Stanisław Krajewski (filozof)
Stanisław Krajewski (ur. 10 stycznia 1950 w Warszawie) – polski filozof żydowskiego pochodzenia, matematyk i publicysta, działacz mniejszości żydowskiej w Polsce. Profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2012 przewodniczący Rady Naukowej tego instytutu.
Spis treści
Życiorys[edytuj]
Urodził się w Warszawie w rodzinie polsko-żydowskiej, jako syn filozofa Władysława Krajewskiego (1919–2006), wnuk działacza komunistycznego Władysława Stein-Krajewskiego (1886–1937) i Zofii Warskiej (1895–1937), prawnuk Adolfa Warskiego (1868–1937). Jako student matematyki, potem doktorant, w 1972 brał czynny udział w proteście przeciw zjednoczeniu studenckich organizacji młodzieżowych. Potem z powodów politycznych nie pozwolono mu pracować na uczelni w Warszawie, ani w Krakowie; mógł uczyć w Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku. Po powstaniu NSZZ Solidarność, od 1981 w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk, a od 1997 na Uniwersytecie Warszawskim. Uzyskał doktorat z matematyki, habilitację z filozofii i tytuł profesora nauk humanistycznych. Od początku zajmował się logiką matematyczną i filozofią matematyki. Potem również filozofią judaizmu i dialogu międzyreligijnego.
Poza pracami naukowymi przed 1989 publikował artykuły w prasie podziemnej (m.in. pod pseudonimami Abel Kainer, Plusminus i Piotr Kamil) oraz w pismach inteligencji katolickiej. W 1979 jeden ze współtwórców grupy samokształceniowej zwanej ŻUL (Żydowski Uniwersytet Latający). Członek Solidarności od początku w 1980 do 1990.
Po 1989 roku współtworzył Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Izraelskiej, Polską Radę Chrześcijan i Żydów (której współprzewodniczącym jest od początku) oraz Fundację Forum Żydowskie, w ramach której zainicjował „żydowski telefon zaufania”. W latach 1992-1998 członek komitetu wykonawczego Międzynarodowej Rady Chrześcijan i Żydów (ICCJ). Od 1997 do 2005 w zarządzie Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce. Od 2002 przewodniczący Sądu Polubownego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Od 1991 do 2006 członek Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej; od 2008 członek Rady Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Od 1992 do 2009 polski konsultant Amerykańskiego Komitetu Żydów (AJC). Członek zespołu opracowującego wystawę w Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie.
Życie prywatne[edytuj]
Jest mężem artystki Moniki Krajewskiej, z którą ma dwóch synów.
Twórczość[edytuj]
Publikacje własne[edytuj]
Publikacje z logiki, filozofii matematyki, dialogu międzyreligijnego, historii Żydów[1], w tym książki:
- 2014: Żydzi i... (Austeria, ISBN 978-83-7866-029-3)
- 2014: (wraz z Michałem Hellerem) Czy fizyka i matematyka to nauki humanistyczne? (Copernicus Center Press, ISBN 978-83-62259-13-7)
- 2011: Czy matematyka jest nauką humanistyczną? (Copernicus Center Press, ISBN 978-83-62259-13-7)
- 2010: Nasza żydowskość (Austeria, ISBN 978-83-61978-44-2)
- 2007: Tajemnica Izraela a tajemnica Kościoła (Biblioteka "Więzi", ISBN 978-83-60356-39-5)
- 2005: Poland and the Jews: reflections of a Polish Polish Jew (Austeria, ISBN 83-89129-22-1)
- 2004: 54 komentarze do Tory dla nawet najmniej religijnych spośród nas (Austeria, ISBN 83-89129-02-7)
- 2003: Twierdzenie Gödla i jego interpretacje filozoficzne: od mechanicyzmu do postmodernizmu (Wyd. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, ISBN 83-7388-017-8)
- 1997: Żydzi, judaizm, Polska (Vocatio, ISBN 83-7146-073-2)
Książki (współ)redagowane[edytuj]
- 2016: Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 44 (57), 2016, Theology in Mathemagics?(ed. by Stanisław Krajewski and Kazimierz Trzęsicki); ISBN 978-83-7431-480-0
- 2012: Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 27 (40), 2012, Papers on Logic and Rationality: Festschrift in Honour of Andrzej Grzegorczyk (ed. by Kazimierz Trzęsicki, Stanisław Krajewski, Jan Woleński); ISBN 978-83-7431-346-9
- 2009: Abraham Joshua Heschel: Philosophy, Theology and Interreligious Dialogue, ed. by Stanisław Krajewski and Adam Lipszyc, (Harrassowitz Verlag, Wiesbaden; ISBN 978-3-447-05920-6)
- 2008: Wspólna Radość Tory, pod red. Stanisława Krajewskiego i Zbigniewa Nosowskiego, (Warszawa: Polska Rada Chrześcijan i Żydów; ISBN 978-83-60356-66-1)
- 2007: Topics in Logic, Philosophy and Foundations of Mathematics and Computer Science.In Recognition of Professor Andrzej Grzegorczyk, ed. by S. Krajewski, V.W. Marek, G. Mirkowska, A. Salwicki and J. Woleński, (Amsterdam: IOS; ISBN 978-1-58603-814-4)
Przypisy
- ↑ Wybór artykułów zob. https://uw.academia.edu/StanislawKrajewski
Bibliografia[edytuj]
- Publikacje naukowe
- Kto jest kim w Polsce, edycja IV (zespół redakcyjny Beata Cynkier i inni), Warszawa 2001, s. 446
