Stanisław Ludwik Żurakowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Ludwik Żurakowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 lub 8 maja 1886
Żytniki

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Burmistrz Włodzimierza Wołyńskiego
Okres

od 1928
do 1931

Burmistrz Zdołbunowa
Okres

od 12 października 1931
do 1931

Burmistrz Ostroga
Okres

od 17 sierpnia 1934
do 17 września 1939

Multimedia w Wikimedia Commons
Stanisław Żurakowski
porucznik porucznik
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1886
Żytnyky↗

Data śmierci

1940

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego,
Wojsko Polskie

Jednostki

9 Pułk Artylerii Polowej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Stanisław Ludwik Żurakowski[1] (ur. 5 lub 8 maja 1886 w Żytnikach, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – polski prawnik, porucznik rezerwy artylerii i pospolitego ruszenia Wojska Polskiego, urzędnik samorządowy II Rzeczypospolitej, od 1928 do 1939 burmistrz Włodzimierza Wołyńskiego, Zdołbunowa i Ostroga, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 5 lub 8 maja w Żytnikach, w ówczesnym powiecie taraszczańskim na obszarze guberni kijowskiej, jako syn Edmunda i Marii z domu Jurjewicz[2][3][4][5][6]. Został absolwentem gimnazjum w Żytomierzu[4]. Przez trzy lata studiował historię na Uniwersytecie Moskiewskim[4]. Ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Kijowskiego[4][3].

Brał udział w I wojnie światowej, wpierw w szeregach Armii Imperium Rosyjskiego, później w oddziałach polskich[4][3]. Otrzymał odznaczenia[4]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień porucznika artylerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[7][8][3]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej[3]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 9 Pułku Artylerii Polowej w garnizonie Biała Podlaska[9][10][3]. W 1936 został przeniesiony do pospolitego ruszenia i przydzielony do Okręgu Korpusu Nr III z siedzibą dowództwa w garnizonie Grodno[3]. W 1934 jako porucznik rezerwy artylerii był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr II jako oficer po ukończeniu 40. roku życia i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Równe[11].

U zarania II Rzeczypospolitej pracował w starostwie powiatu łukowskiego z siedzibą w Łukowie[4]. Następnie był zatrudniony we Włodawie i Lubomlu, a od 6 grudnia 1928 w Urzędzie Wojewódzkim w Łucku[4]. W latach 1928–1931 pełnił urząd burmistrza Włodzimierza Wołyńskiego, od 12 października 1931 piastował natomiast stanowisko burmistrza Zdołbunowa[4]. 17 sierpnia 1934 został burmistrzem Ostroga i sprawował ten urząd do końca istnienia II Rzeczypospolitej[4][5][3].

Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej 1939 roku pozostawał na stanowisku burmistrza Ostroga wykonując swój urząd[4]. W dniu agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów. Był przetrzymywany w więzieniu w Ostrogu, następnie w Łucku, skąd przewieziono go do Szepetówki, a ostatecznie osadzono w obozie jenieckim w Kozielsku[4]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy (mordu dokonano na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940). Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców (nr 1266)[12]. Przy zwłokach Stanisława Żurakowskiego, pochowanych w mundurze, zostały odnalezione pocztówka i obrazek ze świętym[13].

Jego żoną była od 1910 Maria z domu Jastrzębska, z którą miał ośmioro dzieci (Edmund, Anna – zmarła w dzieciństwie, Ludwik, Józef, Maria, Julia, Stanisław ur. 1920, Jadwiga – po mężu Czok, Antoni)[4][14][3].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Została wydana publikacja pt. Listy z Kozielska burmistrza miasta Ostroga przygotowana do druku przez jego syna Stanisława (przebywającego po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii); w 1989 opublikowana nakładem Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie oraz ponownie w 2011 w ramach serii Wołanie z Wołynia (Biały Dunajec – Ostróg); książka zawiera korespondencję Stanisława Żurakowskiego podczas uwięzienia na przełomie 1939/1940 oraz opis losów członków jego rodziny deportowanych w 1940 w głąb ZSRR, skąd wyszła wraz z armią gen. Andersa[15][16][17][18].

17 września 1994 r. z inicjatywy ks. proboszcza Witolda Józefa Kowalowa w kościele farnym w Ostrogu została odsłonięta bazaltowa tablica pamiątkowa poświęcona przedwojennego burmistrzowi m. Ostroga, zaś z inicjatywy Władysława Sidora ze Lwowa została otwarta wystawa „Katyń – zbrodnia nad zbrodniami”[19].

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło awansował go pośmiertnie do stopnia kapitana[20]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[21].

25 kwietnia 2010, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” i ówczesnych obchodów 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrogu, parafii pod tym wezwaniem, został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Stanisława Żurakowskiego. Zasadzenia dokonali mer miasta Ostróg, Taras Pustowit, oraz konsul generalny RP w Łucku, Tomasz Janik (drugim zasadzonym wówczas dębem został upamiętniony por. dr Konrad Szepelski)[5][5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W ewidencji Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej był określany jako Stanisław Żurakowski I.
  2. ↑ Źródła podały rozbieżne daty urodzenia Stanisława Żurakowskiego: Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. i Ks. Witold Józef Kowalów. wskazały 5 maja 1886, zaś zarówno Roczniki Oficerskie 1923, 1924, Rocznik Oficerski Rezerw 1934, jak i Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. podały datę 8 maja 1886.
  3. ↑ a b c d e f g h i Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Stanisław Żurakowski. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2017-06-22].
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m Ks. Witold Józef Kowalów. Ostrogska Lista Katyńska. Mieszkańcy Ostroga i okolicy, którzy zginęli z rąk NKWD w Katyniu, Charkowie, Miednoje i innych miejscach kaźni. „Wołanie z Wołynia”, s. 40–41, nr 2 (93), marzec – kwiecień 2010. Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie / Diecezja łucka. 
  5. ↑ a b c d Michał Kowaluk. Katyń – pamiętamy. Dwa „dęby pamięci” posadzono w Ostrogu. „Wołanie z Wołynia”, s. 13–14, nr 2 (93), marzec – kwiecień 2010. Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie / Diecezja łucka. 
  6. ↑ Żytniki. wikimapia.org. [dostęp 2015-01-13].
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 846.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 771.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 732.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 654.
  11. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 136, 864.
  12. ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-08-05].
  13. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 189. ISBN 83-7001-294-9.
  14. ↑ Ostróg. wolyn.ovh.org. [dostęp 2015-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-26)].
  15. ↑ Bibliografia Zbrodni Katyńskiej. muzeumkatynskie.pl. [dostęp 2017-06-22].
  16. ↑ Listy z Kozielska. wolaniecom.parafia.info.pl. [dostęp 2015-01-13].
  17. ↑ Listy z Kozielska: Burmistrza miasta Ostroga. worldcat.org. [dostęp 2015-01-13].
  18. ↑ Żurakowski, Stanisław Ludwik (1886-1940) (HP – nazwa osobowa). katalog.fides.org.pl. [dostęp 2015-01-13].
  19. ↑ о. Вітольд-Йосиф Ковалів. Пам’ять не вмирає. „Життя і слово”, s. 3, nr 77 (7391), 8 жовтня 1994 р. Районна Рада в Острозі. 
  20. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  21. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Ludwik_Żurakowski&oldid=65876027”