51°09′N 20°33′E/51,150000 20,550000Stąporków (gmina)
| ||||
| ||||
| ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo | świętokrzyskie | |||
| Powiat | konecki | |||
| TERYT | 2605083 | |||
| Burmistrz | Dorota Łukomska | |||
| Powierzchnia | 231,67 km² | |||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
17 485[1] | |||
| • gęstość | 75,5 os./km² | |||
| Nr kierunkowy | 41 | |||
| Tablice rejestracyjne | TKN | |||
Adres urzędu: ul. Piłsudskiego 132a26-220 Stąporków | ||||
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
| 51°09′N 20°33′E/51,150000 20,550000
| ||||
| Strona internetowa | ||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | ||||
Portal  Polska
| ||||
Stąporków – gmina miejsko-wiejska w województwie świętokrzyskim, w powiecie koneckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie kieleckim.
Siedziba gminy to Stąporków.
Na terenie miasta i gminy Stąporków znajduje się podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice, obejmująca obszar 34,1 ha i zagospodarowana w ponad 70%[2].
1 stycznia 2012 r.[3] gminę zamieszkiwało 18 066 osób.
Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]
Według danych z roku 2002[4] gmina Stąporków ma obszar 231,41 km², w tym:
- użytki rolne: 31%
- użytki leśne: 62%
Gmina stanowi 20,3% powierzchni powiatu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Gmina występuje w wykazie gmin powiatu koneckiego w woj. kieleckim na 1 stycznia 1974[5]. W związku z nowym podziałem administracyjnym, wprowadzonym 1 czerwca 1975, gmina nie jest wyliczona w wykazie gmin zawartym w Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92, §15 (wyliczone jest natomiast miasto Stąporków, lecz wówczas miasta i gminy były oddzielnymi jednostkami). Następnie w Dz.U. z 1976 r. nr 23, poz. 142, §4-1c z dnia 1 lipca 1976 gmina Stąporków zostaje połączona z gminą Niekłań Wielki (de facto zniesioną) w gminę o nazwie Stąporków z siedzibą w Stąporkowie; równocześnie (w tym samym dzienniku ustaw, punkt §4-1l) do gminy Stąporków włączono duży obszar zniesionej gminy Odrowąż i część zniesionej gminy Smyków.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Dane z 30 czerwca 2004[3]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 18 531 | 100 | 9496 | 51,2 | 9035 | 48,8 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
80,1 | 41 | 39 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Stąporków w 2014 roku[1].
Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]
Rezerwaty przyrody[edytuj | edytuj kod]
- Rezerwat przyrody Gagaty Sołtykowskie
- Rezerwat przyrody Górna Krasna
- Rezerwat przyrody Skałki Piekło pod Niekłaniem
Najwyższym szczytem gminy, a zarazem powiatu jest szczyt Hucisko w lesie w pobliżu wsi o tej samej nazwie, jego wysokość nad poziomem morza wynosi 374 metry.
Sołectwa wchodzące w skład gminy[edytuj | edytuj kod]
Adamek, Bień, Błaszków, Błotnica, Boków, Czarna, Czarniecka Góra, Duraczów, Furmanów, Gosań, Grzybów, Gustawów, Hucisko, Janów, Kamienna Wola, Komorów, Kozia Wola, Krasna, Lelitków, Luta, Modrzewina, Mokra, Nadziejów, Niekłań Mały, Niekłań Wielki, Odrowąż, Pardołów, Piasek, Smarków, Świerczów, Wąglów, Wielka Wieś, Włochów, Wólka Plebańska, Wólka Zychowa[6].
W gminie są jeszcze miejscowości nie będące sołectwami. Są to: Bagno, Bieliny, Gusina, Janów (osada leśna), Kobylanka, Murawki, Nowy Włochów, Stara Góra, Stary Grzybów, Świerczów Mały[7].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Niekłań[edytuj | edytuj kod]
- Dworek w Niekłanu Wielkim
- Czworaki dworskie w Niekłaniu Wielkim
- Kościół pod wezwaniem Św. Wawrzyńca w Niekłaniu Wielkim
Czarna[edytuj | edytuj kod]
- Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni w Czarnej
- Cmentarz ("Stary") parafialny
Odrowąż[edytuj | edytuj kod]
- Kościół św. Jacka i św. Katarzyny w Odrowążu
- Kaplica Św. Rozalii w Odrowążu - Rynek w Odrowążu (Dom Ludowy)
Stąporków[edytuj | edytuj kod]
- Pomnik zamordowanej przez hitlerowców rodziny Gutów
- Stuletnia stacja PKP
- Pomnik Grzejnika przed Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury w Stąporkowie
Czarniecka Góra[edytuj | edytuj kod]
- Drewniane Wille w Czarnieckiej Górze
- Park uzdrowiskowy przy Świętokrzyskim Centrum Rehabilitacji w Czarnieckiej Górze
- Pozostałości po kopalni rudy żelaza "Edward" na Osicowej Górze
Furmanów[edytuj | edytuj kod]
- Pozostałości zespołu wielkopiecowego w Furmanowie
- Stupięćdziesięcioletni dąb "Hubal"
Hucisko[edytuj | edytuj kod]
Wielka Wieś[edytuj | edytuj kod]
- Pomnik poległego komendanta II Zgrupowania Partyzanckiego AK "Ponury" „Robota”
Przemysł[edytuj | edytuj kod]
W gminie Stąporków funkcjonują następujące zakłady przemysłowe: fabryka farb (Henkel Bautechnik) w Starej Górze, Zakład Urządzeń Kotłowych (ZUK) w Stąporkowie, gazownia (Gaspol) w Stąporkowie, fabryka opłatków (Christie) w Hucisku, odlewnia żeliwa w Krasnej, zakład przerobu złomu (Eko-przerób) w Odrowążu, fabryka sit w Furmanowie, PWTK w Stąporkowie.
Sport[edytuj | edytuj kod]
W gminie Stąporków działają kluby piłkarskie MKS Stąporków występujący w klasie A, KS Kamienna Wola występujący w klasie B oraz bezligowcy Huragan Mokra i LZS Lider Hucisko. Dawniej istniał tu też klub Skała Niekłań.
Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]
Bliżyn, Chlewiska, Końskie, Mniów, Przysucha, Smyków, Zagnańsk
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Gmina Stąporków w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-03-17] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Informacje na stronie SSE Starachowice. sse.com.pl. [dostęp 2014-12-08].
- ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset (pol.). regioset.pl. [dostęp 2010-09-14].
- ↑ Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych, stan w dniu 1 I 1974. GUS, 1974.
- ↑ Sołectwa, www.staporkow.pl [dostęp 2020-07-26].
- ↑ Geoportal Stąporków - Stąporków - Działki ewidencyjne Stąporków - Stąporków, ongeo.pl [dostęp 2020-07-26].
| |||||||||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||||||