Stanisław Piołun-Noyszewski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki |
Stanisław Piołun-Noyszewski (ur. 30 lipca 1891 w Kielcach, zm. 21 grudnia 1941 w Auschwitz-Birkenau) – polski powieściopisarz, nowelista, krytyk literacki i teatralny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Uczył się w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach, z którego został wydalony za udział w zorganizowanym w lutym 1905 strajku szkolnym[1]. Absolwent ekonomii na wiedeńskiej uczelni. Od 1914 mieszkał w Warszawie. Przed II wojną światową publikował recenzje teatralne w warszawskiej prasie codziennej („Gazeta Poranna 2 Grosze”). Pracował też w Prezydium Rady Ministrów (1920). Gromadził materiały biograficzne dot. Stefana Żeromskiego, z którym był spokrewniony i któremu poświęcił dwie książki (Stefan Żeromski: dom, dzieciństwo i młodość oraz Zarys myśli polityczno-społecznej Stefana Żeromskiego). W latach 1935–1939 był stałym publicystą „Warszawskiego Dziennika Narodowego”.
W czasie okupacji hitlerowskiej kierował sekcją pomocy dla literatów w Radzie Głównej Opiekuńczej. Aresztowany przez Gestapo 17 maja 1941 i osadzony na Pawiaku, wywieziony 23 lipca do niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Auschwitz (numer obozowy 18537), gdzie zmarł 21 grudnia 1941.
Był synem Józefa, właściciela ziemskiego i Kazimiery z Saskich, ciotecznej siostry Stefana Żeromskiego.
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
- 1916 – Akordy (powieść postromantyczna)[2]
- 1916 – Powstańcy (powieść dotycząca powstania styczniowego)
- 1917 – Henryk Sienkiewicz, wielki powieściopisarz i obywatel[3]
- 1918 – Dziennik człowieka niepotrzebnego (powieść psychologiczna)[4]
- 1923 – Upadek Janki Brzeskiej (powieść psychologiczno-obyczajowa)[5]
- 1925 – Baronowa Inborn[6]
- 1928 – Stefan Żeromski. Dom, dzieciństwo i młodość (biografia)
- 1934 – Trzy panny z Kurzelowa[7]
- 1935 – Brewerie (opowiadania)[8]
- 1937 – Zarys myśli polityczno-społecznej Stefana Żeromskiego
- 1939 – Pamięci Romana Dmowskiego 9.VIII.1864 – 2.I.1939 (współautor)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ A. Massalski, J. Szczepański, Słownik biograficzny zasłużonych nauczycieli i wychowanków. I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, Kielce 2010, s. 103.
- ↑ Stanisław Piołun Noyszewski, Akordy : poezye [online], polona.pl [dostęp 2019-09-26].
- ↑ Stanisław Piołun Noyszewski, Henryk Sienkiewicz, wielki powieściopisarz i obywatel [online], polona.pl [dostęp 2019-09-26].
- ↑ Stanisław Piołun Noyszewski, Dziennik człowieka niepotrzebnego : powieść [online], polona.pl [dostęp 2019-09-26].
- ↑ Stanisław Piołun Noyszewski, Upadek Janki Brzeskiej : powieść [online], polona.pl [dostęp 2019-09-26].
- ↑ Stanisław Piołun Noyszewski, Baronowa Inborn : powieść [online], polona.pl [dostęp 2019-09-26].
- ↑ Stanisław Piołun Noyszewski, Trzy panny z Kurzelowa : opowieści świętokrzyskie [online], polona.pl [dostęp 2019-09-26].
- ↑ Stanisław Piołun Noyszewski, Brewerje [online], polona.pl [dostęp 2019-09-26].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Utwory Stanisława Piołun-Noyszewskiego w bibliotece Polona
- Absolwenci I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Kielcach
- Absolwenci uczelni w Wiedniu
- Ludzie urodzeni w Kielcach
- Polacy – ofiary KL Auschwitz
- Pisarze Młodej Polski
- Polscy pisarze dwudziestolecia międzywojennego
- Polscy prozaicy
- Polscy teoretycy kultury
- Polscy krytycy literaccy
- Polscy krytycy teatralni
- Uczestnicy strajków szkolnych w Królestwie Kongresowym (1905–1908)
- Urodzeni w 1891
- Więźniowie Pawiaka (okupacja niemiecka)
- Zmarli w 1941