Przejdź do zawartości

Starmachów Groń

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Starmachów Groń
Ilustracja
Widok z Jaworzyny Porębskiej
Państwo

 Polska

Położenie

województwo małopolskie

Pasmo

Karpaty, Gorce

Wysokość

747 m n.p.m.

Położenie na mapie Gorców
Mapa konturowa Gorców, blisko centrum na lewo u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Starmachów Groń”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Starmachów Groń”
Ziemia49°36′11,4″N 20°04′48,0″E/49,603167 20,080000
Widok z Potaczkowej

Starmachów Groń (747 m)[1], Starmachowski Groń[2][3], Starmachowa Góra[4] – wzniesienie w północno-zachodniej części Gorców, w miejscowości Poręba Wielka w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Niedźwiedź[1].

Nazwa wzniesienia pochodzi od zamożnego rodu góralskiego Starmachów z Poręby Wielkiej, którzy byli właścicielami szeregu ról i łąk położonych na jego stokach. Maciej Starmach był w drugiej połowie XVIII w. nieformalnym przywódcą miejscowej ludności, zwanym w dokumentach „Mojżeszem chłopstwa porębskiego”[2].

Opis szczytu

[edytuj | edytuj kod]

Starmachów Groń stanowi zakończenie długiego grzbietu, odchodzącego od Czoła Turbacza w kierunku północnym i schodzącego przez Kopieniec, Turbaczyk, Basielkę i Groń (766 m) ku zbiegowi potoków Porębianka i Konina. Dominuje od strony wschodniej nad centrum zabudowań Poręba Wielka, a od strony północnej nad zabudowaniami Koninek[1].

Starmachów Groń jest porośnięty lasem, podobnie, jak jego stoki południowo-zachodnie, z których spływają do Koninki trzy potoki. Stoki północno-zachodnie natomiast są w większości bezleśne, zajęte przez pola uprawne. Spływa z nich Maciejkowy Potok i jego dopływy. U północnych podnóży wypływa potok Starmachów[1].

Na wschód, niedaleko Starmachowskiego Gronia znajduje się Czechowa Góra (705 m)[4].

Związki z Władysławem Orkanem

[edytuj | edytuj kod]

W południowo-wschodnim kierunku od wierzchołka Starmachowskiego Gronia, pod wzgórzem Pustka znajduje się dom rodzinny piewcy Gorców, poety i powieściopisarza Władysława Orkana (muzeum Orkanówka)[3]. W powieści Władysława Orkana pt. Komornicy, jedną z bohaterek jest Satrowa[5], której potomkowie do dziś zamieszkują na Starmachowskim Groniu.

Szlaki turystyki pieszej

[edytuj | edytuj kod]

Szlak prowadzi po wschodniej stronie Starmachowskiego Gronia[3].

szlak turystyczny zielony NiedźwiedźOrkanówkaŁąkiTurbaczykSpaloneCzoło TurbaczaTurbacz. Odległość 10,8 km, suma podejść 970 m, suma zejść 240 m, czas przejścia 3 godz. 25 min, z powrotem 2 godz. 20 min[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2022-01-06].
  2. a b Józef Nyka, Gorce. Przewodnik, Sport i Turystyka, 1965.
  3. a b c d Gorce. Mapa turystyczna 1: 50 000, Kraków: Compass, 2007, ISBN 83-89472-59-7.
  4. a b Geoportal. Mapa topograficzna 1:10 000 [online] [dostęp 2021-12-17].
  5. Władysław Orkan, Komornicy i opowiadania wybrane, Warszawa 1975, s. 132.