego, wybudowania na działce zamiast jednej, dwóch bliźniaczych wież[26].

W 2016 Urząd m.st. Warszawy wydał na wniosek spółki zgodę na wybudowanie wieżowca „Srebrna Tower” o wysokości 140-190 metrów na działce pod adresem Srebrna 16. Wydanie decyzji wiązało się ze zmianą dotychczasowej maksymalnej dopuszczalnej wysokości budynku (60 m) w tym rejonie, określonej w planie zagospodarowania przestrzennego stolicy[27]. Wartość inwestycji szacowana była na 160 mln zł.

5 sierpnia 2016 została zarejestrowana na Cyprze spółka Conarius o kapitale zakładowym 5 tys. euro, która miała pośredniczyć w sprzedaży działki spółki Srebrna pod planowaną inwestycję. 30 sierpnia 2016 wszystkie akcje spółki Conarius odkupił stołeczny deweloper i inwestor za kwotę 5 tys. euro. Pośrednikiem tej transakcji była cypryjska spółka Premierplus, specjalizująca się w optymalizacji podatkowej oraz załatwianiu cypryjskiego obywatelstwa. Siedziby obu spółek Conarius oraz Premierplus mieszczą się w tym samym biurowcu w stolicy Cypru Nikozji[28].

Według raportu złożonego przez spółkę Srebrna w lutym 2017 roku w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska wynika, że budynek miał mieć:

  • 3-poziomowe podium
  • 47 pięter naziemnych
  • cztery piętra podziemne (parking)
  • dwa piętra techniczne, na wysokości 63 i 127 metrów.
Biurowiec przy ul. Srebrnej 16, jedna z nieruchomości należących do spółki

28 grudnia 2016 została zarejestrowana Nuneaton Sp. z o.o, powołana przez Srebrną spółka celowa przeznaczona do realizacji przedmiotowej inwestycji[29][30].

W marcu 2017 spółka Srebrna otrzymała korzystną decyzję środowiskową[13].

20 marca 2017 została zarejestrowana Nuneaton Sp. z o.o. spółka komandytowa. Udziałowcem spółki została Srebrna[31][32][33].

12 maja 2017 odbyła się pierwsza z serii rozmów austriackiego biznesmena i dewelopera, prezesa spółki Nuneaton od 6 czerwca 2017 do 11 lipca 2018 r., Geralda Birgfellnera z Jarosławem Kaczyńskim dotyczących planowania realizacji i finansowania inwestycji dwóch bliźniaczych wieżowców o wysokości 190 m na działce pod adresem Srebrna 16[34].

5 czerwca 2017 odbyło się spotkanie, w którym wzięli udział Jarosław Kaczyński, Małgorzata Kujda, prezesa spółki Srebrna, Janina Goss i Jacek Cieślikowski z Geraldem Birgfellnerem w sprawie planowanej inwestycji.

6 czerwca 2017 Małgorzata Kujda, prezes spółki Srebrna, Janina Goss i Jacek Cieślikowski podpisali pełnomocnictwo w imieniu spółki, które upoważniało Geralda Birgfellnera m.in. do reprezentowania Srebrnej „przy umowach najmu lub dzierżawy nieruchomości”, „umowach projektowych, umowach zleceniach” oraz podpisywania „wszelkich umów związanych z realizacją inwestycji polegającej na budowie wysokiego budynku biurowego (...)”, a także „przed organami administracji publicznej i innymi instytucjami państwowymi lub samorządowymi”. Pełnomocnictwo upoważniało austriackiego biznesmena do rozbiórki biurowca stojącego na działce planowanej inwestycji przy ul. Srebrna 16 oraz do „przeprowadzenia robót naprawczych, konserwacyjnych”. Objęło również rozmowy z bankami. Pełnomocnictwo dla Geralda Birgfellnera zostało udzielone do grudnia 2018[35].

