Stanisław Baliński (poeta)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Baliński
Stephen Baley, stb, Esteb, Stan, Bal
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 sierpnia 1898
Warszawa

Data i miejsce śmierci

12 listopada 1984
Londyn

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka
Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler 1. Stopnia Orderu Danebroga (Dania) Oficer Orderu Korony Rumunii Komandor Orderu Wazów (Szwecja)
Od lewej: Jerzy Liebert, Jarosław Iwaszkiewicz, Aleksander Landau, Stanisław Baliński, 1924.

Stanisław Baliński herbu Jastrzębiec (ur. 2 sierpnia 1898[1] w Warszawie, zm. 12 listopada 1984 w Londynie) – polski poeta, prozaik, eseista i dyplomata.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Ignacego h. Jastrzębiec (1862–1951) i Marii z Chomętowskich h. Lis (1868–1934) i bratem Antoniego Edwarda (1907–1990)[2], pracownika dyplomacji[1]. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim oraz teorię i kompozycję muzyki w Państwowym Konserwatorium Warszawskim. Studiował też prawo.

W 1920 został członkiem grupy poetyckiej „Skamander”. Od 1 grudnia 1922 rozpoczął pracę w MSZ. Pięć lat przebywał na placówce w Chinach, następnie w Brazylii i Persji. Odbył wiele podróży po Europie, Ameryce Południowej, Dalekim i Bliskim Wschodzie, oraz Afryce Północnej.

Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę w 1939 – przez Rumunię wyjechał do Paryża, a później do Wielkiej Brytanii. W latach 1939–1940 był pracownikiem Ministerstwa Informacji i Dokumentacji Rządu RP na uchodźstwie. W okresie 1940–1945 był pracownikiem polskiego MSZ w Londynie. Po objęciu funkcji ministra spraw zagranicznych przez Adama Tarnowskiego od 30 listopada 1944 do stycznia 1945 był chargé d’affaires przy emigracyjnym rządzie Czechosłowacji. Po wojnie pozostał na emigracji. W latach 50. XX w. współpracował z rozgłośniami Wolna Europa i Głos Ameryki. Od 1945 należał do angielskiego PEN Clubu.

W latach międzywojennych publikował m.in. w czasopismach „Skamander” i „Wiadomości Literackie”. W czasie II wojny światowej pisywał w takich tytułach jak „Wiadomości Polskie” (1940–1944), „Nowa Polska” (1942–1944), „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” (1944). Po wojnie był stałym felietonistą „WiadomościMieczysława Grydzewskiego.

W 1976 podpisał list pisarzy polskich na obczyźnie, solidaryzujących się z sygnatariuszami protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[3]. Był laureatem Nagrody Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie w 1981[4].

Jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera T-2-2)[5].

Dzieła wybrane[edytuj | edytuj kod]

Tomiki wierszy[edytuj | edytuj kod]

  • Wieczór na Wschodzie (1928)
  • Wielka podróż (1941)
  • Tamten brzeg nocy (Londyn, 1942)
  • Wiersze zebrane 1927–1947 (Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Londyn, 1948)
  • Wiersze emigracyjne (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn, 1981,
  • Peregrynacje – Poezje wybrane 1928–1981 (PIW, Warszawa, 1982)

Opowiadania i nowele[edytuj | edytuj kod]

  • Koniec rodziny Jasnych (1923)
  • Miasto księżyców (1924)
  • Talizmany i wróżby (Londyn, 1965)

Memuarystyka[edytuj | edytuj kod]

  • Two Septembers 1939 and 1940 – A Diary of Events (Londyn, 1941)

Felietony[edytuj | edytuj kod]

  • Antrakty, czyli notatki o życiu i sztuce w drugiej połowie XX wieku w Londynie (Londyn, 1978)

Tłumaczenia[edytuj | edytuj kod]

  • Jacques Prevert, Spacer Picassa i inne wiersze (Polska Fundacja Kulturalna, Londyn)

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Jego wiersz Mój kapitanie, już wieczór spopularyzowała Sława Przybylska, wykonując jako piosenkę, do której muzykę skomponował Włodzimierz Korcz[9].
  • Jedna z ulic w Warszawie nosi jego imię (Aleja Stanisława Balińskiego)[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Rocznik służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1933 r.
  2. Stanisław Baliński z Balina h. Jastrzębiec, Sejm-Wielki.pl [dostęp 2020-03-29].
  3. Kultura 1976/03/342, Paryż 1976, s. 34.
  4. Lista laureatów Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie – 1951–2011
  5. Cmentarz Stare Powązki: Józef i Antonina Balińscy, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-03].
  6. M.P. z 1929 r. nr 41, poz. 80 „za zasługi na polu pracy państwowej”.
  7. Zezwolenie na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 36, 1938. 
  8. Zezwolenia na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 81, 1937
  9. Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki, ostatni dostęp: 2012-01]
  10. Aleja Stanisława Balińskiego. adres.warszawa.pl. [dostęp 2024-03-17]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]