Srokówka czarnoczelna

Srokówka czarnoczelna
	Dendrocitta bayleii
	Tytler, 1863
	; Rysunek z czasopisma „Ibis” (1874)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	krukowate
Rodzaj	Dendrocitta
Gatunek	srokówka czarnoczelna
Synonimy
	Dendrocitta bazlei Tytler, 1863; Dendrocitta baylei Tytler, 1863; Dendrocitta bayleyi Tytler, 1863; Dendrocitta bayleyii Tytler, 1863; Dendrocitta baileii Tytler, 1863; Dendrocitta baileyi Tytler, 1863; Crypsirina bayleyi (Tytler, 1863);
	Dendrocitta bazlei Tytler, 1863; Dendrocitta baylei Tytler, 1863; Dendrocitta bayleyi Tytler, 1863; Dendrocitta bayleyii Tytler, 1863; Dendrocitta baileii Tytler, 1863; Dendrocitta baileyi Tytler, 1863; Crypsirina bayleyi (Tytler, 1863);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Srokówka czarnoczelna^[6], sroka czarnoczelna^[7] (Dendrocitta bayleii) – osiadły gatunek ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae), występujący endemicznie na indyjskim archipelagu Andamany^[5]. Narażony na wyginięcie.

Charakterystyka

Morfologia

Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego – u obu płci ubarwienie jest podobne, ale samica zazwyczaj ma mniejsze rozmiary. Ogon (18–20,6 cm), dziób i nogi czarne^[3]. Ciało srokówki czarnoczelnej osiąga długość ok. 32 cm i masę mieszczącą się w zakresie 92–113 g^[2]. Głowa szaroniebieska z czarną okolicą oczu i dzioba, od ciemnej szyi upierzenie stopniowo przechodzi w czerwonawy brąz. Skrzydła o długości 11,7–12,4 cm, szerokie, czarne, z białą plamą na podstawie lotek drugorzędowych. Tęczówka jaskrawożółta^[8]. Dziób mały, mocny i zakrzywiony^[9].

Młode osobniki mają więcej brązu w wybarwieniu upierzenia tylnej części głowy i końcówkach pokryw skrzydeł, mniej intensywny kolor oczu (oliwkowozielony^[9]) oraz krótszy i bardziej płowy ogon^[8].

Występowanie

Środowisko

Srokówka czarnoczelna zamieszkuje przede wszystkim gęste, wilgotne lasy wiecznie zielone^[8]. Preferuje najwyższe drzewa^[2].

Zasięg występowania

Gatunek endemiczny dla archipelagu Andamany należącego do Indii^[5].

Tryb życia i zachowanie

Zaobserwowano interakcje z dziwogonem szerokosternym^[10]. Spotykane najczęściej w parach, przesiadujących wówczas na wysokich drzewach^[5].

Głos

Dźwięki opisywane jako podobne do tych wydawanych przez wilgę, przypominające gwizdanie i dające zapisać się jako regularnie powtarzane kiu-duu albo szorstkie, zachrypnięte kyow lub kiayow^[8].

Rozród

Samica składa jaja w okresie od marca do maja. Gniazdem jest stosunkowo krucha platforma z cienkich gałązek i trawy^[2].

Status zagrożenia

Od roku 2017 klasyfikowany przez IUCN jako gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable), wcześniej jako gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened). Zmianę statusu zagrożenia uzasadniono tym, że zaobserwowano trend spadkowy w rozwoju populacji, a ponadto środowiska zamieszkiwane przez srokówki czarnoczelne ulegają stopniowemu niszczeniu ze względu na zwiększającą się liczbę ludzi na Andamanach. Szacuje się, że obecnie żyje ok. 250–999 dorosłych osobników^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Dendrocitta bayleii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Madge, S. & Sharpe, C.J.: Andaman Treepie (Dendrocitta bayleii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].
↑ ^a ^b A.V.A.V. Walden A.V.A.V., On a further Collection of Birds made by Lieutenant Robert Wardlaw Ramsey, F.Z.S., in the Andaman Islands, „The Ibis”, seria 3, t. 4, British Ornithologists' Union, 1874, s. 145 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d D. Lepage: Andaman Treepie Dendrocitta bayleii. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Dendrocitta bayleii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].
↑ Nazwa polska za: Paweł Mielczarek, Włodzimierz Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
↑ ^a ^b ^c ^d RichardR. Grimmett RichardR., CarolC. Inskipp CarolC., TimT. Inskipp TimT., Birds of the Indian Subcontinent: India, Pakistan, Sri Lanka, Nepal, Bhutan, Bangladesh and the Maldives, Bloomsbury Publishing, 2016, ISBN 978-1-4081-6265-1 (ang.).
↑ ^a ^b SteveS. Madge SteveS., Crows and Jays, A&C Black, 2010, ISBN 978-1-4081-3527-3 (ang.).
↑ BikramB. Grewal BikramB., GarimaG. Bhatia GarimaG., A Photographic Field Guide to the Birds of India, Pakistan, Nepal, Bhutan, Sri Lanka, and Bangladesh, Princeton University Press, 2017, ISBN 978-0-691-17649-9 (ang.).

Linki zewnętrzne

Nagrania dźwięków wydawanych przez srokówkę czarnoczelną – xeno-canto.org
Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Dendrocitta bayleii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[hbwa-2] Madge, S. & Sharpe, C.J.: Andaman Treepie (Dendrocitta bayleii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-09)].

[walden-3] A.V.A.V. Walden A.V.A.V., On a further Collection of Birds made by Lieutenant Robert Wardlaw Ramsey, F.Z.S., in the Andaman Islands, „The Ibis”, seria 3, t. 4, British Ornithologists' Union, 1874, s. 145 (ang.).

[avibase-4] D. Lepage: Andaman Treepie Dendrocitta bayleii. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).

[iucn-5] Dendrocitta bayleii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-6] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].

[7] Nazwa polska za: Paweł Mielczarek, Włodzimierz Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.

[:2-8] RichardR. Grimmett RichardR., CarolC. Inskipp CarolC., TimT. Inskipp TimT., Birds of the Indian Subcontinent: India, Pakistan, Sri Lanka, Nepal, Bhutan, Bangladesh and the Maldives, Bloomsbury Publishing, 2016, ISBN 978-1-4081-6265-1 (ang.).

[:3-9] SteveS. Madge SteveS., Crows and Jays, A&C Black, 2010, ISBN 978-1-4081-3527-3 (ang.).

[10] BikramB. Grewal BikramB., GarimaG. Bhatia GarimaG., A Photographic Field Guide to the Birds of India, Pakistan, Nepal, Bhutan, Sri Lanka, and Bangladesh, Princeton University Press, 2017, ISBN 978-0-691-17649-9 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]