Stanisław Szubka
![]() Stanisław Szubka w myśkiwcu P.7a w 1933 r. | |
![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
13 sierpnia 1899 |
---|---|
Data śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
37. Łęczycki pułk piechoty |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |
Stanisław Szubka (ur. 13 sierpnia 1899 w Kurowie, zm. 11 listopada 1954) – polski pilot doświadczalny, żołnierz Polskich Sił Powietrznych, osobisty pilot gen. Władysława Andersa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Jakuba i Marii[1]. W 1919 r. został powołany do służby wojskowej, trafił do 37. Łęczyckiego pułku piechoty. Zdecydował się na zmianę rodzaju broni i został przeniesiony do 10. eskadry wywiadowczej na stanowisko mechanika. W 1922 r. odbył szkolenie pilotażowe w Grudziądzu, następnie kurs wyższego pilotażu. W latach 1924-1925 pełnił funkcję instruktora pilotażu w Bydgoskiej Szkole Pilotów, następnie został przeniesiony do 111. eskadry myśliwskiej. W 1930 r. Bukareszcie prezentował w locie samolot PWS-11[2].
Znalazł zatrudnienie w Samodzielnym Dywizjonie Doświadczalnym Instytutu Badań Technicznych Lotnictwa[3]. Latem 1931 r. oblatał samolot WT-1[1]. Został też pilotem doświadczalnym w Podlaskiej Wytworni Samolotów[4]. W 1933 r. wziął udział w II Międzynarodowym Meetingu Lotniczym w Warszawie gdzie zdobył pierwszą nagrodę za pokaz akrobacji na PZL P.7a[5]. Latem 1938 r. oblatał prototyp PWS-35[6]. W sierpniu 1938 r. oblatał prototyp PWS-33, drugi prototyp tej maszyny oblatał w styczniu 1939 r.[7] W kwietniu oblatał prototyp PWS-40[8].
Po wybuchu II wojny światowej został zmobilizowany. Nie wziął udziału w walkach, został ewakuowany do Francji, został instruktorem pilotażu w polskiej bazie lotniczej Lyon-Bron. Upadek Francji spowodował jego przeniesienie do Wielkiej Brytanii, gdzie zgłosił się do służby w Polskich Sił Powietrznych. Otrzymał numer służbowy Royal Air Force 783682[9].
Został skierowany do Afryki, gdzie w bazie RAF Takoradi rozpoczął pracę jako pilot rozprowadzający. Samoloty dostarczane okrętami i montowane w Takoradi przeprowadzał wzdłuż zachodniego wybrzeża afrykańskiego do Egiptu oraz na Bliski i Daleki Wschód. 29 czerwca 1942 r. został przeniesiony do 138 Maintenance Unit w Teheranie gdzie pełnił obowiązki osobistego pilota gen. Władysława Andersa[10].
Od 8 stycznia 1944 r. stacjonował w Heliopolis, w czerwcu został przeniesiony do dywizjonu 318 ale nadal pełnił funkcję pilota samolotu przydzielonego Andersowi. Po zakończeniu działań wojennych nie zdecydował się na powrót do Polski i pozostał na emigracji. Wyjechał do Kanady, gdzie zmarł 11 listopada 1954 r.[11]
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Za swą służbę otrzymał odznaczania[12]:
- Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami,
- Medal Lotniczy – czterokrotnie,
- Air Force Medal.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Jędrzejewski 2014 ↓, s. 603.
- ↑ Jerzy Trudzik: Dzieje oblatywaczy z Podlaskiej Wytwórni Samolotów. wojna.co.pl. [dostęp 2025-02-16]. (pol.).
- ↑ Jędrzejewski 2014 ↓, s. 26.
- ↑ Glass 2004 ↓, s. 251.
- ↑ Skrzydlata Polska 1933 ↓, s. 204.
- ↑ Chwałczyk, Glass 1970 ↓, s. 180.
- ↑ Glass 2007 ↓, s. 153.
- ↑ Chwałczyk, Glass 1970 ↓, s. 182.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 560.
- ↑ Jędrzejewski 2014 ↓, s. 603-604.
- ↑ Jędrzejewski 2014 ↓, s. 604.
- ↑ Szubka Stanisław. Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947. [dostęp 2025-02-16]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- 2gi Międzynarodowy Meeting Lotniczy. „Skrzydlata Polska”. 6/1933, czerwiec 1933. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Tadeusz Chwałczyk, Andrzej Glass: Samoloty PWS. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1970, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. Nr 50. ISBN 83-206-0899-6. OCLC 69481850.
- Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze do 1939 r. T. 1. Sandomierz: Stratus, 2004. ISBN 83-916327-8-4. OCLC 749402398.
- Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze. T. 2. Sandomierz: Stratus, 2007. ISBN 978-83-89450-68-5. OCLC 749570727.
- Jerzy Jędrzejewski: Polscy piloci doświadczalni. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa, 2014. ISBN 978-83-63539-05-4. OCLC 883576680.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Piloci doświadczalni
- Polscy lotnicy wojskowi
- Podoficerowie lotnictwa II Rzeczypospolitej
- Żołnierze Polskich Sił Powietrznych we Francji
- Polacy – uczestnicy kampanii afrykańskiej 1940–1943
- Odznaczeni Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni Medalem Lotniczym (czterokrotnie)
- Polacy odznaczeni Medalem Sił Powietrznych
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Kanadzie po II wojnie światowej
- Urodzeni w 1899
- Zmarli w 1954