Stanisław Goździewski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Goździewski
Ilustracja
podpułkownik lekarz podpułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1886
Drohobycz

Data i miejsce śmierci

1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1934

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

80 Pułk Piechoty Austro-Węgier
5 Batalion Sanitarny
Szpital Rejonowy w Tarnowie
16 Pułk Piechoty Ziemi Tarnowskiej

Stanowiska

komendant szpitala
starszy lekarz pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka Honorowa PCK II stopnia Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny)

Stanisław Nikodem Goździewski (ur. 31 marca 1886 w Drohobyczu, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – lekarz pediatra, działacz społeczny, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Stanisława i Stanisławy z Barskich[1]. Ukończył studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. W 1912 roku otrzymał dyplom lekarza. Był specjalistą pediatrą.

Uczestniczył w I wojnie światowej w szeregach c. i k. armii, w ewidencji której figurował jako Stanislaus Gozdziewski de Wieniawa. 1 marca 1915 roku został mianowany na stopień starszego lekarza rezerwy. Jego oddziałem macierzystym był 80 pułk piechoty[2]. W marcu 1915 roku otrzymał najwyższe wyrazy uznania za mężne zachowanie się wobec nieprzyjaciela[3].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-ukraińskiej brał udział w obronie Lwowa[4]. Potem uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej.

3 maja został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 96. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy, a jego oddziałem macierzystym była wówczas kompania zapasowa sanitarna Nr 5 w Krakowie[5]. W latach 1923–1924 był komendantem Szpitala Rejonowego Tarnów, pozostając oficerem nadetatowym 5 batalionu sanitarnego w Krakowie[6][7]. Na przełomie lat 20. i 30. był naczelnym lekarzem 16 pułku piechoty w Tarnowie[8][9]. Z dniem 30 czerwca 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[10].

Działał jako prezes organizacji społecznych w Tarnowie (był prezesem tamtejszego oddziału PCK)[4], publikował prace naukowe.

W 1936 roku był dyrektorem Lecznicy dla dzieci miasta Tarnowa przy ulicy Nowodąbrowskiej 6d oraz członkiem zarządu miejscowego Towarzystwa Przeciwgruźliczego. Do 1939 roku mieszkał przy Placu Kazimierza Wielkiego 2 w Tarnowie[11][12][13].

Jego żoną była Wilhelmina (1890–1937), córka Tadeusza Tertila[14]. Miał syna Stanisława[1].

Po wybuchu II wojny światowej 1939, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku[15]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Goździewski został upamiętniony wraz z innymi oficerami Wojska Polskiego na tablicy upamiętniającej ofiary zbrodni katyńskiej związane z Tarnowem, odsłoniętej w 1988 w kościele Świętego Krzyża i Świętego Filipa Neri w Tarnowie (prócz niego uhonorowany został m.in. także por. Jan Krudowski)[16].

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[17]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[18].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Stanisława Goździewskiego przy II Liceum Ogólnokształcącym im. Zbigniewa Herberta w Brzegu.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 178.
  2. ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 1702.
  3. ↑ Odznaczenia. „Czas”, s. 3, Nr 166 z 24 marca 1915. 
  4. ↑ a b Tarnowianie – ofiary Katynia. lootos-neverlandd.blogspot.com, 2008-08-08. [dostęp 2017-07-12].
  5. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 312.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1150, 1194, 1198.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1016, 1043, 1080.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 710, 725.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 322, w tym roku był jedynym podpułkownikiem lekarzem w służbie czynnej ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 146.
  11. ↑ Konopka 1936 ↓, s. 1106-1108.
  12. ↑ Rocznik Lekarski 1938 ↓, s. 603.
  13. ↑ Spis urzędowy lekarzy 1939 ↓, s. 67.
  14. ↑ Protokół nr IV/2002 z sesji Rady Miejskiej w Tarnowie, która odbyła się w dniu 19 grudnia 2002. Ad. 21 Sprawozdanie z działalności Prezydenta Miasta. bip.malopolska.pl. [dostęp 2015-01-13].
  15. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 217. ISBN 83-7001-294-9.
  16. ↑ Tablica ofiar Katynia. miejscapamiecinarodowej.pl. [dostęp 2015-01-13].
  17. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  18. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
  19. ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 12.
  20. ↑ Wysokie odznaczenie lwowianina Kurier Lwowski 1916 nr 629 s.5

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Goździewski&oldid=71889319”