Sójka błękitna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Sroka błękitna)
Sójka błękitna
Cyanopica cyanus[1]
(Pallas, 1776)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

krukowate

Rodzaj

Cyanopica
Bonaparte, 1850

Gatunek

sójka błękitna

Synonimy
  • Corvus cyanus Pallas, 1776[2]
  • Cyanopica cyana (Pallas, 1776)
Podgatunki

zobacz opis w tekście

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Sójka błękitna[4], sroka błękitna[5] (Cyanopica cyanus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Zamieszkuje wschodnią Azję, głównie Chiny, Koreę, Japonię i Mongolię. W Europie istnieje populacja na Półwyspie Iberyjskim, często uznawana za osobny gatunek; sądzono, że została sprowadzona w XVI wieku z Azji przez żeglarzy, lecz odnaleziono w jaskiniach kości datowane na ponad 44 tysiące lat, co oznacza, że jest to ptak naturalnie tu występujący[6].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Sylwetką przypomina srokę zwyczajną. Długość ciała 36–38 cm; masa ciała: samce 80–118 g, samice 76–112 g[7].

Zwykle widywana w gwarnych stadkach, przelatując „gęsiego” z drzewa na drzewo z przeciągłym i wznoszącym się kszrrriii; wydaje też terkot zakończony krótkim kłiit, zduszone trele i inne krótkie dźwięki. Lokalnie dosyć liczna w lasach piniowych, sadach i gajach.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono kilka podgatunków C. cyanus[8][2][7]:

  • C. cyanus cooki Bonaparte, 1850sójka iberyjska[4]Półwysep Iberyjski; takson o niepewnej pozycji systematycznej, przez niektórych autorów wyodrębniany do rangi gatunku[9][6][10]
  • C. cyanus cyanus (Pallas, 1776)sójka błękitna[4] – północno-zachodnia i północna Mongolia do południowo-wschodniej Rosji i północno-wschodnich Chin.
  • C. cyanus stegmanni Meise, 1932 – południowa część prowincji Heilongjiang (północno-wschodnie Chiny).
  • C. cyanus koreensis Yamashina, 1939 – Korea.
  • C. cyanus japonica Parrot, 1905 – środkowa Japonia (północne i środkowe Honsiu).
  • C. cyanus kansuensis Meise, 1937 – północno-środkowe Chiny (północno-wschodnia część prowincji Qinghai, zachodnia Gansu i północno-zachodni Syczuan).
  • C. cyanus interposita Hartert, 1917 – północne Chiny (od Ningxia, wschodniej Gansu i Shaanxi na wschód po Hebei i Szantung).
  • C. cyanus swinhoei Hartert, 1903 – wschodnio-środkowe i wschodnie Chiny (północny i środkowy Syczuan do Zhejiang i Jiangxi).

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia obecnie tylko dwa podgatunki: C. c. cyanus i C. c. japonica, traktując podgatunki stegmanni, koreensis, kansuensis, interposita i swinhoei jako synonimy podgatunku nominatywnego, a sójkę iberyjską jako odrębny gatunek[8].

Status[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2016 roku klasyfikuje sójkę błękitną i sójkę iberyjską jako osobne gatunki:

  • sójkę błękitną uznaje za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako szeroko rozpowszechniony i lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji oceniany jest jako wzrostowy[3].
  • sójkę iberyjską uznaje za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji w 2004 roku szacowano na 260–460 tysięcy par lęgowych. Trend liczebności populacji oceniany jest jako wzrostowy[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Cyanopica cyanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Asian Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
  3. a b Cyanopica cyanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and Jays (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-13].
  5. P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 442, 1999. 
  6. a b A. Kryukov, M. A. Iwasa, R. Kakizawa, H. Suzuki, W. Pinsker, E. Haring. Synchronic east-west divergence in azure-winged magpies (Cyanopica cyanus) and magpies (Pica pica). „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 42 (4), s. 342–351, 2004. DOI: 10.1111/j.1439-0469.2004.00287.x. (ang.). 
  7. a b Madge, S.: Asian Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2009. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-21)].
  8. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-13]. (ang.).
  9. Koon Wah Fok, Christopher M. Wade, David T. Parkin. Inferring the phylogeny of disjunct populations of the azure-winged magpie Cyanopica cyanus from mitochondrial control region sequences. „Proceedings the Royal of Society London B”. 269 (1501), s. 1671–1679, 2002. DOI: 10.1098/rspb.2002.2057. (ang.). 
  10. E. Haring, A. Gamauf, A. Kryukov. Phylogeographic patterns in widespread corvid birds. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 45 (3), s. 840–862, 2007. PMID: 17920300. (ang.). 
  11. BirdLife International, Cyanopica cooki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-01-13] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]