Stanisław Łempicki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Łempicki
Ilustracja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

25 maja 1886
Kamionka Strumiłowa

Data i miejsce śmierci

2 grudnia 1947
Kraków

Profesor
Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Doktorat

1913

Habilitacja

1922

Profesura

1924

Uczelnia

Uniwersytet Lwowski
od 1945 Uniwersytet Jagielloński

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Wawrzyn Akademicki

Stanisław Łempicki (ur. 25 maja 1886 w Kamionce Strumiłowej, zm. 2 grudnia 1947 w Krakowie) – polski historyk literatury, pisarz, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza, dziekan i prodziekan Wydziału Humanistycznego UJK, kierownik literacki Ossolineum, członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, jeden z przedstawicieli filozoficznej szkoły lwowsko-warszawskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Uczęszczał do gimnazjum w Nowym Sączu (1897–1901) i do C. K. V Gimnazjum we Lwowie (1901–1904), gdzie w 1904 zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości (w jego klasie byli m.in. Zygmunt Klemensiewicz, Maurycy Schlaffenberg)[1][2]. Studiował polonistykę, historię i filologię klasyczną (1904–1909) oraz prawo (1910–1911) na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1910–1921 był wykładowcą gimnazjalnym we Lwowie (VIII i VI Gimnazjum), w Horodence i Borysławiu. W 1913 obronił doktorat, w 1922 habilitację. W 1924 został profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Historii Oświaty i Szkolnictwa w UJK. W 1933 został profesorem zwyczajnym. Był dziekanem i prodziekanem Wydziału Humanistycznego UJK[3]. Obok historii szkolnictwa zajmował się także badaniami nad historią kultury w Polsce (prace: Mecenat kulturalny w Polsce. Problemy i postulaty, Biskupi polskiego renesansu jako opiekunowie kultury, Szymon Szymonowicz i jego czasy, Medyceusz polski XVI wieku, Renesans i humanizm w Polsce), był także historykiem literatury polskiej (J. Kochanowski, I. Krasicki, A. Mickiewicz). Był dyrektorem Polskiego Muzeum Szkolnego we Lwowie (od 1925), kierownikiem literackim Wydawnictwa Ossolineum (1925–1927), redaktorem Encyklopedii Wychowania (1933–1939), członkiem czynnym Towarzystwa Naukowego we Lwowie (od 1928), członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności (od czerwca 1929)[4]. Został członkiem założycielem powołanego w 1938 Stowarzyszenia „Towarzystwo Budowy Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa”[5].

Podczas okupacji sowieckiej Lwowa (1939–1941) wykładał literaturę staropolską na Uniwersytecie Lwowskim. W czasie okupacji niemieckiej był bibliotekarzem w Ossolineum we Lwowie, brał udział w tajnym nauczaniu. Po wojnie wykładał na Uniwersytecie Lwowskim a po wymuszonym wyjeździe ze Lwowa (wiosną 1945) - na Jagiellońskim, gdzie został kierownikiem Katedry Historii Starszej Literatury Polskiej. W 1946 został powołany na członka czynnego PAU. Był członkiem założycielem Towarzystwa Przyjaciół Ossolineum we Wrocławiu.

Pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (sektor SC14-D-14)[6].

Grób prof. Stanisława Łempickiego na Cmentarzu Salwatorskim

Miał syna Zdzisława (1920–1970)[7]. W 1930 zawarł związek małżeński z Jadwigą Gamską.

Uczniowie[edytuj | edytuj kod]

Do grona jego uczniów należą: Roman Aftanazy, Stefan Cioroch, Amelia Dician, Jan Dobrzański, Ewa Grodecka, Tadeusz Hahn, Oskar Kanfer, L. Karlówna, Antoni Knot, Bronisław Kocowski, Maria Wanda Kohn-Kultys, Łukasz Kurdybacha, Adolfina Mannówna, Bronisław Nadolski, Maria Antonina Olchawa, Reder Rapapport, Alfons Schletz, Taube Schonfeld, Esther Schreiberówna, Urszula Szumska[8].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. V Gimnazyum we Lwowie za rok szkolny 1902. Lwów: 1902, s. 85.
  2. ↑ Kronika. Egzamin dojrzałości. „Kurjer Lwowski”. Nr 176, s. 2, 26 czerwca 1904. 
  3. ↑ Kronika miejska. Nowi dziekani na U. J. K.. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 159 z 15 lipca 1936. 
  4. ↑ Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 132, s. 4, 12 czerwca 1929. 
  5. ↑ Statut Stowarzyszenia Towarzystwo Budowy Panoramy Plastycznej Dawnego Lwowa. Lwów: 1938, s. 13.
  6. ↑ Cmentarz parafialny Kraków Salwator - wyszukiwarka osób pochowanych [online], krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 2020-10-27].
  7. ↑ Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 19-20, s. 134, Lipiec 1971. Koło Lwowian w Londynie. 
  8. ↑ Joanna Pisulińska, Doktoraty historyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza 1918-1939 [w:] Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa w XIX i XX w., t. 1, red. Jerzy Maternicki, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2004, s. 233-249
  9. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu pracy naukowej i społecznej”.
  10. ↑ Odznaczenia w dniu Święta Niepodległości. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 258 z 13 listopada 1937. 
  11. ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918–1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007. ISBN 978-83-7188-964-6.
  • Stanisław Łempicki: Złote paski: Wspomnienia ze szkoły galicyjskiej. Warszawa: „Wspólna Sprawa” - Wydawnictwa Oświatowe, 1957.
  • Władysława Szulakiewicz: Stanisław Łempicki (1886–1947). Twórca lwowskiej szkoły historii wychowania. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012, s. 281. ISBN 978-83-231-2802-1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Łempicki&oldid=70869081”