Stanisław Heller (1894–1933)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Heller
major intendent dyplomowany major intendent dyplomowany
Data i miejsce urodzenia

9 sierpnia 1894
Złoczów

Data i miejsce śmierci

1 października 1933
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1933

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dowództwo KOP

Stanowiska

zastępca szefa Intendentury

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Grób Stanisława Hellera na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Stanisław Heller (ur. 9 sierpnia 1894 w Złoczowie, zm. 1 października 1933 w Warszawie) – major intendent dyplomowany magister Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 9 sierpnia 1894 w Złoczowie, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii[1][2]. W latach 1905–1913 uczęszczał do c. k. Gimnazjum w rodzinnym mieście[3][4][5][6][7][8][9][10]. W czerwcu 1913 złożył maturę[1]. Następnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie[2]. Był członkiem Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie” i XX Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Złoczowie[11][12].

4 sierpnia 1914 wstąpił do oddziałów strzeleckich[12]. Walczył w szeregach 1. kompanii I batalionu 1 pułku piechoty[13]. W maju 1915 został ranny pod Klimontowem[13][2]. Po powrocie do szeregów walczył m.in. w bitwie pod Polską Górą (4–6 lipca 1916)[14]. Z narażeniem życia wyniósł z pola bitwy ciężko rannego sierżanta Mieczysława Lignara[15]. W styczniu 1917 w dalszym ciągu pełnił służbę w 1. kompanii 1 pp[14]. Był kapralem i komendantem sekcji[14]. Został przedstawiony do odznaczenia austriackim Krzyżem Wojskowym Karola[14]. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 został w wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii, w której służył blisko rok[2].

Po powrocie do kraju wziął udział w obronie Lwowa, a następnie walczył w szeregach 5 pułku piechoty Legionów. 18 marca 1919 został mianowany z dniem 1 marca 1919 podporucznikiem w piechocie[16]. Wyróżnił się 27 września 1919 podczas walce o Dyneburg, w której został lekko, a następnie ciężko ranny w nogę[17][2]. Po dłuższym leczeniu, jako niezdolny do służby liniowej został przydzielony do Sekcji Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych[17][2].

1 czerwca 1921 pełnił służbę w Departamencie I MSWojsk., a jego oddziałem macierzystym był nadal 5 pułk piechoty Legionów[18]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 840. lokatą w korpusie oficerów piechoty[19]. W tym samym roku został odkomenderowany w celu ukończenia studiów[2]. W 1924 był przydzielony z macierzystego pułku do Oddziału IV Sztabu Generalnego[20]. Z dniem 1 listopada 1924 został przydzielony do 5 pp Leg. z równoczesnym odkomenderowaniem na jednoroczny kurs doszkolenia w Wyższej Szkole Intendentury w Warszawie[20]. Z dniem 4 listopada 1925, po ukończeniu kursu, został przydzielony na praktykę do 10 Okręgowego Szefostwa Intendentury w Przemyślu[21][2]. Później został przeniesiony do korpusu oficerów intendentów. W kwietniu 1927 został przydzielony do Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko kierownika samodzielnego referatu[22], a w listopadzie tego roku zwolniony z zajmowanego stanowiska z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Wydziału Wojskowego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych[23][24][2]. Z dniem 1 listopada 1929 został przeniesiony z Wojskowego Zakładu Zaopatrzenia Intendentury i Taborów do Kierownictwa Rejonu Intendentury Warszawa II[25]. W tym samym roku uzyskał dyplom magistra praw na Uniwersytecie Lwowskim[26]. 18 lutego 1930 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1930 stopień majora w korpusie oficerów intendentów i 1. lokatą[27]. Następnie pełnił służbę w Departamencie Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych[28]. Z dniem 1 października 1932 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza i przydzielony do Dowództwa KOP w Warszawie na stanowisko pełniącego obowiązki zastępcy szefa Intendentury KOP[29][2][30]. Był członkiem: Zarządu Koła byłego 1 pułku piechoty LP, Zarządu Powiatu Związku Strzeleckiego Warszawa Praga[31] i Koła Oficerów Intendentów[32]. Zmarł 1 października 1933 w Warszawie[33][2]. Trzy dni później został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[31][2].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Sprawozdanie 1913 ↓, s. 47.
  2. a b c d e f g h i j k l m n Ś.p. mjr int. dypl. mr Heller Stanisław. „Przegląd Intendencki”. 2, październik–grudzień 1933. Warszawa: Departament Intendentury Ministerstwa Spraw Wojskowych. .
  3. Sprawozdanie 1906 ↓, s. 56, klasa Ia.
  4. Sprawozdanie 1907 ↓, s. 62, klasa IIa.
  5. Sprawozdanie 1908 ↓, s. 71, klasa IIIa.
  6. Sprawozdanie 1908 ↓, s. 69, klasa IVa.
  7. Sprawozdanie 1910 ↓, s. 98, klasa Va.
  8. Sprawozdanie 1911 ↓, s. 113, klasa VIa.
  9. Sprawozdanie 1912 ↓, s. 55, klasa VIIa.
  10. Sprawozdanie 1913 ↓, s. 63, klasa VIIIa.
  11. Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 274, s. 7, 1933-10-03. Warszawa. .
  12. a b Żołnierze Niepodległości : Heller Stanisław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-10-17].
  13. a b II Lista strat 1915 ↓, s. 11.
  14. a b c d Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). [w:] sygn. I.120.1.101 s. 52 [on-line]. Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2022-10-17].
  15. Kolekcja 2 ↓, s. 2.
  16. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 36 z 1 kwietnia 1919, poz. 1149.
  17. a b Kolekcja ↓, s. 2.
  18. Spis oficerów 1921 ↓, s. 35.
  19. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 51.
  20. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 108 z 12 października 1924, s. 601.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 137 z 28 grudnia 1925, s. 745.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11 kwietnia 1927, s. 113.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 293.
  24. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 772, 786.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 395.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 415.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 20 lutego 1930 roku, s. 66.
  28. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 315, 445.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 439.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933, s. 174.
  31. a b Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 274, s. 6, 1933-10-03. Warszawa. .
  32. Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 275, s. 6, 1933-10-04. Warszawa. .
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 190.
  34. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-17]..
  35. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-17]..
  36. M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 363.
  38. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-17]..
  39. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-17]..
  40. a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 315.
  41. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-17]..
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 240.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]