Stanisław Sierakowski (poseł)

Stanisław Sierakowski
Data i miejsce urodzenia	1881 ; Poznań
Data i miejsce śmierci	26 października 1939 ; Rypin
	Konsul Generalny RP w Kwidzynie
Okres	od 1920; do 1921
Następca	Józef Gieburowski
	Prezes Związku Polaków w Niemczech
Okres	od 3 grudnia 1922; do 9 lutego 1933
Przynależność polityczna	Związek Polaków w Niemczech
Następca	Bolesław Domański
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Sierakowski (ur. 9 marca 1881 w Poznaniu, zm. 26 października 1939 w Rypinie) – polski działacz narodowy w Republice Weimarskiej i III Rzeszy, pierwszy prezes ZPwN i Związku Mniejszości Narodowych w Niemczech, poseł do Sejmu Pruskiego, hrabia.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny właścicieli ziemskich w Waplewie (na Powiślu) i Osieku (ziemia dobrzyńska). Jego ojcem był Adam Sierakowski. Uczęszczał do gimnazjum w Chełmnie, za ówczesną działalność w kółku Filomatów Pomorskich spędził tydzień w pruskim więzieniu. Studiował na uniwersytetach w Berlinie i Brukseli. W 1910 pojął za żonę Helenę z książąt Lubomirskich, z którą miał siedmioro dzieci: Teresę (1911–1939), Adama (1912–1964), Andrzeja (1914–1995), Różę (1915–1949), Marię (1917–1989), Wandę (1920–1989) i Jadwigę (ur. 1924).

Pod koniec I wojny światowej został członkiem Podkomisariatu Naczelnej Rady Ludowej na Prusy Królewskie, Warmię i Pomorze.

W 1919 był kierownikiem akcji przygotowawczej do plebiscytu narodowościowego na Warmii. Po przegranym plebiscycie pozostał w Waplewie, które znalazło się w Prusach. W 1920 po śmierci brata Jana, odziedziczył po nim majątek w Osieku.

Po 1919 współtworzył Związek Polaków w Prusach Wschodnich, a następnie (1922) Związek Polaków w Niemczech. Wybrany jego pierwszym prezesem, pełnił funkcję konsula generalnego w Kwidzynie (1920–1921), oraz sprawował mandat posła do sejmu pruskiego (1921–1928) wybieranego z listy krajowej mniejszości narodowych. Był również właścicielem oraz wydawcą miesięcznika Kulturwehr. Miesięcznik był deficytowy, a i liczne podróże podejmowane w działalności politycznej finansował z własnej kieszeni. Zaciągał kredyty, których na skutek kryzysu przełomu lat 20. i 30. nie mógł spłacić. Stało się to przyczyną utraty większości majątku waplewskiego. Po przejęciu władzy przez NSDAP, władze nakazały mu opuszczenie Niemiec, Sierakowski przeniósł się do Polski i osiadł w majątku osieckim.

20 października 1939 aresztowany przez Volksdeutscher Selbstschutz i więziony w rypińskim więzieniu, gdzie po kilku dniach tortur został zamordowany wraz z żoną Heleną, córką Teresą i jej mężem Tadeuszem Gniazdowskim.

Imię Heleny i Stanisława Sierakowskich nosi Zespół Szkół Rolniczych w Kisielicach.

Bibliografia

Informacje na stronie stankiewicz.e.pl. stankiewicz.e.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-28)].
Krajewski Mirosław, Nowy słownik biograficzny Ziemi Dobrzyńskiej, t. 2: Rypin 2014, s. 298-300, ISBN 978-83-63043-08-7.
Polski ruch narodowy w Niemczech w latach 1922–1939, Wojciech Wrzesiński, Warszawa 2005
Polscy posłowie w Berlinie 1848–1928, Lech Trzeciakowski, Warszawa 2003
Należy postępować, jak należy. Z Izabellą Sierakowską-Tomaszewską rozmawia Magdalena Grzebałkowska, Wysokie Obcasy. Dodatek do ”Gazety Wyborczej” z dnia 16 lutego 2008, ss. 10–18
Piotr Gałkowski: Genealogia ziemiaństwa ziemi dobrzyńskiej XIX – XX wieku. Rypin: Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie, 1997, s. 194-195. ISBN 83-904001-1-1.
Jerzy Sewer Dunin Borkowski: Almanach Błękitny. Warszawa: 1908, s. 844.