2 lutego 2018 rada nadzorcza Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego wydała zgodę na podjęcie przez zarząd Instytutu czynności związanych z realizacją przedsięwzięcia deweloperskiego przez spółkę Srebrna. Barbara Skrzypek podpisała dla Jarosława Kaczyńskiego pełnomocnictwo, by ten reprezentował ją na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Wspólników spółki Srebrna. W zgromadzeniu wziął udział również Jacek Cieślikowski, członek zarządu spółki. Postanowiono, iż spółka celowa Nuneaton Sp. z o.o. spółka komandytowa wybuduje dwa bliźniacze wieżowce o roboczej nazwie „K-Towers” (K-Towers to także nazwa jednej z firm Birgfellnera) o wysokości 190 metrów i 100 tys. mkw. powierzchni użytkowej (7–8 tys. pracowników), z której najmu Spółka za pośrednictwem Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego miała czerpać korzyści finansowe[36]. Względem pierwotnego projektu dodano dwa piętra. Zmieniło się także przeznaczenie budynku. Zamiast biur – hotel i apartamenty na sprzedaż. Na ostatnim piętrze pozostałby sky bar, a poza tym w drapaczu chmur miałaby się znaleźć siedziba Instytutu (przeniesiona z warszawskiego Żoliborza)[25]. Pod decyzją rady nadzorczej Instytutu podpisali się obaj jej członkowie, Jarosław Kaczyński i Krzysztof Czabański[37].

Tego samego dnia odbyły się obrady zarządu spółki Srebrna. Jedna z podjętych uchwał ustalała zasady finansowania budowy poprzez zaciągnięcie kredytu. Jedną z instytucji, z którą negocjowano udzielenie kredytu, miał być państwowy bank. Wartość inwestycji szacowana była na ponad miliard złotych. W ramach obrad zarządu podjęto również decyzję, iż pod planowaną inwestycję spółka Srebrna wniesie 5,4 tys. metrów kwadratowych gruntu (działka pod adresem Srebrna 16) i 350 tys. zł[38].

7 lutego 2018 na polecenie Jarosława Kaczyńskiego Gerald Birgfellner miał przekazać 50 tys. zł w gotówce w siedzibie partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość przy ul. Nowogrodzkiej w Warszawie. Zgodnie z zeznaniami austriackiego biznesmena złożonymi w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie, opublikowanymi przez „Gazetę Wyborczą” w dniu 18 lutego 2019, kwota ta miała stanowić zapłatę dla ówczesnego księdza Rafała Sawicza, członka rady nadzorczej fundacji Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego za złożenie podpisu pod uchwałą rady fundacji z dnia 2 lutego 2018 w sprawie planowanej inwestycji[39].

21 marca 2018 w siedzibie partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość przy ul. Nowogrodzkiej w Warszawie, odbyło się spotkanie Jarosława Kaczyńskiego (prezesa partii, prowadzącego rozmowę de facto w imieniu spółki Srebrna, we władzach której nie zasiadał), austriackiego biznesmena, ówczesnego prezesa spółki Nuneaton, Geralda Birgfellnera i Michała Krupińskiego, prezesa banku Pekao SA[40]. Tematem rozmowy było udzielenie przez bank pożyczki pomostowej na sfinansowanie przygotowania inwestycji na łączną kwotę 15,5 mln euro dwóm spółkom Nuneaton należącym do Birgfellnera (Nuneaton sp. z o.o. miała być następnie przekształcona w spółkę Srebrna 2) z terminem spłaty 28 lutego 2020 r.[40]

11 kwietnia 2018, na podstawie zaleceń z podpisanej przez Jarosława Kaczyńskiego uchwały rady nadzorczej Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego z dnia 2 lutego 2018, spółka Srebrna zakupiła spółkę Nuneaton, której celem miała być realizacja inwestycji pod adresem Srebrna 16 w Warszawie[24].

2 czerwca 2018 w siedzibie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska odbyła się rozmowa Kazimierza Kujdy, prezesa NFOŚ i byłego prezesa spółki Srebrna z Geraldem Birgfellnerem, austriackim biznesmenem, prezesem spółki Nuneaton w sprawie planów budowy dwóch bliźniaczych wieżowców o wysokości 190 m na działce pod adresem Srebrna 16. Stenogram rozmowy ujawniła 5 lutego 2019 „Gazeta Wyborcza” (tzw. „Taśmy Kaczyńskiego”)[41].

6 czerwca 2018 doszło do drugiego spotkania Kazimierza Kujdy z Geraldem Birgfellnerem[42].

14 czerwca 2018 spółka Nuneaton kierowana przez austriackiego biznesmena, Geralda Birgfellnera wystawiła spółce Srebrna fakturę na kwotę 1 mln 580 tys. zł (z podatkiem VAT), z terminem płatności 24 czerwca 2018. Faktura dotyczyła prac przygotowawczych przy projekcie budowy dwóch bliźniaczych wieżowców “K-Towers” na działce Srebrna 16 należącej do spółki Srebrna[43][44].

