Przejdź do zawartości

Stanisław Ursyn Niemcewicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Ursyn Niemcewicz
ilustracja
Herb
Rawicz
Rodzina

Niemcewiczowie herbu Rawicz

Data i miejsce urodzenia

1753
Klejniki

Data śmierci

22 listopada 1817

Ojciec

Franciszek Ursyn Niemcewicz

Matka

Anna Korytyńska

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów) Order Świętej Anny I klasy (Imperium Rosyjskie)

Stanisław Ursyn Niemcewicz herbu Rawicz (ur. 1753 roku w Klejnikach, zm. 22 listopada 1817 roku) – generał major wojsk litewskich, sędzia grodzki brzeski, poseł z województwa brzeskolitewskiego[1] na Sejm Czteroletni w 1790 roku, starosta rewiatycki, gubernator grodzieński od 20 lipca 1816 do 22 listopada 1817 roku[2][3], marszałek guberni grodzieńskiej w latach 18011807[4], członek loży wolnomularskiej Węzeł Jedności[5].

Absolwent Szkoły Rycerskiej. Deputat powiatu brzeskolitewskiego na Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego kadencji wileńskiej w 1781/1782 roku[6]. W 1782 roku poseł na sejm z województwa brzeskolitewskiego. W latach 17761778 był regentem do spraw litewskich w Departamencie Wojskowym Rady Nieustającej. Sędzia sejmowy ze stanu rycerskiego z Prowincji Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1791 roku[7]. W 1792 roku wziął udział w wojnie polsko-rosyjskiej, walczył pod Mirem, w 1794 roku pomagał w rekrutacji milicji powstańczej. Po upadku insurekcji opowiedział się za lojalnością wobec Imperium Rosyjskiego, w latach 18011807 był marszałkiem szlachty grodzieńskiej. Opowiadał się za unią personalną Polski i Rosji, był autorem planów odbudowy Polski w oparciu o Rosję[8].

Na początku i na końcu 1812 r. organizował zaopatrzenia dla armii rosyjskiej.

Po zajęciu guberni grodzieńskiej przez wojska Napoleona wraz z wycofującą się armią Bagrationa udał się do Mohylewa, a następnie do Kijowa.

W lutym 1813 roku powrócił do swoich posiadłości w Brzeskiem (m.in. Adamkowo, obecnie mikrorejon Brześcia).

W 1816 gubernialny marszałek szlachty. Ukazem Aleksandra I z 20 lipca (1 sierpnia) 1816 r. mianowany rzeczywistym radcą stanu i gubernatorem grodzieńskim.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 331.
  2. Гродненские губернаторы – наши земляки. [w:] Газета "Гродненская правда" [on-line]. 2009-08-11. [dostęp 2012-06-23]. (ros.).
  3. Rodzina, herbarz szlachty polskiej, t. XII, Warszawa 1905, s. 93. – gubernator grodzieński w 1815 roku.
  4. Спісы маршалкаў шляхты Гарадзенскай губерні ў ХІХ ст. (паводле Люцыяна Шчукі), w:ГЕРОЛЬД LITHERLAND № 3–4 (3). Горадня, 2001. Год І, s. 110.
  5. Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków 1999, s. 28, Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. II, Pruszków 2001, s. 52.
  6. Deputaci Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego (1697-1794). Spis, pod redakcją Andrzeja Rachuby, opracowali Andrzej Rachuba i Przemysław P. Romaniuk, przy współpracy Andreja Macuka i Jegenija Aniszczenki, Warszawa 2004, s. 352.
  7. Sądy seymowe. Actum in curia regia Varsaviensi 1791 05.28, [b.n.s]
  8. Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. II, Pruszków 2001, s. 52.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]