Stanisław Rosnowski (pułkownik)
pułkownik piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
8 czerwca 1874 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 czerwca 1954 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1892–1927, 1939, 1944–1947 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Stanisław Rosnowski[a] (ur. 8 czerwca 1874 w Żytomierzu, zm. 1 czerwca 1954 w Elblągu) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 8 czerwca 1874 w Żytomierzu, w rodzinie Napoleona, sekretarza sądu, i Ludwiki z Nowackich, ziemianki[2][3]. W 1889 w rodzinnym mieście ukończył progimnazjum[3]. 8 czerwca 1892 jako ochotnik wstąpił do armii rosyjskiej[4]. 1 sierpnia 1893 wstąpił do Czugujewskiej Szkoły Junkrów Piechoty[4].
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 73 Krymskiego Pułku Piechoty. Trzy razy był ranny i kontuzjowany (4 października 1914 oraz 6 lutego i 14 maja 1915). Awansował na podpułkownika[1]. Do 26 lipca 1918 był dowódcą Polskiej Oddzielnej Brygady na Kaukazie[5].
7 kwietnia 1920 został przeniesiony z 12 Dywizji Piechoty na stanowisko dowódcy 40 Pułku Piechoty[6]. Dowodził nim na froncie od 12 marca do 29 czerwca oraz od 6 do 19 sierpnia[7] . Od 23 sierpnia 1920 pełnił obowiązki dowódcy IX Brygadą Piechoty[8]. 14 października tego roku został zwolniony ze stanowiska dowódcy 40 pp i mianowany dowódcą IX BP[9]. Tego samego dnia został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika, w piechocie, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[10]. Od 16 października do 20 grudnia 1920 dowodził w zastępstwie 5 Dywizją Piechoty[11].
1 października 1921 został wyznaczony na stanowisko dowódcy piechoty dywizyjnej 5 Dywizji Piechoty we Lwowie[11][12][13]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 55. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. Z dniem 1 marca 1927 został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 został przeniesiony w stan spoczynku [15].
Mieszkał we Lwowie[16]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[17]. W kampanii wrześniowej 1939 pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie jako oficer łącznikowy z Magistratem[18]. 13 kwietnia 1940 został deportowany do Kazachskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej[18].
W 1944 rozkazem Armii Polskiej na Wschodzie został powołany do służby czynnej z równoczesnym przeniesiem w stan nieczynny[4]. 11 lipca 1947 wrócił do Polski. W tym samym miesiącu został zarejestrowany w Rejonowej Komendzie Uzupełnień Biała Podlaska[19]. Zmarł 1 czerwca 1954. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Agrykola w Elblągu[20].
Był żonaty z Marią (1886–1967), z którą miał syna Michała (1911–1995), inżyniera mechanika lotnictwa i przemysłu ciężkiego, nauczyciela i wykładowcę[21].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5265 – 21 marca 1922[22][23]
- Order Świętego Włodzimierza 4. stopnia z mieczami i kokardą – 4 marca 1915[1][11]
- Order Świętej Anny 2. stopnia z mieczami i kokardą – 28 czerwca 1916[1][11]
- Order Świętego Stanisława 2. stopnia z mieczami i kokardą – 30 listopada 1915[1][11]
- Order Świętego Stanisława 3. stopnia z mieczami i kokardą[11]
- Order Świętej Anny 3. stopnia z mieczami i kokardą[11]
- Order Świętej Anny 4. stopnia z napisem „za waleczność” – 4 marca 1915[1][11]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Росновский Станислав Мартынович-Наполеонович. [w:] Памяти героев Великой войны 1914–1918 [on-line]. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-12-08]. (ros.).
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 4.
- ↑ a b Kolekcja 2 ↓, s. 2.
- ↑ a b c Kolekcja 2 ↓, s. 3.
- ↑ Bagiński 1921 ↓, s. 411-416.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 17 kwietnia 1920 roku, s. 266.
- ↑ Księga chwały 1992 ↓.
- ↑ Wykaz 1921 ↓, s. 12-13.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 3 listopada 1920 roku, s. 1136.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 40 z 20 października 1920 roku, s. 1060.
- ↑ a b c d e f g h Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 99, 200, 395.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 67, 186, 339.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 20.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 37, 44.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 887.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 323, 968.
- ↑ a b Kolekcja 2 ↓, s. 5.
- ↑ Kolekcja 2 ↓, s. 6.
- ↑ śp. STANISŁAW ROSNOWSKI na grobonet. elblag.artlookgallery.com. [dostęp 2021-02-25].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 10 maja 1922 roku, s. 365, wymieniony jako dowódca 5 Dywizji Piechoty.
- ↑ Jagiełłowicz 1928 ↓, s. 30, tu błędnie jako płk Stanisław Rożnowski.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rosnowski Stanisław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.17-1020 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-08].
- Rosnowski Stanisław. [w:] Kolekcja akt żołnierzy zarejestrowanych w rejonowych komendach uzupełnień, sygn. II.56.7313 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-08].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Wykaz pułkowników i podpułkowników, którzy dowodzili dywizjami lub brygadami L.dz. 622/Tjn.. [w:] sygn. 701/1/121 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1921. [dostęp 2021-02-06].
- Henryk Bagiński: Wojsko Polskie na Wschodzie 1914-1920. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1921.
- Władysław Jagiełłowicz: Zarys historji wojennej 40-go pułku Strzelców Lwowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Księga chwały piechoty. Bronisław Prugar-Ketling (red.). Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992.
- Dowódcy 40 Pułku Piechoty Dzieci Lwowskich
- Dowódcy piechoty dywizyjnej 5 Dywizji Piechoty (II RP)
- Ludzie urodzeni w Żytomierzu
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na Cmentarzu Komunalnym Agrykola w Elblągu
- Polacy odznaczeni Orderem Świętej Anny
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Stanisława (Imperium Rosyjskie)
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Włodzimierza
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Polacy – żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego w I wojnie światowej
- Pułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Pułkownicy piechoty Polskich Sił Zbrojnych
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1874
- Zmarli w 1954