27 czerwca 2018 w siedzibie spółki Srebrna odbyło się spotkanie, w którym brała udział prezes zarządu Małgorzata Kujda, wiceprezesi – Janina Goss i Jacek Cieślikowski oraz prezes spółki Nuneaton, Gerald Birgfellner w sprawie rozliczenia kosztów prac przygotowawczych przy projekcie budowy dwóch bliźniaczych wieżowców “K-Towers” jakie miała ponieść spółka Nuneaton na rzecz spółki Srebrna[43][44].

Pod koniec czerwca 2018 r. projekt budowy dwóch wieżowców został wstrzymany[34].

11 lipca 2018 spółka Srebrna zerwała współpracę z Geraldem Birgfellnerem.

27 lipca 2018 w siedzibie partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość przy ul. Nowogrodzkiej w Warszawie, odbyła się rozmowa Jarosława Kaczyńskiego (prowadzącego rozmowę de facto w imieniu spółki Srebrna, we władzach której nie zasiadał), jego brata ciotecznego Grzegorza Tomaszewskiego (członek rady nadzorczej spółki Srebrna), austriackiego biznesmena, ówczesnego prezesa obu spółek Nuneaton (Sp. z o.o. i Sp. komandytowej), Geralda Birgfellnera i jego wspólniczki, pełniącej jednocześnie rolę tłumaczki. Tematem rozmowy była planowana przez Spółkę inwestycja wybudowania dwóch bliźniaczych wieżowców o wysokości 190 m. Zgodnie z ww. rozmową, której nagranie audio oraz stenogram ujawniła w dniu 29 stycznia 2019 „Gazeta Wyborcza” (tzw. „Taśmy Kaczyńskiego”), budowa miała zostać sfinansowana z kredytu w wysokości ok. 300 mln euro (ok. 1,3 mld zł) udzielonego przez bank Pekao SA. W rozmowie Gerald Birgfellner domagał się zapłaty od Srebrnej za dotychczasowe prace nad inwestycją: projekt architektoniczny obu wież, strategię realizacji ich budowy, wycenę nieruchomości, prowadzenie negocjacji z wykonawcami poszczególnych etapów oraz zatrudnienie prawników i architektów. Miał zarobić 3 proc. wartości inwestycji – 9 mln euro (39 mln zł). Jarosław Kaczyński namawiał Birgfellnera, by dochodził swych praw na drodze sądowej i złożył pozew przeciw Srebrnej. Warunkował otrzymanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu pod planowaną inwestycję, wygraną kierowanej przez siebie partii politycznej Prawo i Sprawiedliwość w nadchodzących wyborach samorządowych w 2018 roku; „Jeśli nie wygramy wyborów, to nie zbudujemy wieżowca w Warszawie”[45][46].

2 sierpnia 2018 odbyła się rozmowa Geralda Birgfellnera z Jarosławem Kaczyńskim w sprawie planowanej przez Spółkę inwestycji wybudowania dwóch bliźniaczych wieżowców na działce należącej do Srebrnej.

Na wniosek spółki o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji pod adresem Srebrna 16, Urząd m.st. Warszawy wydał zgodę na realizację obiektu o wysokości 31,5 m (ze zwyżką do 35 m). W listopadzie 2018 r. Urząd wydał decyzję odmowną wobec braku akceptacji przez spółkę zaproponowanych parametrów obiektu. Spółka zaskarżyła powyższą decyzję do Samorządowego Kolegium Odwoławczego[25].

Dane finansowe[edytuj | edytuj kod]

Według danych na koniec 2017 aktywa Srebrnej opiewały na kwotę 25,2 mln zł. W 2017 wynagrodzenia pracowników przedsiębiorstwa pochłonęły 1 896 627 zł[47]. Według sprawozdania finansowego na koniec 2018 spółka zatrudniała na umowę o pracę 16 osób. Kapitał podstawowy Srebrnej wyniósł prawie 11,8 mln zł. Kapitał zapasowy zwiększył się w minionym roku z 7,9 mln zł do 10,1 mln zł. Wartość nieruchomości w bilansie Srebrnej wyniosła niecałe 7,8 mln zł. Środki pieniężne w kasie i na rachunkach wyniosły 13 mln zł[48].

