Stanisław Konstanty Gruszczyński

Stanisław Konstanty Gruszczyński

Data i miejsce urodzenia	2 listopada 1880 Starosielce
Data i miejsce śmierci	13 października 1943 Lwów
Senator II kadencji 1928–1930
Przynależność polityczna	PPS
Odznaczenia

Grób Stanisława Gruszczyńskiego

Stanisław Konstanty Gruszczyński (ur. 2 listopada 1880 w Starosielcach, zm. 13 października 1943 we Lwowie) – polityk, działacz samorządowy.

Życiorys

Urodził się 2 listopada 1880 w Starosielcach. Do gimnazjum chodził w Woroneżu i Kielcach. W 1904 ukończył szkołę Średnią Szkołę Mechaniczno-Techniczną M. Mittego w Warszawie.

Od 1899 zaangażował się w działalność polityczną i został członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1900 był więźniem w Cytadeli Warszawskiej. Był w 1906 uczestnikiem IX Zjazdu PPS, na którym nastąpił rozłam w partii. Gruszczyński wstąpił do PPS-Lewicy. Ścigany przez rosyjską żandarmerię uciekł za granicę. Do kraju powrócił pod koniec I wojny światowej.

Był działaczem samorządowym. Wielokrotnie piastował funkcję burmistrza lub prezydenta: 1919–1921 był prezydentem w Tomaszowie Mazowieckim, 1921–1926 burmistrzem w Ostrogu na Wołyniu, 1926–1934 burmistrzem w Kutnie oraz 1934–1939 burmistrzem w Pruszkowie.

W latach 1928–1930 został senatorem II kadencji, wybrany z listy nr 2 województwa warszawskiego. Pracował w komisjach: administracyjnej i samorządowej.

Po wybuchu II wojny światowej, w obawie przed aresztowaniem, uciekł do Lwowa. Najął się do pracy na Cmentarzu Łyczakowskim. W 1941 zlitował się na osieroconym, żydowskim chłopcem. Ukrywał go w swoim mieszkaniu. Skończyło się to dla Gruszczyńskiego tragicznie. Uciekając przed Niemcami skoczył z okna; po wypadku nie odzyskał świadomości. Zmarł 13 października 1943. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.

Był mężem Marii z d. Glinieckiej. Mieli trójkę dzieci: dwie córki:

Wiesławę i Halinę oraz syna Zdzisława.

Ordery i odznaczenia

• Medal Niepodległości (8 listopada 1937)
• Srebrny Krzyż Zasługi (3 czerwca 1937)

Bibliografia

• Małgorzata Smogorzewska: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik Biograficzny. Andrzej Krzysztof Kunert (red.). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, tom II E-J, 2000, s. 169–170. ISBN 83-7059-479-4.
• Krótki biogram na witrynie edukacyjnej Kancelarii Senatu. [dostęp 2014-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-02)].
• Stanisław Sławomir Nicieja: Ogród snu i pamięci. Dzieje Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie oraz ludzi tam spoczywających w latach 1786–2010. Warszawa: Wydawnictwo MS, 2010, s. 315.

Linki zewnętrzne

• Stanisław Gruszczyński wspominany w artykule „Boże Narodzenie 1939” na portalu kuriergalicyjski.com. [dostęp 2014-02-25].
• Artykuł o pobiciu Stanisława Gruszczyńskiego w 1937 na łamach „Kuriera Bydgoskiego” nr 210 z 12 września 1937, s. 4 „Pobicie burmistrza Pruszkowa”. [dostęp 2014-02-25].
• Stanisław Gruszczyński wspominany na stronie Kutnowskiego Towarzystwa Historycznego. [dostęp 2014-02-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-25)].