50°48′14″N 17°46′04″E/50,803889 17,767778Stare Siołkowice
| Artykuł |
50°48′14″N 17°46′04″E |
|---|---|
| - błąd |
39 m |
| WD |
50°48'N, 17°46'E |
| - błąd |
2316 m |
| Odległość |
464 m |
| wieś | |
 Kościół św. Michała Archanioła w Starych Siołkowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
46-083[1] |
| Tablice rejestracyjne |
OPO |
| SIMC |
0502405 |
Położenie na mapie gminy Popielów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
| 50°48′14″N 17°46′04″E/50,803889 17,767778
| |
| Strona internetowa | |
Stare Siołkowice[2] (dodatkowa nazwa w j. niem. Alt Schalkowitz) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Popielów. Z miejscowością związany jest administracyjnie przysiółek Biedaszka.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Według niemieckiego nauczyciela Heinricha Adamy’ego nazwa wywodzi się od polskiego określenia „osadnictwa”[3]. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę wymienia Sialkowice podając jej znaczenie „Ansiedlungsplatz”, czyli w języku polskim „miejsce zasiedlenia”[3]. Nazwa została później fonetycznie zgermanizowana na Schalkowitz[3], a później na Alt Schalkowitz i utraciła swoje pierwotne znaczenie.
W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie miejscowość występuje pod polską nazwą Śialkowice oraz niemiecką Alt Schialkowitz[4]. Ze względu na polskie pochodzenie 10 sierpnia 1936 r. w miejsce zgermanizowanej nazwy nazistowska administracja III Rzeszy wprowadziła całkowicie niemiecką nazwę Alt Schalkendorf. 1 kwietnia 1939 r. miejscowość połączono wraz z Nowymi Siołkowicami pod wspólną nazwą Schalkendorf[5]. 1 czerwca 1948 r. nadano miejscowości polską nazwę Stare Siołkowice[6]. Od 1950 r. miejscowość należy administracyjnie do województwa opolskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Do głosowania podczas plebiscytu uprawnionych było 2098 osób, z czego 1548, ok. 73,8%, stanowili mieszkańcy (w tym 1520, ok. 72,4% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 2041 głosów (ok. 97,3% uprawnionych), w tym 2028 (ok. 99,4%) ważnych; za Niemcami głosowało 1522 osób (ok. 74%), a za Polską 506 osób (ok. 24,8%)[7].
W 1890 r. w miejscowości mieszkało 2412 osób, a w 1933 r. – 2762[5].
Niemcy zostali wyparci z miejscowości 22 stycznia 1945 roku przez jednostki 14 Gwardyjskiej Dywizji Strzeleckiej 33 Gwardyjskiego Korpusu Strzeleckiego 5 Gwardyjskiej Armii 1 Frontu Ukraińskiego. W walkach poległo 168 żołnierzy radzieckich (miejscem ich upamiętnienia był Pomnik Wdzięczności wzniesiony na dawnym cmentarzu, z którego zwłoki zabitych przeniesiono na cmentarz w Kędzierzynie-Koźlu)[8].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:
- kościół par. pw. św. Michała Archanioła, z l. 1825-30, 1933 r.
- młyn wodny, ul. Młyńska 21, murowano-drewniany, XIX w., przeniesiony do skansenu
- wiatrak koźlak, poza wsią, z 1848 r., nie istnieje.
Ludzie związani ze Starymi Siołkowicami[edytuj | edytuj kod]
- Jakub Kania – polski poeta i pisarz ludowy, działacz oświatowy i narodowy
- Jan Dzierżon – w latach 1834–1835 był wikarym w Starych Siołkowicach
- Piotr Pampuch (1881–1947) – polski publicysta, dyrektor Biura Sejmu Śląskiego, działacz narodowy i społeczny na Śląsku
- Rochus Misch – ostatni żyjący mieszkaniec berlińskiego bunkra Hitlera.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1213 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 86, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 675.
- ↑ a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Oppeln. 2006. [dostęp 2012-04-05]. (niem.).
- ↑ Rozporządzenie Ministrów Administracji Pulicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 czerwca 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 59, poz. 363).
- ↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2012-04-05]. (niem.).
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 497.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 98–99. [dostęp 2013-01-06].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Stare Siołkowice online (pol.)
- Mein Schalkendorf (niem.)
- Historia Siołkowic. ancestry-si.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-10)]. (niem.)
- Zdjęcia. ancestry-si.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-10)]. (niem.)