Udziały w innych podmiotach[edytuj | edytuj kod]

Spółka Srebrna jest udziałowcem spółek[49]:

  • Geranium (2,736 udziałów o łącznej wartości 2,736 mln zł)
  • Słowo Niezależne (150 udziałów o łącznej wartości 75 tys. zł)
  • Multibarman (700 udziałów o łącznej wartości 350 tys. zł)
Nazwa podmiotu Rok rozpoczęcia działalności Opis Osoba Funkcja
Forum S.A.* 2011 wydawca prawicowych periodyków, dziennika „Gazeta Polska Codziennie”, tygodnika „Gazeta Polska” i miesięcznika „Nowe Państwo”, spółka powiązana personalnie ze spółką Srebrna Grzegorz Tomaszewski prezes zarządu
Barbara Skrzypek członek rady nadzorczej
Ryszard Czarnecki
Jacek Rudziński
Katarzyna Lubiak
Instytut im. Lecha Kaczyńskiego* 1997 właściciel spółki Srebrna, od której wynajmuje lokale, de facto sprawuje kontrolę poprzez spółkę Srebrna nad periodykami „Gazeta Polska Codziennie”, „Gazeta Polska” i „Nowe Państwo” wydawanymi przez Forum S.A. oraz nad portalem Niezależna.pl[50][51] Barbara Czabańska prezes zarządu
Adam Lipiński członek zarządu
Jarosław Kaczyński członek rady nadzorczej
Krzysztof Czabański
Geranium 2012 spółka prowadzi działalność wydawniczą, w 2012 roku Geranium przejęła większość udziałów w spółce Forum S.A.[52] Jacek Cieślikowski prezes Zarządu
Multibarman* 2003 spółka powiązana ze spółką Srebrna Andrzej Bieganik członek zarządu
Andrzej Gumowski
Nuneaton Sp. z o.o 2016 spółka celowa przeznaczona do realizacji budowy dwóch wież „K-Towers” na działce pod adresem Srebrna 16, powołana przez spółkę Srebrna
Nuneaton Sp. z o.o. spółka komandytowa 2017 spółka celowa przeznaczona do realizacji budowy dwóch wież „K-Towers” na działce pod adresem Srebrna 16, powołana przez spółkę Srebrna
Rysy Sp. z o.o.*** 2009 spółka powiązana ze spółką Forum S.A. oraz Srebrna, należy do Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego (wcześniej Fundacja Nowe Państwo), który posiada w spółce 2095 udziałów o łącznej wartości 4,190 mln zł[53] Jacek Rudziński prezes zarządu
Słowo Niezależne* 2005 wydawca portalu Niezależna.pl, należący do spółki Srebrna Grzegorz Tomaszewski członek zarządu
Tomasz Sakiewicz
Katarzyna Gójska-Hejke prokurent
Srebrna-Media Sp. z o.o. 1996 spółka zajmuje się wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, należy do Instytutu im. Lecha Kaczyńskiego (wcześniej Fundacja Nowe Państwo), który posiada w spółce 19 179 udziałów o łącznej wartości 1 917 900 zł[54] Barbara Czabańska prezes zarządu
  • Spółki oznaczone w tabeli znakiem (*) prowadzą działalność pod wspólnym adresem przy ul. Filtrowej 63/43 w Warszawie. Spółki oznaczone (**) prowadzą działalność pod wspólnym adresem przy ul. Srebrnej 16 w Warszawie. Spółki oznaczone (***) prowadzą działalność pod tym samym adresem co spółka Srebrna, przy Al. Jerozolimskich 125/127.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Spółka związana z PiS chce budować na Woli wieżowiec. warszawa.wyborcza.pl, 29 września 2014. [dostęp 2016-08-28].
  2. Jarosław Kaczyński nie ma już sąsiadów. Spółka Srebrna wynajęła drugi dom. natemat.pl. [dostęp 2016-08-28].
  3. Srebrna otoczyła Kaczyńskiego. newsweek.pl, 2012-09-10. [dostęp 2016-08-28]. (pol.).
  4. Kadrowy – Lipiński Adam [online], polityka.pl, 13 lipca 2006 [dostęp 2016-08-29].
  5. Srebrna NIP 5221009522 KRS 0000069050 REGON 010859312. krs-pobierz.pl. [dostęp 2016-08-28].
  6. PiS, najbogatsza partia w Polsce. wyborcza.pl, 12 października 2007. [dostęp 2016-08-28].
