Stanisław Markowski (żołnierz)

Stanisław Markowski

Tomek

major
Data i miejsce urodzenia	20 czerwca 1904 Brześć
Data i miejsce śmierci	13 stycznia 1996 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1930–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie ZWZ-AK
Jednostki	66 pułk piechoty Podgrupa „Radom” batalion „Łukasiński”
Stanowiska	dowódca kompanii ckm zastępca dowódcy batalionu dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa (kampania wrześniowa powstanie warszawskie)
Późniejsza praca	główny księgowy
Odznaczenia

Stanisław Markowski (ur. 20 czerwca 1904 w Brześciu nad Bugiem, zm. 13 stycznia 1996 w Warszawie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, major Armii Krajowej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

Syn Stanisława (kolejarza) i Aleksandry z domu Wejdowskiej (krawcowej). W rodzinnym Brześciu nad Bugiem ukończył szkołę powszechną i szkołę średnią. Po zdaniu matury wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, w której kształcił się w latach 1927–1930.

Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego (sygnatura B.P.L. 19333-I-30) mianowany został na stopień podporucznika w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dnia 15 sierpnia 1930 i 199. lokatą, oraz wcielony do 66 pułku piechoty. W 1930 zajmował 718. lokatę łączną wśród podporuczników korpusu piechoty. W roku 1932 zajmował już 196. lokatę wśród podporuczników piechoty w swoim starszeństwie. Na mocy zarządzenia Prezydenta RP z dnia 12 marca 1933 awansowano go do rangi porucznika piechoty, ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1933 i 229. lokatą. Pozostając oficerem 66 pułku piechoty zajmował na dzień 1 lipca 1933 nadal 229. lokatę wśród poruczników piechoty w swoim starszeństwie (była to jednocześnie 2196. lokata łączna wśród wszystkich poruczników korpusu piechoty). Z kolei na dzień 5 czerwca 1935 zajmował 1708. lokatę łączną na liście starszeństwa poruczników piechoty (była to 224. lokata w starszeństwie). Do stopnia kapitana awansowany został ze starszeństwem z dnia 19 marca 1939 i 87. lokatą wśród oficerów piechoty. Na dzień 23 marca 1939 piastował funkcję dowódcy plutonu łączności w 66 pułku piechoty.

W kampanii wrześniowej wziął udział na stanowisku dowódcy kompanii ckm w Podgrupie „Radom” ppłk. Bronisława Kowalczewskiego (wchodzącej w skład Grupy „Kielce” płk. dypl. Kazimierza Glabisza). Walczył pod Iłżą po czym przedostał się do Kowla, gdzie ponownie objął dowództwo nad kompanią ckm. Następnie w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie”, po bitwie pod Kockiem w niemieckiej niewoli, z której uciekł (z obozu w Jędrzejowie) pod koniec października 1939. Od 1939 działał w konspiracji - w Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Początkowo w Warszawie, a od początku października 1942 we Lwowie. 1 listopada 1942 aresztowany we Lwowie przez Gestapo i poddany brutalnemu śledztwu, zachorował na tyfus. Uciekł z lwowskiego więzienia w dniu 25 kwietnia 1943 i powrócił do Warszawy.

Uczestnik powstania warszawskiego na stanowisku zastępcy dowódcy batalionu „Łukasiński". Od 15 sierpnia 1944 dowódca tegoż batalionu. Za całokształt swej służby w konspiracji i męstwo wykazane podczas powstania odznaczony został, w dniu 28 sierpnia 1944 przez Dowódcę Armii Krajowej, Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po upadku powstania w niewoli niemieckiej - oflagu II C Woldenberg. Awansowany do rangi majora w dniu 4 października 1944 (rozkaz Dowódcy Armii Krajowej Nr 517).

Po wyzwoleniu z oflagu powrócił do stolicy. Pracował w spółdzielni „Samopomoc Chłopska” oraz jako główny księgowy w ELUDZ-ie.

Żonaty z Ireną Białczyk, z którą miał córki Małgorzatę i Marię oraz synów Jerzego, Andrzeja i Leszka.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 13367
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami

Bibliografia

• Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2020-06-21].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3 z 1933 r.. [dostęp 2020-06-21].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty opublikowana w „Przeglądzie Piechoty”. Zeszyt 11, listopad 1930 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930. [dostęp 2020-06-21].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 1 lipca 1933 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1933. [dostęp 2020-06-21].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty: dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. 5 czerwiec 1935 r. Przegląd Piechoty: miesięcznik wydawany przez Departament Piechoty, Sekcję Piechoty Towarzystwa Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1935. [dostęp 2020-06-21].
• Rocznik oficerski 1932. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1932. [dostęp 2020-06-21].
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Konspiracja 1939–1945. T. 5/I. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-98-6.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939: stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Księgarnia Akademicka Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2006. ISBN 83-7188-899-6.