Staż pracy

Staż pracy – łączna długość okresów zatrudnienia, od której uzależnione jest uzyskanie praw pracowniczych (np. prawo do uzyskania urlopu wypoczynkowego, emerytury).

Staż pracy w Polsce

Do okresu zatrudnienia wlicza się wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia (bez względu na przerwy w zatrudnieniu), okres nauki oraz sposób ustania stosunku pracy.

Uprawnienia

Od stażu pracy pracownika zależą uprawnienia pracownicze, np.:

• prawo do urlopu;
• prawo do dłuższego okresu wypowiedzenia;
• prawo do emerytury;
• prawo do nagrody jubileuszowej;
• prawo do odprawy.

Okresy wliczane

Staż pracy obejmuje nie tylko okresy faktycznego wykonywania pracy, lecz także okresy, w których pracownik tej pracy nie świadczył, jednak podlegają one wliczeniu w staż pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Do takich okresów zalicza się m.in. okres:

• za który sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy, jeśli pracownik podjął pracę,
• o który skrócono czas wypowiedzenia w razie zwolnienia pracownika z pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, za który przyznano pracownikowi odszkodowanie,
• prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka,
• czynnej i zawodowej służby wojskowej,
• urlopu wychowawczego,
• pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium otrzymywanego przez bezrobotnego w trakcie szkolenia, na które został skierowany przez starostę, a także stypendium otrzymywanego bądź w trakcie odbywania stażu na podstawie skierowania starosty, bądź przez uczestnika przygotowania zawodowego dorosłych,
• pracy za granicą u pracodawcy zagranicznego,
• odbywania studiów doktoranckich – jednak nie więcej niż 4 lata i pod warunkiem uzyskania stopnia doktora.

Okresy niewliczane

Do stażu pracy nie zalicza się natomiast okres:

• pracy na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej,
• prowadzenia działalności gospodarczej,
• urlopu bezpłatnego.

Urlop wypoczynkowy a staż pracy

Podczas naliczania pracownikowi urlopu wypoczynkowego doliczany jest okres zatrudnienia (stażu pracy) oraz lata nauki. Pod uwagę brana jest ostatnia szkoła ukończona przez pracownika. W zależności od rodzaju ukończonej szkoły pracownikowi doliczane jest od 3 do 8 lat. Okresy nauki nie podlegają sumowaniu.

Według art. 155. § 1. Kodeksu pracy, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytuł ukończenia:

1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata;

2) średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat;

3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat;

4) średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata;

5) szkoły policealnej – 6 lat;

6) szkoły wyższej – 8 lat.

W przypadku, gdy dany pracownik pobierał naukę i pracował, wybierany jest dla niego najkorzystniejszy wariant. Mówi o tym art. 155. § 1. Kodeks pracy, zgodnie z którym, jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.