  7. Finansowe imperium Kaczyńskiego. Bez wartych miliony spółek nie byłoby wygranej PiS [online], natemat.pl, 2016 [dostęp 2016-08-28].
  8. PO: Kaczyński i jego ludzie uwłaszczyli się na majątku skarbu państwa. wprost.pl, 2007-10-11. [dostęp 2016-08-28]. (pol.).
  9. Barbara Skrzypek, czyli pani Basia od Kaczyńskiego, pracowała dla wysokich urzędników z PZPR [online], gazeta.pl [dostęp 2019-02-12] (pol.).
  10. „Absolutnie najważniejsza kobieta PiS”. Najbliższa prezesowi, była sekretarka elit PRL [online], TVN24.pl [dostęp 2019-02-12] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-14].
  11. Niewygodne doniesienia na temat przeszłości pani Basi [online], fakt.pl, 9 lutego 2019 [dostęp 2019-02-12].
  12. MJO, Kolejny cios w Kaczyńskiego. Słynna sekretarka „Pani Basia” ma komunistyczną przeszłość | nczas.com [online] [dostęp 2019-02-12] (pol.).
  13. a b Finansowe zaplecze PiS. Kim jest „pani Basia” i co trzeba wiedzieć o spółce Srebrna?, „naTemat.pl” [dostęp 2018-05-30] (pol.).
  14. SREBRNA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ [online], mojepanstwo.pl [dostęp 2016-08-28].
  15. Kazimierz Kujda – prezes zarządu. nfosigw.gov.pl. [dostęp 2017-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-07)].
  16. Andrzej Stankiewicz: Andrzej Stankiewicz: Janina Goss – szamanka prezesa Kaczyńskiego. opinie.wp.pl, 2016-03-04. [dostęp 2017-01-12]. (pol.).
  17. Wyborcza.pl. wyborcza.pl. [dostęp 2017-01-12].
  18. Jacek Rudziński: Cień prezesa. Kim jest zaufany człowiek Jarosława Kaczyńskiego?, „Polskatimes.pl” [dostęp 2017-01-12].
  19. Kuzyni Kaczyńskiego i 6 mln zł na... serwis o lesie. fakt.pl, 2016-10-12. [dostęp 2017-01-12]. (pol.).
  20. Daniel Flis, Sebastian Klauziński: Jaki o spółce Srebrna i PiS: “łańcuszek do partii jest tak wysoki”. Raczej tak krótki. oko.press, 30 stycznia 2019. [dostęp 2019-03-01].
  21. Szef ABW: „Nie zajmujemy się prywatnymi spółkami”. OKO.press: Jeśli angażuje się w nie Kaczyński. oko.press, 9 lutego 2019. [dostęp 2019-03-01].
  22. „Kura znosząca złote jaja”. Na czym zarabia Srebrna – Wola [online], tvnwarszawa.tvn24.pl [dostęp 2019-02-06].
  23. „Srebrna” spółka PiS. Co ma, kto za nią stoi i na czym zarabia? [online], polityka.pl, 2019 [dostęp 2019-02-06] (pol.).
  24. a b ‘Deweloper’ Kaczyński. ‘Wyborcza’ ujawnia wielki projekt biznesowy środowiska PiS, „wyborcza.pl” [dostęp 2018-10-20] (pol.).
  25. a b c Piotr Wróblewski, Srebrna Tower czy K-Tower? „Wieżowiec Kaczyńskiego” na Woli, który wzbudził ogromne zainteresowanie [online], warszawa.naszemiasto.pl, 29 stycznia 2019 [dostęp 2019-02-02] (pol.).
  26. Taśmy Kaczyńskiego. Kredyt tani i ryzykowny – tak Bank Pekao chciał finansować spółki budujące K-Towers [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-02-02] (pol.).
  27. Powiązana z PiS-em spółka będzie mogła zbudować 190-metrowy wieżowiec na Woli. warszawa.wyborcza.pl, 23 czerwca 2016. [dostęp 2016-08-28].
  28. Należąca do zaufanych ludzi prezesa PiS-u spółka Srebrna próbowała sprzedać działkę w Warszawie. Za 160 mln zł. W tym celu skorzystała z usług tajemniczej, cypryjskiej firmy, „Newsweek.pl”, 12 marca 2018 [dostęp 2018-05-30] (pol.).
  29. Nuneaton NIP 5252690805 KRS 0000655036 REGON 366168687 | krs-pobierz.pl [online], krs-pobierz.pl [dostęp 2019-02-02] (pol.).
  30. NUNEATON SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2019-02-02].
  31. Nuneaton Spółka Z Ograniczoną Odpowiedzialnością NIP 5252703896 KRS 0000669113 REGON 366824424. krs-pobierz.pl. [dostęp 2019-02-02]. (pol.).
  32. NUNEATON. rejestr.io. [dostęp 2019-02-02].
  33. Srebrne lustro Kaczyńskiego. Czego dowiadujemy się z jego rozmów z austriackim biznesmenem. oko.press, 2019-01-29. [dostęp 2019-02-04]. (pol.).
  34. a b Taśmy Kaczyńskiego. Kim są Grzegorz Tomaszewski i Gerald Birgfellner? [online], gazetapl [dostęp 2019-02-02] (pol.).
  35. „Gazeta Wyborcza” publikuje pełnomocnictwo, które Austriak dostał od Srebrnej [online], TVN24.pl [dostęp 2019-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-17].
  36. Razem: Kaczyński złamał prawo. Zataił, że prowadził zebranie wspólników Srebrnej [online], oko.press, 30 stycznia 2019 [dostęp 2019-02-04] (pol.).
  37. Taśmy Kaczyńskiego w „GW”: Wielki biznes prezesa PiS [online], polityka.pl, 2019 [dostęp 2019-02-02] (pol.).
  38. Ujawniono biznesowe powiązania Kaczyńskiego. Są dowody, jak dba o inwestycje spółki Srebrna, „naTemat.pl” [dostęp 2018-10-20] (pol.).
  39. Taśmy Kaczyńskiego. Oto kopia dowodu wypłaty 50 tys. zł [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-02-18] (pol.).
  40. a b Kaczyński i Srebrna. Bank Pekao miał wspierać budowę wieżowca [online], Newsweek.pl [dostęp 2019-02-02] (pol.).
  41. Taśmy Kaczyńskiego. To prezes PiS rządzi spółką Srebrna [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-02-05] (pol.).
  42. Jacek Bereźnicki (oprac.), Taśmy Kaczyńskiego. Nowe nagrania rozmów o wieżowcu Srebrnej [online], money.pl, 5 lutego 2019 [dostęp 2019-02-07] (pol.).
  43. a b Taśmy Kaczyńskiego. Premierze, oto faktura. Ujawniamy rachunek dla Srebrnej [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-02-07] (pol.).
  44. a b Taśmy Kaczyńskiego. Ujawniona faktura za projekt wieżowców dla Srebrnej [online], Onet Wiadomości, 7 lutego 2019 [dostęp 2019-02-07] (pol.).
  45. Taśmy Kaczyńskiego. Tak prezes PiS prowadzi wielki biznes za zamkniętymi drzwiami [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-01-29] (pol.).
  46. Taśmy Kaczyńskiego. Pięć rzeczy, które trzeba wiedzieć [online], Onet Wiadomości, 29 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-29] (pol.).
  47. Taśmy Kaczyńskiego: Wiemy ile zarabia się w spółce Srebrna. Kwoty robią wrażenie. se.pl. [dostęp 2019-02-03].
  48. Sprawdzamy co posiada spółka Srebrna związana z PiS: Od gotówki, nieruchomości po udziały. biznes.gazetaprawna.pl. [dostęp 2019-02-03].
  49. Srebrna SP. Z O.O. posiadane udzialy: Geranium, Słowo Niezależne, Multibarman [online], sprawdz.biz [dostęp 2017-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-31].
  50. Gdzie Kaczyński przyjmował nocą prezydenta Dudę? Instytut im. L. Kaczyńskiego to „czapa dla działalności biznesowej” [online], natemat.pl [dostęp 2016-08-29].
  51. PiS rządzi „Gazetą Polską Codziennie”. Krewni i współpracownicy Kaczyńskiego kontrolują wydawcę „GPC” [online], natemat.pl [dostęp 2016-08-29].
  52. „GPC” przejęta przez spółkę powiązaną z PiS [online], polskieradio.pl, 27 sierpnia 2012 [dostęp 2016-08-30].
  53. RYSY SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ [online], mojepanstwo.pl [dostęp 2017-01-09].
  54. „SREBRNA-MEDIA” SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ [online], mojepanstwo.pl [dostęp 2017-01-09].